Από την έντυπη έκδοση
Της Τατιάνας Ψαριανού*
Συχνά δημιουργούνται φορολογικά και ασφαλιστικά θέματα κατά την εφαρμογή των διατάξεων για τις Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρίες (ΙΚΕ) και τις Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης (LTD) που εδρεύουν στην Κύπρο. Παρακάτω αναλύουμε τα θέματα αυτά, συμβάλλοντας στην αποσαφήνισή τους και, κατά συνέπεια, στη διευκόλυνση των επιχειρήσεων και των ενασχολούμενων με αυτά λογιστών και δικηγόρων.
Ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία
Μορφή: Νομικό Πρόσωπο, είτε πολυπρόσωπο (ΙΚΕ) είτε μονοπρόσωπο (ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΙΚΕ).
Φόρος κερδών: 22%
Φόρος μερισμάτων: 5%
Ασφάλιση εταίρων: Οι εταίροι των ΙΚΕ δεν υπάγονται υποχρεωτικά σε ασφάλιση, με εξαίρεση τις Μονοπρόσωπες ΙΚΕ, όπου ο μοναδικός εταίρος ασφαλίζεται υποχρεωτικά στον ΕΦΚΑ (πρώην ΟΑΕΕ).
Ασφάλιση διαχειριστών: Οι διαχειριστές των ΙΚΕ (Πολυπρόσωπων ή Μονοπρόσωπων) ασφαλίζονται υποχρεωτικά στον ΕΦΚΑ (Πρώην ΟΑΕΕ), ασχέτως αν μετέχουν ή όχι στο Εταιρικό Κεφάλαιο. Διαχειριστής μπορεί να οριστεί στο Καταστατικό της εταιρείας και κάποιο τρίτο πρόσωπο, που δεν μετέχει στο Εταιρικό Κεφάλαιο.
Συγκεκριμένα, για τα πρόσωπα που ασκούν καθήκοντα διαχείρισης σε ΙΚΕ (εταίροι ή τρίτα πρόσωπα) διακρίνονται οι εξής περιπτώσεις:
α) Εταίρος Μονοπρόσωπης ΙΚΕ και διαχειριστής: Καταβάλλει εισφορές σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 39, του Ν.4387/2016.
β) Διαχειριστής Μονοπρόσωπης ΙΚΕ - τρίτος, μη εταίρος: Καταβάλλει εισφορές βάσει του άρθρου 39, του Ν.4387/2016.
γ) Εταίρος και διαχειριστής πολυπρόσωπης ΙΚΕ: Καταβάλλει εισφορές σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 39 του Ν.4387/2016.
δ) Διαχειριστής πολυπρόσωπης ΙΚΕ χωρίς εταιρική ιδιότητα (τρίτο πρόσωπο): Καταβάλλει εισφορές βάσει του άρθρου 39, του Ν.4387/2016.
Όπως ορίζεται στο άρθρο 39, του Ν.4387/2016, για την καταβολή των προαναφερόμενων ασφαλιστικών εισφορών, οι ασφαλισμένοι του ΕΦΚΑ κατατάσσονται από την 1η.1.2020 σε έξι (6) ασφαλιστικές κατηγορίες, στις οποίες αντιστοιχούν οι παρακάτω ασφαλιστικές εισφορές κύριας σύνταξης, όπως εμφανίζονται στον σχετικό πίνακα:
Οι ασφαλισμένοι κατατάσσονται με ελεύθερη επιλογή τους σε μία από τις 6 (έξι) προαναφερόμενες ασφαλιστικές κατηγορίες.
Η κατάταξη σε μία από αυτές είναι υποχρεωτική. Αν ο ασφαλισμένος δεν επιλέξει ασφαλιστική κατηγορία, κατατάσσεται υποχρεωτικά στην πρώτη. Από την 1η.1.2020 θεσπίζεται και η παρακάτω Ειδική Ασφαλιστική Κατηγορία όπως εμφανίζεται στον σχετικό πίνακα:
Στην ειδική αυτή κατηγορία κατατάσσονται οι νέοι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοτελώς απασχολούμενοι για πέντε (5) έτη από την έναρξη ασκήσεως του επαγγέλματος, κατόπιν αιτήσεώς τους. Η χρήση του ευεργετήματος αυτού είναι δυνατή μόνο μία φορά. Σε περίπτωση διακοπής ασκήσεως του επαγγέλματος του ελεύθερου επαγγελματία ή αυτοτελώς απασχολούμενου, δεν είναι δυνατή η συνέχιση ή επανέναρξη του ως άνω ευεργετήματος.
Για τους ελεύθερους επαγγελματίες που δεν έχουν συμπληρώσει πέντε (5) έτη ασφάλισης και μέχρι τις 31.12.2019 δεν υπάγονταν σε καθεστώς καταβολής μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών, είναι δυνατή η εφαρμογή των ανωτέρω ισχυόντων από την 1η.1.2020 και για όσο χρονικό διάστημα υπολείπεται της συμπλήρωσης πέντε (5) ετών.
Οι ανωτέρω ασφαλισμένοι κατατάσσονται υποχρεωτικά για τον κλάδο υγείας στην ίδια ασφαλιστική κατηγορία που κατατάσσονται για τον κλάδο κύριας σύνταξης.
Φορολογία διαχειριστών: Η αμοιβή που λαμβάνουν οι διαχειριστές υποβάλλεται σε φόρο, συναθροιζόμενη με τα λοιπά εισοδήματά τους, σύμφωνα με την κλίμακα του άρθρου 15, του Ν.4172/13:
Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (LTD) Η εταιρεία που είναι φορολογικός κάτοικος της Κυπριακής Δημοκρατίας -ήτοι ο έλεγχος και η διεύθυνσή της ασκείται στην Κύπρο-, φορολογείται για το εισόδημα που αποκτάται ή προκύπτει από πηγές τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας.
Ο βασικός συντελεστής φόρου εισοδήματος για τις εταιρείες αυτές είναι 12,5%.
Τα μερίσματα απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος, όμως υπόκεινται σε μια Ειδική Εισφορά Υπέρ Άμυνας, η οποία υπολογίζεται επί των μερισμάτων και σε ποσοστό 17%.
Εξαίρεση αποτελούν οι πληρωμές μερισμάτων που πραγματοποιούνται από εταιρείες με έδρα την Κύπρο σε μη φορολογικούς κατοίκους Κύπρου. Στην περίπτωση αυτή απαλλάσσονται από οποιαδήποτε παρακράτηση φόρου στην Κύπρο σύμφωνα με την κυπριακή νομοθεσία.
Βάσει της παρ.1, του άρθρου 9, του Ν.4172/13 «Εάν κατά τη διάρκεια του φορολογικού έτους ένας φορολογούμενος που έχει φορολογική κατοικία στην Ελλάδα αποκτά εισόδημα στην αλλοδαπή, ο καταβλητέος φόρος εισοδήματος του εν λόγω φορολογούμενου, όσον αφορά στο εν λόγω εισόδημα, μειώνεται κατά το ποσό του φόρου που καταβλήθηκε στην αλλοδαπή για αυτό το εισόδημα. Η καταβολή του ποσού του φόρου στην αλλοδαπή αποδεικνύεται με τα σχετικά δικαιολογητικά έγγραφα, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας». Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Μεταξύ Ελλάδας και Κυπριακής Δημοκρατίας υφίσταται Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (A.N. 573/1968). Βάσει αυτής από τον φόρο που αναλογεί στα μερίσματα που αποκτά Φυσικό Πρόσωπο - Φορολογικός Κάτοικος Ελλάδας, από εταιρεία στην Κύπρο, πιστώνεται ο εταιρικός φόρος αλλοδαπής. Σύμφωνα με την αριθ. πρωτ. Ε.2018/28-01-2019 εγκύκλιο της ΑΑΔΕ, για τη διασφάλιση της ορθής εφαρμογής των όρων της ΣΑΔΦ, και προκειμένου για την αναγραφή στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων (Ε1) του ποσού του εταιρικού αλλοδαπού φόρου που αναλογεί στον μέτοχο και προκειμένου αυτός να πιστωθεί από αυτόν που αναλογεί στην Ελλάδα, απαιτείται υποχρεωτικά βεβαίωση από τη φορολογική αρχή των αντισυμβαλλομένων Κρατών που θα περιλαμβάνει σωρευτικά τα κάτωθι στοιχεία:
* Τα πλήρη στοιχεία του νομικού προσώπου που πραγματοποίησε τη διανομή κερδών.
* Πιστοποίηση ότι το συγκεκριμένο νομικό πρόσωπο είναι κάτοικος του αντισυμβαλλόμενου Κράτους για τις ανάγκες εφαρμογής της οικείας Σύμβασης Αποφυγής Διπλής Φορολογίας.
* Το ποσό του φόρου εισοδήματος που πλήρωσε συνολικά το νομικό πρόσωπο.
* Το ποσοστό συμμετοχής του εν λόγω μετόχου (ή εταίρου) - φυσικού προσώπου στο μετοχικό (ή εταιρικό) κεφάλαιο του νομικού προσώπου που έκανε τη διανομή.
* Το ύψος του μερίσματος που έλαβε το φυσικό πρόσωπο και ο εταιρικός φόρος που του αναλογεί. Εναλλακτικά γίνονται δεκτές και βεβαιώσεις λοιπών δημοσίων αρχών, εφόσον αποδεικνύουν τα παραπάνω, ακόμα και συνδυαστικά. Δεν γίνονται αποδεκτές βεβαιώσεις που εκδίδει το ίδιο το νομικό πρόσωπο, ή άλλοι ιδιώτες (οι ορκωτοί ελεγκτές, οι λογιστές ή οι δικηγόροι).
Επομένως, όταν ένα φυσικό πρόσωπο, φορολογικός κάτοικος Ελλάδας, λαμβάνει μερίσματα από τη συμμετοχή του στο Κεφάλαιο κυπριακής εταιρείας, φορολογείται για το εν λόγω έσοδο στην Ελλάδα, αφού πιστωθεί ο φόρος εισοδήματος 12,5% της κυπριακής εταιρείας, ο οποίος αναλογεί στο ποσό που λαμβάνει ο Έλληνας λήπτης.
* Η κ. Τατιάνα Ψαριανού είναι partner της εταιρείας οικονομικών συμβούλων και ελεγκτών Γραφείο Ψαριανού Α.Ε.
