Της Ειρήνης Σακελλάρη
SOS για τις τράπεζες τράπεζες του Ευρωπαϊκού Νότου μεταξύ των οποίων και οι ελληνικές που πρόκειται να επηρεαστούν περισσότερο από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής εκπέμπουν τα green stress tests της ECB.
Όπως αναφέρει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τα πιστωτικά ιδρύματα σε Ελλάδα, Πορτογαλία, Ισπανία και Μάλτα θα επηρεαστούν περισσότερο εάν δεν περιοριστεί η κλιματική αλλαγή, καθώς οι πελάτες τους είναι περισσότερο εκτεθειμένοι σε φυσικές καταστροφές, όπως οι δασικές πυρκαγιές.
Η άσκηση διαπίστωσε ότι :
- Το μέσο χαρτοφυλάκιο επιχειρηματικών δανείων μίας ευρωπαϊκής τράπεζας έχει 8% μεγαλύτερες πιθανότητες default το 2050 εάν η κλιματική αλλαγή δεν αντιμετωπιστεί με μία οργανωμένη κλιματική μετάβαση.
- Τα χαρτοφυλάκια που είναι πιο εκτεθειμένα στον περιβαλλοντικό κίνδυνο έχουν 30% μεγαλύτερες πιθανότητες default το 2050 σε σύγκριση με το 2020, εάν δεν υπάρξει μετάβαση.
- Οι μεγαλύτερες τράπεζες έχουν 50% μεγαλύτερη έκθεση σε επιχειρήσεις που είναι πολύ ευάλωτες στον κλιματικό κίνδυνο, σε σχέση με τις μικρότερες τράπεζες.
- Το 4% των τραπεζών χρηματοδοτεί το 45% των εκπομπών ρύπων.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δημοσίευσε τα αποτελέσματα του πανευρωπαϊκού τεστ αντοχής στο κλίμα. Η άσκηση δοκίμασε τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής σε περισσότερες από τέσσερα εκατομμύρια επιχειρήσεις παγκοσμίως και 1.600 τράπεζες της ζώνης του ευρώ σύμφωνα με τρία διαφορετικά σενάρια πολιτικής για το κλίμα.
Τα αποτελέσματα της άσκησης
Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι εταιρείες και οι τράπεζες επωφελούνται σαφώς από την έγκαιρη υιοθέτηση πράσινων πολιτικών για να προωθήσουν τη μετάβαση σε μια οικονομία μηδενικών εκπομπών άνθρακα. Η άσκηση αποκαλύπτει επίσης ότι ο αντίκτυπος του κλιματικού κινδύνου συγκεντρώνεται σε ορισμένες περιοχές και τομείς της ζώνης του ευρώ (σ.σ. ανάμεσα σε αυτές και η χώρα μας).. Ειδικότερα, οι επιχειρήσεις που βρίσκονται σε περιοχές που εκτίθενται περισσότερο σε φυσικό κίνδυνο θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν πολύ σοβαρές και συχνές φυσικές καταστροφές, οι οποίες με τη σειρά τους θα επηρεάσουν την πιστοληπτική τους ικανότητα.
Ο κλιματικός κίνδυνος περιλαμβάνει τόσο τον κίνδυνο αυτόν καθ' αυτόν όσο και εκείνον της μετάβασης. Ο φυσικός κίνδυνος είναι ο οικονομικός αντίκτυπος μιας αναμενόμενης αύξησης της συχνότητας και του μεγέθους των φυσικών καταστροφών. Στην Ευρώπη, οι φυσικοί κίνδυνοι κατανέμονται άνισα, με τις βόρειες περιοχές να είναι πιο επιρρεπείς σε πλημμύρες και τις νότιες περιοχές πιο εκτεθειμένες σε θερμική καταπόνηση και τις πυρκαγιές. Ο κίνδυνος μετάβασης είναι το κόστος εισαγωγής πολιτικών για τη μείωση των εκπομπών CO2, ιδίως για ορισμένες βιομηχανίες υψηλής εκπομπής. Για παράδειγμα, βιομηχανίες έντασης άνθρακα, όπως η εξόρυξη ή η ηλεκτρική ενέργεια, θα επιβαρύνονταν με σημαντικό κόστος για τη μείωση των εκπομπών CO2, γεγονός που θα αύξανε την πιθανότητα αθέτησης των υποχρεώσεών τους βραχυπρόθεσμα έως μεσοπρόθεσμα.
Η μετάβαση σε μια πιο πράσινη οικονομία είναι επίσης μια χρυσή ευκαιρία. Η άσκηση δείχνει ότι τα πλεονεκτήματα της έγκαιρης ανάληψης δράσης υπερτερούν του αρχικού κόστους σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα, επίσης ως αποτέλεσμα της αύξησης της ενεργειακής απόδοσης των επιχειρήσεων και των φθηνότερων τιμών ενέργειας συνολικά.
Οι τράπεζες της ζώνης του ευρώ θα μπορούσαν να επηρεαστούν σοβαρά σε ένα σενάριο όπου η κλιματική αλλαγή δεν αντιμετωπίζεται. Οι αναμενόμενες ζημίες στα χαρτοφυλάκια εταιρικών δανείων φαίνεται να αυξάνονται σημαντικά με την πάροδο του χρόνου, λόγω του συνεχώς αυξανόμενου φυσικού κινδύνου, με τη δυνατότητα η κατάσταση να εξελιχθεί σε κρίσιμη τα επόμενα 30 χρόνια.
Η ΕΚΤ πιέζει τις ευρωπαϊκές τράπεζες και επιχειρήσεις να κατανοήσουν και να διαχειριστούν καλύτερα τις κλιματικές απειλές. Πέραν των stress tests για την οικονομία, το 2022 θα πραγματοποιηθούν αντίστοιχα τεστ κοπώσεως για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και στις τράπεζες.
