Με απόφαση που υπογράφεται από τον υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Πάνο Τσακλόγλου, ορίζεται η διαδικασία προσδιορισμού και εκκαθάρισης εισφορών για τους ασφαλισμένους που ασκούν παράλληλα μισθωτή και μη μισθωτή απασχόληση. Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, η απόφαση έρχεται σε συνέχεια της θέσπισης επιλογής ασφαλιστικών κατηγοριών για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους (με το νόμο 4670/2020) και της τροποποίησης του άρθρου 36 του προηγούμενου νόμου 4387/2016. Αφορά δε στο σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών - εργοδότη και ασφαλισμένου - και για όλους τους κλάδους ασφάλισης, δηλαδή υπέρ κύριας, επικουρικής και εφάπαξ, καθώς και τις εισφορές υπέρ υγειονομικής περίθαλψης.
Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι, σε περίπτωση που ελεύθερος επαγγελματίας απασχολείται ταυτόχρονα και ως μισθωτός, καταβάλλονται οι ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στη μισθωτή του απασχόληση, βάσει των ασφαλιστέων του αποδοχών.
Σε περίπτωση που οι καταβληθείσες εισφορές είναι υψηλότερες των εισφορών που προκύπτουν από την επιλεγείσα ασφαλιστική κατηγορία, καλύπτεται η υποχρέωση καταβολής εισφορών από τον ελεύθερο επαγγελματία. Κάθε ποσό εισφοράς πλέον της υποχρέωσης που προκύπτει από την ασφαλιστική κατηγορία προσμετράται και αυξάνει τη μελλοντική συνταξιοδοτική παροχή.
Αν οι καταβληθείσες από τη μισθωτή εργασία εισφορές υπολείπονται της επιλεγείσας κατηγορίας, η οποία στην περίπτωση της παράλληλης απασχόλησης θα πρέπει να είναι τουλάχιστον η δεύτερη, τότε ο ασφαλισμένος καλείται να καλύψει τη διαφορά.
Μέσω της διαδικασίας εκκαθάρισης, οι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι με μισθωτή απασχόληση είτε απαλλάσσονται τελείως από την υποχρέωση καταβολής εισφορών είτε καλούνται να πληρώσουν σημαντικά χαμηλότερες εισφορές, καθώς μέρος της ασφαλιστικής τους κατηγορίας καλύπτεται από τις ήδη καταβληθείσες εισφορές μισθωτής απασχόλησης.
Τα χρεωστικά υπόλοιπα που τυχόν θα κληθούν οι ασφαλισμένοι να καταβάλουν είναι συνάρτηση της διαφοράς μεταξύ της ασφαλιστικής κατηγορίας που επέλεξαν και των αποδοχών από μισθωτές υπηρεσίες και για όσο διάστημα έχουν παράλληλη απασχόληση. Είναι επίσης συνάρτηση της υποχρέωσης υπαγωγής στην ασφάλιση για κάθε ασφαλισμένο, καθώς ανάλογα με το αν ανήκουν στο τ. ΕΤΑΑ, τ. ΟΑΕΕ ή τ. ΟΓΑ, αυτές διαφέρουν.
Δίνοντας κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα, ελεύθερος επαγγελματίας του π. ΟΑΕΕ, που έχει επιλέξει τη δεύτερη ασφαλιστική κατηγορία, η οποία είναι και η ελάχιστη υποχρεωτική σε περίπτωση παράλληλης απασχόλησης, οφείλει για τη μη μισθωτή του απασχόληση εισφορές 252 ευρώ.
Εάν για κάποιο μήνα παραλλήλως απασχοληθεί ως μισθωτός του π. ΙΚΑ με μισθό 930 ευρώ, τότε καλύπτει πλήρως τις εισφορές που οφείλει για τη μη μισθωτή εργασία του και δεν απαιτείται να καταβάλει επιπλέον εισφορές στον e-ΕΦΚΑ.
Εάν για τη μισθωτή του απασχόληση λαμβάνει τον κατώτατο μισθό (650 ευρώ), τότε για το μήνα αυτό από την εκκαθάριση θα προκύψει οφειλή στον e-ΕΦΚΑ για τη μη μισθωτή δραστηριότητα, ύψους 75,85 ευρώ.
Ειδικά, για το έτος 2020, η εκκαθάριση των εισφορών διενεργείται έως το τέλος Μαρτίου 2021, με τυχόν χρεωστικά υπόλοιπα να αρχίσουν να καταβάλλονται από 29 Απριλίου τμηματικά εντός εξαμήνου.
Για τις εισφορές από 1.1.2021, η εκκαθάριση θα διενεργείται πλέον κάθε μήνα, με πρώτη εφαρμογή έως τις 29 Απριλίου και καταληκτική ημερομηνία πληρωμής τυχόν χρεωστικών υπολοίπων, μέχρι τέλη Μαΐου 2021.
