Η συνεχής άνοδος στη ζήτηση φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας και οι μεγάλες αυξομειώσεις στις τιμές του πετρελαίου, χαρακτήρισαν τις διεθνείς ενεργειακές εξελίξεις το 2006, σύμφωνα με την επισκόπηση των ενεργειακών αγορών της KANTOR Σύμβουλοι Επιχειρήσεων Α.Ε.
Η ετήσια μελέτη της KANTOR προβλέπει ότι τα κύρια φαινόμενα στην ελληνική ενεργειακή αγορά τα επόμενα χρόνια θα είναι η διαρκής αύξηση της ζήτησης κυρίως για φυσικό αέριο, λόγω νέων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής και η αύξηση των τιμών του ηλεκτρισμού.
Επισημαίνεται ακόμη ότι η αστάθεια στις τιμές πετρελαίου λόγω της ύπαρξης διαφόρων γεωπολιτικών παραγόντων αναμένεται να συνεχιστεί και μέσα στο 2007 και να επιβραδύνει τον ρυθμό αύξησης της διεθνούς ζήτησης πετρελαίου. Σε σημαντικό βαθμό η αστάθεια αυτή θα επηρεάσει και τις λοιπές ενεργειακές αγορές, ειδικά σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου το μερίδιο του πετρελαίου στη συνολική πρωτογενή παροχή ενέργειας είναι από τα μεγαλύτερα μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Επιπλέον, όπως επισημαίνεται στην ετήσια επισκόπηση της KANTOR, «η εντεινόμενη ζήτηση φυσικού αερίου αναμένεται να ενισχύσει την ανάγκη σημαντικών επενδύσεων στη Ρωσία στο εγγύς μέλλον για τη μεταφορά φυσικού αερίου προς τους τόπους ζήτησης και για την επαρκή κάλυψη της ζήτησης».
Τα σημαντικά έργα φυσικού αερίου που βρίσκονται στα αρχικά στάδια υλοποίησης στην Ελλάδα «θα έχουν αντίκτυπο στην ευρύτερη περιοχή της Ευρώπης και θα ισχυροποιήσουν τη θέση της χώρας στη διεθνή αγορά φυσικού αερίου». Ειδικότερα η κατασκευή του Ελληνο-Ιταλικού αγωγού φυσικού αερίου από τη Θεσσαλονίκη στο Οτράντο της Ιταλίας, ο οποίος στην τελική του φάση θα έχει τη δυνατότητα μεταφοράς περισσότερων από 8 bcm φυσικού αερίου ετησίως, έχει μεγάλη στρατηγική σημασία για την Ευρωπαϊκή Ένωση. «Η λειτουργία του θα επιτρέψει την τροφοδοσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με φυσικό αέριο μη Ρωσικής προέλευσης μειώνοντας έτσι τους κινδύνους. Η κίνηση Ρωσικού αερίου μέσα από τον αγωγό αυτόματα μειώνει την στρατηγική αξία του», αναφέρεται στη μελέτη.
Η διεθνής κατανάλωση φυσικού αερίου, του καυσίμου με τη μεγαλύτερη διείσδυση στην ενεργειακή αγορά την τελευταία δεκαετία, αυξήθηκε κατά 28% τη δεκαετία 1995 – 2005, ενώ το αντίστοιχο διάστημα η κατανάλωση πετρελαίου αυξήθηκε κατά 18%. Η συνεχιζόμενη αυτή τάση οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι το φυσικό αέριο είναι πιο καθαρό καύσιμο σε σχέση με το πετρέλαιο και η τιμή του κυμαίνεται σε χαμηλότερα επίπεδα.
Στην επισκόπηση ενεργειακών αγορών της KANTOR επισημαίνεται ακόμη ότι «η πλήρης απελευθέρωση των αγορών ηλεκτρισμού στα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέχρι τα μέσα του 2007 αναμένεται να επιταχύνει τους ρυθμούς διαμόρφωσης συνεργασιών μεταξύ ενεργειακών επιχειρήσεων στις διάφορες αγορές για την εξασφάλιση ανταγωνιστικότητας και τη μεγιστοποίηση μεριδίων αγοράς».
Στην Ελλάδα, παρά την ολοκλήρωση του νέου ρυθμιστικού πλαισίου, αναμένονται βραδείς ρυθμοί απελευθέρωσης σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές ενεργειακές αγορές. «Προς το παρόν, το δυναμικό της χώρας δεν επαρκεί για να καλύψει τις αιχμές του συστήματος, ενώ η εξάρτηση της Ελλάδας από τις εισαγωγές ρεύματος έχει αυξηθεί», σημειώνεται. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, το 2006 οι εισαγωγές ανήλθαν σε ποσοστό 13% της ζήτησης, ενώ το 73% προήλθε από την Βουλγαρία. «Το καλοκαίρι του 2007 αναμένονται εντονότερα προβλήματα, λόγω των χαμηλών βροχοπτώσεων το χειμώνα 2006/7, αλλά και το κλείσιμο δύο μονάδων στον πυρηνικό σταθμό του Κοζλοντούϊ στο πλαίσιο της εισαγωγής της Βουλγαρίας στην ΕΕ».
Αξίζει να σημειωθεί ότι η συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα για το 2006 ανήλθε σε 59,2 ΤWh, σημειώνοντας μικρή μείωση της τάξεως του 0,5%. Παρόλο που οι τιμές για τους τελικούς καταναλωτές παραμένουν χαμηλές στη χώρα μας, οι τιμές στην ημερήσια αγορά παραγωγής αυξήθηκαν σημαντικά. Η μέση οριακή τιμή του συστήματος ανέβηκε από 43 Euro/MWh το 2005 στα 64 Euro/MWh το 2006, γεγονός που κατά κύριο λόγο οφείλεται στην άνοδο των τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου, αλλά και στην αύξηση της παραγωγής από τις πηγές αυτές το 2006 (συνυπολογίζοντας και την είσοδο του πρώτου μεγάλου ανεξάρτητου παραγωγού - μονάδα ΕΛΠΕ στην Θεσσαλονίκη).
Τέλος, στη μελέτη της KANTOR γίνεται η εκτίμηση ότι «ο εξορθολογισμός των τιμολογίων είναι απαραίτητος, καθώς τα σημερινά επίπεδα δεν μπορούν να στηρίξουν νέες επενδύσεις, πράγμα που επαληθεύεται έμμεσα από τη μεγάλη διστακτικότητα των ιδιωτών επενδυτών που έχουν εξασφαλίσει άδειες παραγωγής».
