Από την έντυπη έκδοση
Της Σοφίας Εμμανουήλ
[email protected]
Μετά τις μικρές επιχειρήσεις εστίασης, μπαρ και μεμονωμένα εποχικά καταστήματα που κατεβάζουν ρολά το ένα μετά το άλλο, αδυνατώντας να διαχειριστούν το εκρηκτικό κοκτέιλ συσσωρευμένων υποχρεώσεων και φθίνουσας ζήτησης, τώρα φαίνεται να «εγκαταλείπουν» και μεγάλοι παίκτες, θεωρώντας κρίσιμο το επόμενο εξάμηνο.
Η χθεσινή ανακοίνωση της αλυσίδας Βενέτη ότι κλείνει πέντε καταστήματα στον νομό Αττικής, περιορίζοντας το δίκτυό της, που αριθμούσε 110 καταστήματα πανελλαδικά στις αρχές του έτους, αποτελεί ένα ηχηρό «καμπανάκι» για τον κίνδυνο να λάβουν μαζικό χαρακτήρα τα λουκέτα στην εστίαση εάν δεν βρεθεί φόρμουλα για την αντιμετώπιση των νέων συμφωνιών στα ενοίκια των καταστημάτων.
Μήνυμα στους ιδιοκτήτες
Η διοίκηση της Βενέτη δηλώνει ότι θα αποχωρεί από τα ακίνητα των οποίων οι ιδιοκτήτες τηρούν άτεγκτη στάση και μιλά για δύο βασικούς λόγους που την οδηγούν σε αυτή την απόφαση: «Την εξάπλωση του ιού Covid-19, ο οποίος έχει δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στην αγορά και στη βιωσιμότητα των επιμέρους καταστημάτων και στην αδικαιολόγητη άρνηση ορισμένων ιδιοκτητών ακινήτων να αντιληφθούν τη σκληρή πραγματικότητα που επέβαλε σε όλους η απρόοπτη μεταβολή των συνθηκών και να έλθουν σε καλόπιστη συνεννόηση για εύλογη μείωση των μισθωμάτων για όσο διαρκεί η οξύτατη υγειονομική και οικονομική κρίση». Αν και η δραστηριότητα της αλυσίδας Βενέτη δεν εντάσσεται σε ωφελούμενους ΚΑΔ, όπως συμβαίνει και με άλλα σήματα της αγοράς, υπάρχουν κάποια κοινά προβλήματα που πλήττουν οριζόντια τους επιχειρηματίες της εστίασης. Η επιμονή των ιδιοκτητών να εισπράξουν ενοίκια σε επίπεδα προ Covid-19 εποχής αποτελεί «κόκκινο πανί» για τους επιχειρηματίες, είτε πρόκειται για μικρομεσαίους είτε για ιδιοκτήτες αλυσίδων είτε για franchisees. Καθεμία από αυτές τις κατηγορίες έχει διαφορετικά περιθώρια αντοχών, με ενδεικτικό το πρόσφατο λουκέτο της Pizza Hut. Κάποιες εταιρείες έχουν καλή χρηματοοικονομική θέση, διαθέτουν ρευστότητα, έχουν κερδίσει μερίδια στο delivery, είναι τοποθετημένες σε σημεία με εμπορική κίνηση, ενώ άλλες έχουν συσσωρεύσει ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις και είναι εκτεθειμένες σε προμηθευτές και εργαζόμενους.
Για όλες όμως ο χρόνος εν καιρώ πανδημίας μετρά επιβαρυντικά. Και αν τον Μάρτιο διαφαίνονταν κάποια στοιχεία ανθεκτικότητας, έξι μήνες μετά αυτά έχουν σχεδόν μηδενιστεί. Όπως χαρακτηριστικά μας μεταφέρουν στελέχη των επιχειρήσεων η λειτουργία στο 50% της δυναμικότητας των καταστημάτων, ο περιορισμός του ωραρίου και η ανασφάλεια των καταναλωτών -λόγω του φόβου μόλυνσης αλλά και της οικονομικής αβεβαιότητας- έχουν προκαλέσει ασφυκτικές συνθήκες στην αγορά που γράφει απώλειες πάνω από 50% συμπεριλαμβανομένων των εποχικών καταστημάτων.
Πηγές αλυσίδων με ηγετική θέση στην αγορά μάς μεταφέρουν ότι αν και δεν έχουν στο τραπέζι δύσκολες αποφάσεις σαν αυτή που ανακοίνωσε η διοίκηση της Βενέτη, από τον Οκτώβριο έχουν να αντιμετωπίσουν δύσκολες διαπραγματεύσεις με τους ιδιοκτήτες ακινήτων, καθώς στην πράξη το πλαίσιο κινήτρων δεν λειτουργεί και η σχέση ιδιοκτήτη - ενοικιαστή σε πολλές περιπτώσεις δείχνει να οδηγείται σε αδιέξοδο.
Η πολυπλοκότητα του θέματος έχει να κάνει με τις διαφορετικές δυνατότητες διαπραγμάτευσης, π.χ. ενός franchisee, ενός ομίλου, αλλά και τα διαφορετικά επίπεδα διεκδικήσεων σε επίπεδο ιδιοκτητών, π.χ. όταν πρόκειται για περιπτώσεις πολυϊδιοκτησίας. Έτσι η αγορά κινείται με πολλές ταχύτητες.
Ως λύση στο πρόβλημα ο κλάδος έχει προτείνει παράταση του μέτρου υποχρεωτικής μείωσης ενοικίων κατά 40% έως τις 31.3.2021. Ταυτόχρονα, οι επιχειρηματικοί φορείς επιμένουν στη μείωση του ΦΠΑ οριζόντια στο 6%.
Στρεβλώσεις
Μιλώντας στη «Ν» ο Νίκος Νέγκας, διευθύνων σύμβουλος της αλυσίδας TGI Fridays και γραμματέας της Ελληνικής Ένωσης Επιχειρήσεων Οργανωμένης Εστίασης, τονίζει ότι τα μέτρα στήριξης δεν καλύπτουν όλες τις εταιρείες του κλάδου και η πορεία της αγοράς είναι δυσανάλογη. Τονίζει δε ότι η ελεύθερη διαπραγμάτευση των ενοικίων σε συνδυασμό με τα κίνητρα μόνο για φυσικά πρόσωπα δημιουργεί στρεβλώσεις, την ώρα που οι επιχειρηματίες αντιμετωπίζουν θέμα βιωσιμότητας καθώς μπαίνουμε στον χειμώνα, με το καταναλωτικό περιβάλλον να επιδεινώνεται. «Εάν δεν επιτύχουν μείωση ενοικίου μέσω των διαπραγματεύσεων δεν έχουν άλλη επιλογή, καθώς η νομική οδός είναι χρονοβόρα, οπότε καταλήγουμε στο να κλείνουν καταστήματα» σημειώνει ο κ. Νέγκας.
