Από την έντυπη έκδοση
Του Αντώνη Τσιμπλάκη
[email protected]
Το ζήτημα δημιουργίας ταμείου για την έρευνα και ανάπτυξη νέων καυσίμων που θα ωθήσουν την παγκόσμια ναυτιλία στην εποχή της απανθρακοποίησης, αναμένεται να μπει στο μεγεθυντικό φακό της επόμενης συνεδρίασης της Επιτροπής Περιβάλλοντος του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού. Η πρόταση που προωθείται και υποστηρίζεται από μεγάλες ναυτιλιακές δυνάμεις, όπως η Ελλάδα, τελευταία βρίσκει «αντιστάσεις». Τόσο από περιβαλλοντικές οργανώσεις όσο και από κράτη όπως είναι η Κίνα και η Ινδία, οι οποίες αντιτίθενται στην επιβολή ενός φόρου ύψους 2 δολαρίων ανά τόσο καυσίμων, προκειμένου σε βάθος δεκαετίας να συγκεντρωθούν 5 δισ. δολάρια τα οποία θα χρησιμοποιηθούν στον τομέα της έρευνας για νέα καύσιμα μηδενικών εκπομπών.
Τη λειτουργία του ταμείου έχει εξηγήσει ο πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών Θεόδωρος Βενιάμης, ο οποίος επισημαίνει ότι το ταμείο θα χρηματοδοτηθεί από τις ναυτιλιακές εταιρείες διεθνώς, με περίπου 5 δισ. δολάρια ΗΠΑ κατά την προσεχή δεκαετία, ώστε να απεξαρτητοποιηθεί η παγκόσμια ναυτιλία από τον άνθρακα. Μπορεί να τεθεί σε λειτουργία από το 2023, κατόπιν της υιοθέτησής του από τον UN ΙΜΟ (Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών) και θα διοικείται από ένα διεθνές Διοικητικό Συμβούλιο (International Research & Development Board - IMRB), μη κυβερνητικού χαρακτήρα, το οποίο θα εποπτεύεται από τα κράτη-μέλη του UN ΙΜΟ.
Το παράδοξο
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις καλούν τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό να εγκαταλείψει την ιδέα δημιουργίας ταμείου και να υιοθετήσει την επιβολή ενός πάγιου φόρου ύψους 100 δολαρίων ανά τόνο εκπομπών ρύπων. Πρόκειται, ωστόσο, σύμφωνα με τη ναυτιλιακή κοινότητα, για δύο ενέργειες που μπορούν να κινηθούν παράλληλα. Λίγες μέρες νωρίτερα, άλλωστε, οι μεγαλύτεροι ναυτιλιακοί οργανισμοί, μεταξύ αυτών και το Διεθνές Ναυτιλιακό Επιμελητήριο αλλά και η Intercargo που είναι υπό την προεδρία του Δημήτρη Φαφαλιού, κατέθεσαν πρόταση στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό να προχωρήσει άμεσα η εξέταση της επιβολής μέτρων αγοράς για τη μείωση των εκπομπών ρύπων από τη ναυτιλία. Οι ναυτιλιακοί οργανισμοί πιστεύουν ότι τώρα είναι η σωστή στιγμή για τα κράτη-μέλη του IMO να εξετάσουν τον ρόλο των ΜΒΜ, ώστε να μπορούν να αναπτυχθούν και να εφαρμοστούν λύσεις για να διευκολυνθεί η υιοθέτηση τεχνολογιών μηδενικού άνθρακα και εμπορικά βιώσιμων πλοίων.
Για να λειτουργήσει ένα σήμα τιμολόγησης, θα πρέπει να υπάρχουν βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις έναντι των ορυκτών καυσίμων, σημειώνουν οι Οργανώσεις, και προσθέτουν ότι αυτές οι εναλλακτικές λύσεις δεν υπάρχουν ακόμη για ποντοπόρα πλοία. Η ανάπτυξη εναλλακτικών τεχνολογιών θα μπορούσε να επιτευχθεί με την επιτάχυνση της δημιουργίας ταμείου για την έρευνα και ανάπτυξη που θα χρηματοδοτηθεί από τη ναυτιλιακή βιομηχανία.
Ήδη μια από τις μεγαλύτερες σημαίες στο κόσμο, τα Marshall Islands αλλά και τα Solomon Islands, έχουν καταθέσει μια πρόταση στον IMO, η οποία και αυτή αναμένεται να συζητηθεί στην επόμενη συνεδρίαση της Επιτροπής Περιβάλλοντος που προβλέπει την επιβολή φόρου ύψους 100 δολαρίων ανά τόνο ρύπων στα ναυτιλιακά καύσιμα.
Οι εξελίξεις στην Ευρώπη
Την ίδια στιγμή η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών σε συνεργασία με την Ένωση Σουηδών Εφοπλιστών κατέθεσαν μια κοινή πρόταση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Όπως σημειώνει σε δηλώσεις του ο κ. Βενιάμης: «Η ένταξη της ναυτιλίας στο ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας ρύπων, χωρίς την ίδρυση ταμείου και χωρίς να καταστούν υπεύθυνοι οι φορείς που ελέγχουν την εμπορική λειτουργία του πλοίου (commercial operators), θα πλήξει καίρια τον κλάδο. Η εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών άνθρακα εμπεριέχει τον κίνδυνο να οδηγήσει σε στρέβλωση της αγοράς και σε κερδοσκοπία. Οποιοδήποτε ευρωπαϊκό αγορακεντρικό μέτρο θα πρέπει να είναι συμβατό με μελλοντικά μέτρα του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ) και θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη του το γεγονός ότι οι μμε αποτελούν τη βάση της διεθνούς ναυτιλίας. Οι στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορούν και πρέπει να επιτευχθούν με άλλα, λιγότερο επαχθή μέσα».
Θέσεις που έγιναν αποδεκτές στη συντριπτική τους πλειοψηφία σε πρόσφατο ψήφισμα που υιοθέτησε στην ολομέλειά του το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
