Με υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης για φέτος και χαμηλότερο για το 2022 σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις εγκρίνεται σήμερα από το υπουργικό συμβούλιο, κατατίθεται στη Βουλή και αποστέλλεται στην Κομισιόν, το προσχέδιο του προϋπολογισμού 2022. Χωρίς όμως και πρόσθετες ενισχύσεις ή ελαφρύνσεις, καθώς η ύπαρξη του οποιοδήποτε επιπλέον δημοσιονομικού χώρου προκύψει για φέτος θα φανεί το επόμενο διάστημα και πιο συγκεκριμένα τον Νοέμβριο, οπότε και θα περιληφθούν στο τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού του 2022. Άλλωστε, ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, έχει επισημάνει αρκετές φορές το προηγούμενο χρονικό διάστημα ότι εφόσον προκύψει επιπλέον δημοσιονομικός χώρος για φέτος, πρώτο μέλημα της κυβέρνησης θα είναι η λήψη μέτρων για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων απέναντι το επερχόμενο κύμα ανατιμήσεων.
Σύμφωνα με τις νέες προβλέψεις του οικονομικού επιτελείου, ο ρυθμός ανάπτυξης το 2021 θα φτάσει στο 6,1%, από 5,9% που είχε εκτιμήσει πρόσφατα και 3,6% που προέβλεπε στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2022-2025 (ΜΠΔΣ 2022-2025). Ακόμα κι αυτή όμως η εκτίμηση, όπως παραδέχθηκε το Σάββατο ο κ. Σταϊκούρας, είναι πιθανό να αποδειχθεί συντηρητική. Το τοπίο αναμένεται να ξεκαθαρίσει εντός του Νοεμβρίου, οπότε και θα υπάρχει καλύτερη εικόνα για την πορεία της ελληνικής οικονομίας το γ΄ τρίμηνο του έτους με βάση και τα στοιχεία που θα έχουν προκύψει για τον τουρισμό και τα έσοδα.
Για το 2022, το προσχέδιο του προϋπολογισμού προβλέπει χαμηλότερο ρυθμό ανάπτυξης απ’ ό,τι στο ΜΠΔΣ 2022-2025) στο 4,5%, από 6,2% που ήταν η αρχική πρόβλεψη. Βασική αιτία η μικρότερη έναντι των αρχικών εκτιμήσεων πορεία των επενδύσεων και των εξαγωγών.
Όλες οι εκτιμήσεις εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από:
- την πορεία της πανδημίας
- την πορεία των τιμών της ενέργειας
- τη γρήγορη ενεργοποίηση των επενδύσεων ιδιαίτερα εκείνων που θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Ειδικότερα για το 2022, όπως σημειώνεται στην έκθεση του Ελληνικού Δημοσιονομικού Συμβουλίου για το προσχέδιο του προϋπολογισμού:
- Ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου: Η εκτίμηση για ενίσχυση των επενδύσεων το 2022 κατά 23,4% (ή κατά 4,83 δισ. ευρώ σε σταθερές τιμές) αποτυπώνει τον πλέον φιλόδοξο μακροοικονομικό στόχο του προσχεδίου. Το σύνολο αυτής της μεταβολής οφείλεται στη θετική επίπτωση που έχει ήδη και αναμένεται να έχει το Ταμείο Ανάκαμψης. Σύμφωνα με το Προσχέδιο, το ήμισυ (50%) της καθαρής αύξησης των επενδύσεων θα προέλθει από την ενίσχυση των δημόσιων επενδύσεων και το υπόλοιπο μισό θα προέλθει από την ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων. Κατά συνέπεια, η έγκαιρη και ομαλή απορρόφηση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, καθώς και η διασφάλιση ότι το εγχώριο τραπεζικό σύστημα θα διοχετεύσει γρήγορα και αποτελεσματικά τα σχετικά κεφάλαια στην ιδιωτική οικονομία αποτελεί στοιχείο καίριας σημασίας για την υλοποίηση του αισιόδοξου αυτού σεναρίου.
- Ιδιωτική κατανάλωση: Εκτιμώντας ότι η πανδημία θα έχει τεθεί υπό πλήρη έλεγχο το 2022, η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 2,9% κρίνεται εύλογη. Επιπλέον, η εκτιμώμενη πτώση του ποσοστού ανεργίας στο 14,3% αναμένεται να συνδράμει στην τόνωση της ιδιωτικής κατανάλωσης. Ωστόσο, πηγή αβεβαιότητας αναφορικά με την προβλεπόμενη αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης αποτελεί η μικρή αύξηση της μέσης κατά κεφαλήν αμοιβής της μισθωτής εργασίας, η οποία προβλέπεται ότι θα ανέλθει σε 1,1%, δηλαδή αρκετά χαμηλότερα από τον μεσοπρόθεσμο στόχο του πληθωρισμού (2,0%). Αυτό σημαίνει, πως η αύξηση των συνολικών αμοιβών της μισθωτής εργασίας (+3%), που αποτελεί βασική συνιστώσα της ιδιωτικής κατανάλωσης, εφόσον επιτευχθεί, θα προέλθει σχεδόν αποκλειστικά από την αύξηση του όγκου της μισθωτής απασχόλησης.
- Εισαγωγές-εξαγωγές: Η αύξηση των εισαγωγών αγαθών (+9,7%) προβλέπεται να είναι μεγαλύτερη εκείνης των εξαγωγών αγαθών (+2,7%) - σύμφωνα με τις αναλυτικές προβλέψεις του υπουργείου Οικονομικών - στοιχείο το οποίο είναι αναμενόμενο λόγω της σημαντικής ανάκαμψης των επενδύσεων και της ιδιωτικής κατανάλωσης που συνεπάγονται αυξημένες ανάγκες σε εισαγόμενες πρώτες ύλες, μηχανήματα και καταναλωτικά αγαθά. Πάντως, η σχετική επιδείνωση του ισοζυγίου αγαθών υπεραντισταθμίζεται από τη βελτίωση του ισοζυγίου υπηρεσιών, κυρίως λόγω της περαιτέρω ανάκαμψης του τουρισμού. Συγκεκριμένα, οι τουριστικές εισπράξεις αναμένεται να ανέλθουν το 2022 σε 14,4 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά σχεδόν 60% σε σχέση με το 2021, παραμένοντας ωστόσο, κάτω από το επίπεδο του 2019 (προβλέπεται να κυμανθούν στο 79% των εισπράξεων του 2019), πρόβλεψη η οποία κρίνεται επιτεύξιμη.
- Δημόσια κατανάλωση: Λαμβάνοντας υπόψη τη σταδιακή ανάκαμψη της οικονομίας, προβλέπεται ο βαθμιαίος περιορισμός των καταναλωτικών δαπανών του δημοσίου οι οποίες αυξήθηκαν σημαντικά λόγω των μέτρων ελέγχου της πανδημίας. Δεδομένων των παραπάνω, είναι αναμενόμενη η μείωση της δημόσιας κατανάλωσης.
Ραλλού Αλεξοπούλου
