Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Ανησυχητικές διαστάσεις προσλαμβάνει το φαινόμενο της αύξησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο, το οποίο έχει αρχίσει να επανεμφανίζεται από τον Μάρτιο του 2020 που ξεκίνησε η περίοδος της πανδημίας του κορονοϊού και συνεχώς επιδεινώνεται, προοιωνίζοντας δυσμενείς εξελίξεις για την ελληνική οικονομία.
Σύμφωνα με στοιχεία που ανακοίνωσε χθες η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), το συνολικό ποσό των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση αυξάνεται πλέον συνεχώς τους τελευταίους 12 μήνες και ήδη στο τέλος Φεβρουαρίου 2021 έχει ξεπεράσει τα 109,1 δισ. ευρώ έναντι 108,1 δισ. ευρώ στο τέλος Δεκεμβρίου του 2020 και έναντι 106,055 δισ. ευρώ στο τέλος Φεβρουαρίου 2020.
Η αύξηση των συνολικών ληξιπρόθεσμων χρεών προς τις υπηρεσίες της Φορολογικής Διοίκησης οφείλεται κυρίως στην αδυναμία εκατομμυρίων νοικοκυριών και χιλιάδων επιχειρήσεων να εξοφλήσουν εμπρόθεσμα νέες και παλαιές φορολογικές οφειλές τους, εξαιτίας των αυστηρών περιορισμών που επιβλήθηκαν στις επαγγελματικές και οικονομικές τους δραστηριότητες κατά τη διάρκεια του 2020 και στους πρώτους μήνες του 2021, για να αντιμετωπιστεί το πρώτο και το δεύτερο κύμα της πανδημίας του κορωνοϊού.
Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά τη διάρκεια ολόκληρου του 2020 οι νέες βεβαιωμένες οφειλές που δεν πληρώθηκαν εμπρόθεσμα υπερέβησαν τα 7,12 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 5,68 δισ. ευρώ ήταν βεβαιωμένα ποσά φόρων. Από τα ποσά εκείνα εισπράχθηκε 1,681 δισ. ευρώ και διαγράφηκαν άλλα 355 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα να παραμένουν απλήρωτα έως το τέλος του 2020 τα 5,09 δισ. ευρώ. Στο πρώτο δίμηνο του 2021 άλλο 1,63 δισ. ευρώ νέων βεβαιωμένων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση κατέστησε ληξιπρόθεσμο. Από αυτό το ποσό εισπράχθηκαν και διαγράφηκαν τα 278 εκατ. ευρώ και παραμένει πλέον απλήρωτο 1,36 δισ. ευρώ.
Παρατάσεις προθεσμιών
Στα ποσά των «φρέσκων» ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τις φορολογικές αρχές, τα οποία παραμένουν μέχρι σήμερα απλήρωτα, δεν συμπεριλαμβάνονται συσσωρευμένα χρέη συνολικού ύψους άνω των 2 δισ. ευρώ που βεβαιώθηκαν από την αρχή της περιόδου της πανδημίας του κορονοϊού, δηλαδή από τον Μάρτιο του 2020 μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2020, αλλά οι προθεσμίες εμπρόθεσμης καταβολής τους παρατάθηκαν αρχικά μέχρι τα τέλη Απριλίου 2021 και στη συνέχεια μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου 2021, στο πλαίσιο των εκτάκτων μέτρων που ελήφθησαν για τη στήριξη εκατομμυρίων -πληττόμενων οικονομικά από την πανδημία του κορονοϊού- νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Πρόκειται για χρέη τα οποία δεν θεωρούνται αυτή τη στιγμή ληξιπρόθεσμα, επειδή οι προθεσμίες πληρωμής τους έχουν απλώς παραταθεί.
Ωστόσο, αν και μη ληξιπρόθεσμα, δεν παύουν να παραμένουν απλήρωτα και να θεωρούνται ως εν δυνάμει αιτία περαιτέρω απότομης αύξησης των βεβαιωμένων ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση από το επόμενο έτος.
Σε κάθε περίπτωση είναι εμφανές ότι το ποσό των νέων ληξιπρόθεσμων και απλήρωτων οφειλών έχει αρχίσει να διογκώνεται από τον Μάρτιο του 2020 και μετά, όταν ξεκίνησε η επιβολή των περιοριστικών μέτρων κατά του κορονοϊού και η κυβέρνηση άρχισε να νομοθετεί αναστολές πληρωμών και παρατάσεις προθεσμιών καταβολής φορολογικών και άλλων οφειλών, ληξιπρόθεσμων και μη.
Σύμφωνα, ειδικότερα, με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε χθες η ΑΑΔΕ:
* Τα νέα χρέη προς τις φορολογικές αρχές, τα οποία κατέστησαν ληξιπρόθεσμα εντός του διμήνου Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2021 ανήλθαν σε 1,628 δισ. ευρώ. Από αυτά, το 1,537 δισ. ευρώ ήταν απλήρωτοι φόροι και τα υπόλοιπα 91 εκατ. ευρώ μη φορολογικές οφειλές. Από το συνολικό νέο ληξιπρόθεσμο χρέος του 1,628 δισ. ευρώ διαγράφηκαν ήδη τα 23 εκατ. ευρώ και εισπράχθηκαν εκπρόθεσμα 255 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχούν σε ποσοστό 16,7%.
Ποσοστά εισπραξιμότητας
* Το ποσοστό εισπραξιμότητας των τεσσάρων βασικών φόρων, του ΦΠΑ, του Φόρου Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων (ΦΕΦΠ), του Φόρου Εισοδήματος Νομικών Προσώπων (ΦΕΝΠ) και του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) διαμορφώθηκε στα επίπεδα του 79,06% τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους, πέφτοντας για πρώτη φορά κάτω από το 80% μετά από πολλά χρόνια. Τα επιμέρους ποσοστά εισπραξιμότητας ανήλθαν σε 83,1% στον ΦΠΑ, 69,21% στον ΦΕΦΠ, 87,29% στον ΦΕΝΠ και 74,02% στον ΕΝΦΙΑ
Ειδικότερα, τον Φεβρουάριο του 2021 βεβαιώθηκαν από τις ΔΟΥ 983,75 εκατ. ευρώ έσοδα από τον ΦΠΑ και εξ αυτών πληρώθηκαν εμπρόθεσμα τα 817,48 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα ποσά οφειλών ΦΠΑ συνολικού ύψους 166,27 εκατ. ευρώ να καταστούν ληξιπρόθεσμα. Επιπλέον, βεβαιώθηκαν 452,3 εκατ. ευρώ έσοδα από ΦΕΦΠ, εκ των οποίων 313,05 εκατ. ευρώ καταβλήθηκαν εμπρόθεσμα και 139,25 εκατ. ευρώ κατέστησαν ληξιπρόθεσμα. Επίσης βεβαιώθηκαν έσοδα από ΦΕΝΠ ύψους 312,37 εκατ. ευρώ, αλλά εξοφλήθηκαν εμπρόθεσμα 272,66 εκατ. ευρώ. Τα υπόλοιπα 39,71 εκατ. ευρώ κατέστησαν ληξιπρόθεσμα.
Όσον αφορά τον ΕΝΦΙΑ, το συνολικό ποσό που βεβαιώθηκε τον Φεβρουάριο ανήλθε σε 416,18 εκατ. ευρώ, αλλά το ποσό που εισπράχθηκε έφθασε τα 308,07 εκατ. ευρώ, οπότε το ποσό που παρέμεινε απλήρωτο ανήλθε σε 108,11 εκατ. ευρώ.
* Κατά το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2021 τα «παλαιά» ληξιπρόθεσμα χρέη προς τη Φορολογική Διοίκηση, δηλαδή αυτά που κατέστησαν ληξιπρόθεσμα μέχρι την 31η-12-2020 (υπολογισμένα μετά από εισπράξεις και διαγραφές που πραγματοποιήθηκαν εντός του 2020), μειώθηκαν μόλις κατά 203 εκατ. ευρώ. Από 107,384 δισ. ευρώ που είχαν ανέλθει την 31η-12-2020, διαμορφώθηκαν σε 107,181 δισ. ευρώ στο τέλος Φεβρουαρίου 2021.
* Το συνολικό ποσό των (παλαιών και νέων) ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τις φορολογικές αρχές, το οποίο είχε συσσωρευτεί στο τέλος Φεβρουαρίου 2021, διαμορφώθηκε στα 109,163 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1,056 δισ. ευρώ, σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2020 και κατά 333 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με τον Ιανουάριο του 2021. Από το ποσό αυτό, τα 24,02 δισ. ευρώ θεωρούνται ανεπίδεκτα είσπραξης και τα υπόλοιπα 85,143 δισ. ευρώ λαμβάνονται υπ’ όψιν ως το πραγματικό υπόλοιπο των βασικών ληξιπρόθεσμων οφειλών.
* Ο συνολικός αριθμός των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων με ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τις φορολογικές αρχές αυξήθηκε στο πρώτο δίμηνο του τρέχοντος έτους, κατά 95.183 πρόσωπα (φυσικά και νομικά), καθώς διαμορφώθηκε σε 4.140.400 στο τέλος Φεβρουαρίου 2021, από 4.045.217 στο τέλος Δεκεμβρίου 2020.
Κατασχέσεις
*Από τα Ελεγκτικά Κέντρα, την Επιχειρησιακή Μονάδα Είσπραξης (ΕΜΕΙΣ) και τις ΔΟΥ επιβλήθηκαν κατασχέσεις σε εισοδήματα, καταθέσεις και περιουσιακά στοιχεία μόλις 156 οφειλετών του Δημοσίου. Έτσι, ο συνολικός αριθμός των οφειλετών εναντίον των οποίων έχουν επιβληθεί κατασχέσεις αυξήθηκε σε 1.293.196 (ήταν 1.293.040 τον Δεκέμβριο).
*Ο συνολικός αριθμός των οφειλετών εναντίον των οποίων είναι δυνατή η επιβολή κατασχέσεων αυξήθηκε από 1.849.948 στο τέλος Δεκεμβρίου 2020 σε 1.874.705 στο τέλος Φεβρουαρίου 2021. Αυτό σημαίνει ότι άλλοι 24.757 φορολογούμενοι εκτέθηκαν, στο πρώτο δίμηνο του τρέχοντος έτους, σε κίνδυνο επιβολής κατασχέσεων, είτε επειδή δεν εξόφλησαν ολοσχερώς είτε επειδή δεν τακτοποίησαν σε δόσεις τις οφειλές τους.
