Την υπογραφή του Προεδρικού Διατάγματος (Π.Δ. 118/2007 ΦΕΚ 105/Α/10.7.2007) με το οποίο θεσπίζεται νέος Κανόνισμος Προμηθείων του Δημοσίου ανακοίνωσε το ΥΠΑΝ. Ο νέος Κανονισμός θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2008, ώστε όλοι οι διαγωνισμοί από το νέο έτος να προκυρηχθούν με το νέο τρόπο.
Παράλληλα υπεγράφησαν και τα Προεδρικά Διατάγματα 59/2007 (ΦΕΚ 63/Α/16.3.2007) και 60/2007 (ΦΕΚ 64/Α/16.3.2007) με τα οποία ενσωματώθηκαν στην ελληνική νομοθεσία οι Οδηγίες 2004/17/ΕΚ και 2004/18/ΕΚ.
Όπως επισημαίνεται στη σχετική ανακοίνωση του υπουργείου, κοινοί στόχοι των τριών ΠΔ είναι να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις απλούστευσης και επιτάχυνσης των διαδικασιών στις δημόσιες συμβάσεις, να ενισχυθούν η διαφάνεια και η αποτελεσματικότητα στη διαχείριση των κρατικών προμηθειών και ταυτόχρονα, το ελληνικό εσωτερικό δίκαιο περί κρατικών προμηθειών να είναι σύμφωνο με την κοινοτική νομοθεσία και τη νομολογία του Δικαίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ).
Στο νέο Κανονισμό Προμηθειών του Δημοσίου εισάγονται νέες διατάξεις, οι οποίες -όπως υπογραμμίζεται- αποσκοπούν στην απλούστευση των διαδικασιών, στη διεύρυνση της συμμετοχής τόσο στους κλειστούς, όσο και στους ανοιχτούς διαγωνισμούς, προβλέπονται αυστηρότερες ποινές για όσους δεν τηρούν τους όρους των διαγωνισμών και, παράλληλα, διατηρείται ένα μεγάλο τμήμα ρυθμίσεων του ισχύοντος Κανονισμού, μετά την άρση εννοιολογικών ασαφειών που είχαν εντοπιστεί κατά την εφαρμογή του.
Επιπλέον, δίδεται ο απαραίτητος χρόνος στις υπηρεσίες και τους φορείς να ενημερωθούν πλήρως για τις νέες διατάξεις.
Συγκεκριμένα με το ΠΔ 118/2007(ΦΕΚ 105/Α/10.7.2007 - Νέος Κανονισμός Προμηθειών Δημοσίου):
· Καθιερώνεται ένα σύστημα υποβολής δικαιολογητικών με εντελώς διαφορετική από την ισχύουσα φιλοσοφία καθώς επιβάλλεται πλέον η υποβολή τους μόνον από τον διαγωνιζόμενο στον οποίο πρόκειται να γίνει η κατακύρωση και στο τέλος της διαγωνιστικής διαδικασίας, διευκολύνοντας πλήρως τους προμηθευτές και επιταχύνοντας προς όφελος όλων των μερών τις διαδικασίες. Με τον τρόπο αυτό αφενός μεν μειώνεται η γραφειοκρατία και το κόστος συμμετοχής, αφετέρου δε περιορίζονται οι ενστάσεις επί των δικαιολογητικών που αποτελούσαν κύρια αιτία καθυστέρησης πολλών διαγωνισμών. Εξάλλου, τα δικαιολογητικά που θα κατατίθενται στο στάδιο της κατακύρωσης θα είναι επικαιροποιημένα και θα αποτυπώνουν την πλέον πρόσφατη κατάσταση του συμμετέχοντος. Περαιτέρω διευκόλυνση προς τους προμηθευτές κρίνεται η «αυτεπάγγελτη αναζήτηση» ορισμένων δικαιολογητικών και η αντικατάσταση πολλών εξ αυτών από μια απλή «υπεύθυνη δήλωση».
· Περιορίζεται η γραφειοκρατία μέσω της απλούστευσης των διαδικασιών και εξοικονομείται δημόσιο χρήμα, με την σύντμηση του χρόνου των διαδικασιών και την επίτευξη καλύτερων τιμών.
· Περιορίζεται δραστικά η «διακριτική ευχέρεια» των φορέων του Δημοσίου, τόσο στη σύνταξη των όρων των διακηρύξεων, όσο και στην αξιολόγηση των προσφορών των υποψηφίων προμηθευτών, με καθορισμο κριτηρίων καταλληλότητας κατά τέτοιο τρόπο, ώστε για τη διάγνωση της συνδρομής τους να μην υπεισέρχονται υποκειμενικά κριτήρια ή ερμηνείες.
· Ορίζονται, με την προσθήκη νέου άρθρου (αρ. 5α ΚΠΔ), με σαφήνεια και πληρότητα τα μετά τη δημοσίευση της διακήρυξης και μέχρι τη σύναψη της συμβάσεως διάφορα στάδια της διαδικασίας στους ανοικτούς και κλειστούς διαγωνισμούς, ο χρόνος και ο τρόπος υποβολής των στοιχείων και δικαιολογητικών για τη συμμετοχή στο διαγωνισμό, καθώς και ο χρόνος και ο τρόπος αμφισβήτησης του ελέγχου της συμμετοχής των διαγωνιζομένων. Με αυτό τον τρόπο διευκολύνεται η ερμηνεία και η εφαρμογή των κανόνων δικαίου τόσο από τα όργανα της Διοικήσεως όσο και από τους προμηθευτές.
· Προσδιορίζονται ειδικά τα στάδια υποβολής ενστάσεων και διοικητικών προσφυγών, καθώς και η έκταση του ελέγχου που διενεργείται κατά την εξέτασή τους.
· Ορίζονται με σαφήνεια όλα τα ενδιάμεσα στάδια έως την πληρωμή του προμηθευτή, καθώς και η διαδικασία αποπληρωμής του, σε αποκλειστικές προθεσμίες. Αίρονται με αυτό τον τρόπο οι επιφυλάξεις σχετικά με το χρόνο πληρωμής των προμηθευτών για το προσφερόμενο είδος, οι οποίες τους αποθάρρυναν από τη συμμετοχή τους στους διαγωνισμούς.
Με το ΠΔ 60/07 (ΦΕΚ 64/Α/16.3.2007):
· Εισάγονται πρότυπα εξασφάλισης ποιότητας και η εσωτερική νομοθεσία εναρμονίζεται με τις απαιτήσεις της «περιβαλλοντικής προστασίας» και της «αειφόρου ανάπτυξης».
· Εισάγονται μια σειρά από νέες διαδικασίες στη σύναψη δημοσίων συμβάσεων, όπως η «συμφωνία-πλαίσιο», κατά τη διάρκεια της οποίας η αναθέτουσα αρχή μπορεί να συνάπτει νέες συμβάσεις βάσει της αρχικής συμφωνίας με τα συμμετέχοντα σε αυτή μέρη και ο «ανταγωνιστικός διάλογος», στο πλαίσιο του οποίου η αναθέτουσα αρχή επιλέγει υποψηφίους προμηθευτές, προβαίνει σε διάλογο μαζί τους, διερευνά και προσδιορίζει με τον καλύτερο τρόπο το προς προμήθεια είδος, ώστε η σύμβαση που θα υπογραφεί να καλύπτει πλήρως τις ανάγκες του φορέα ανάθεσης.
· Εισάγεται διάταξη που αφορά στην προσωπική κατάσταση του συμμετέχοντος σε διαγωνισμό με τον υποχρεωτικό αποκλεισμό του, όταν έχει καταδικασθεί τελεσίδικα για ορισμένα αδικήματα, ρητά κατονομαζόμενα στο ΠΔ.
Mε το ΠΔ 59/07 (ΦΕΚ 63/Α/16.3.2007):
· Εξαιρούνται οι διατάξεις που αφορούν στις συμβάσεις των τηλεπικοινωνιών, υπάγονται, όμως, στις διατάξεις του οι δημόσιες συμβάσεις για την αγορά ταχυδρομικών υπηρεσιών και υπηρεσιών φωνητικής τηλεφωνίας, τηλετυπίας, κινητής ραδιοτηλεφωνίας, τηλεειδοποίησης και μεταδόσεων μέσω δορυφόρου, με σκοπό την περαιτέρω διεύρυνση της Κοινοτικής αγοράς στις ανωτέρω υπηρεσίες (ιδίως τις ταχυδρομικές) και, κατ’ επέκταση, την περαιτέρω ανάπτυξη του ανταγωνισμού σε κοινοτικό επίπεδο.
· Καινοτομία που συναντάται και στα δύο ΠΔ αποτελεί η εισαγωγή της δυνατότητας νέων ηλεκτρονικών τεχνικών στις συμβάσεις του δημοσίου, όπως οι «ηλεκτρονικές δημοπρασίες» και το «δυναμικό σύστημα αγορών», με στόχο την εξοικονόμηση κόστους και χρόνου, την αύξηση του ανταγωνισμού και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των δημοσίων παραγγελιών.
Επίσης, τα ΠΔ 59 & 60/07 περιλαμβάνουν διατάξεις κοινές ως προς:
· Την εφαρμογή και κωδικοποίηση της νομολογίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, ιδίως σε ζητήματα κριτηρίων επιλογής και ανάθεσης.
· Τον ορισμό πλέον ευθέως σε ευρώ των ορίων εφαρμογής τους (των ΠΔ) στις συμβάσεις. Τα όρια αυτά θα αναπροσαρμόζονται κάθε δύο (2) έτη, εάν παρίσταται ανάγκη.
· Τη διατήρηση σε ισχύ των κριτηρίων ανάθεσης, δηλαδή, τη «χαμηλότερη τιμή» και την «πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά». Η εφαρμογή αυτών των κριτηρίων ανάθεσης εγγυάται την αξιολόγηση των προσφορών υπό συνθήκες πραγματικού ανταγωνισμού, καθώς χρησιμοποιούνται αντικειμενικά κριτήρια που εξασφαλίζουν την τήρηση της αρχής της διαφάνειας, της αποφυγής των διακρίσεων και της ίσης μεταχείρισης. Στα μέχρι τώρα γνωστά υποκριτήρια, που συνθέτουν την πλέον συμφέρουσα προσφορά, έχουν προστεθεί κριτήρια που σχετίζονται με την ικανοποίηση περιβαλλοντικών απαιτήσεων.
