Κατάρρευση του Δείκτη Εμπιστοσύνης Καταναλωτών, κάθετη πτώση του Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών για τη Βιομηχανία, εντυπωσιακή επιδείνωση στο κλίμα που καταγράφεται στις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών και λιανικού εμπορίου και πτωτική τάση του κλάδου των κατασκευών, αποτυπώνεται στην Έρευνα Οικονομικής Συγκυρίας του Νομού Θεσσαλονίκης (Βαρόμετρο ΕΒΕΘ).
Το Βαρόμετρο πραγματοποιείται για λογαριασμό του ΕΒΕΘ από την εταιρεία Palmos Analysis, ενώ διεξάγεται δύο φορές το χρόνο, κατά το 2ο 15νθήμερο των μηνών Μαρτίου και Σεπτεμβρίου, σε συνολικό δείγμα 1.500 ερωτώμενων (800 επιχειρήσεων και 700 καταναλωτών). Η έρευνα καλύπτει και τους τέσσερις τομείς της οικονομίας (βιομηχανία –μεταποίηση, υπηρεσίες, λιανικό εμπόριο και κατασκευές).
ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ
Ο “Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών” υπολογίζεται με βάση τις προβλέψεις τους για τη γενικότερη οικονομική κατάσταση της χώρας, την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους, την πρόθεση αποταμίευσης και την πρόβλεψη για την ανεργία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, οι καταναλωτές στο Νομό Θεσσαλονίκης διακατέχονται από εντονότατο προβληματισμό και απαισιοδοξία εν μέσω της κρίσης της επιδημίας του κορωνοϊού και πλέον ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης στο Νομό Θεσσαλονίκης διαμορφώνεται στις -45 μονάδες – με «κατάρρευση» 43 μονάδων σε σχέση με τον περασμένο «Σεπτέμβριο 2019».
Η έρευνα καταγράφει δραματική αλλαγή του κλίματος μεταξύ των καταναλωτών, καθώς ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης βυθίζεται κατά 43 ολόκληρες μονάδες, από το -2 τον Σεπτέμβριο 2019 – το καλύτερο σημείο του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης από την έναρξη των μετρήσεων του Βαρόμετρου ΕΒΕΘ τον Μάρτιο του 2009 – στο -45 σήμερα.
Η ευφορία που ακολούθησε το αποτέλεσμα των Εθνικών Εκλογών του Ιουλίου και οδήγησε την καταναλωτική εμπιστοσύνη πολύ κοντά σε επίπεδα «αισιοδοξίας», έχει δώσει τη θέση της στον έντονο προβληματισμό και την ανησυχία σε σχέση με την επόμενη μέρα της επιδημίας του κορωνοϊού. Και αυτό είναι απόλυτα δικαιολογημένο, καθώς ήδη από το τέλος Μαρτίου – οπότε και διενεργήθηκε η έρευνα πεδίου στους καταναλωτές – το 43% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι έχει μειωθεί το εισόδημά τους, το 27% δηλώνουν ότι έχει ανασταλεί η εργασία τους ή έχουν απολυθεί και επίσης το 27% δηλώνουν ότι έχει μειωθεί η εργασία τους και έχουν λιγότερη δουλειά.
Ειδικότερα, οι καταναλωτές του Νομού Θεσσαλονίκης αναφέρουν:
⁃ Σταθερή μεν αξιολόγηση της οικονομικής κατάστασης των νοικοκυριών για το διάστημα που προηγήθηκε (σε σχέση με τον “Σεπτέμβριο 2019”), έντονη απαισιοδοξία όμως για την περαιτέρω εξέλιξή της, καθώς αυξάνεται δραματικά το ποσοστό όσων αναμένουν επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης του νοικοκυριού τους (από 12% τον Σεπτέμβριο του 2019 στο 55% σήμερα), ενώ μόλις το 7% προβλέπει βελτίωση κατά το επόμενο 12μηνο.
⁃ Ενώ ενισχύεται το ποσοστό όσων αξιολογούν θετικά την εξέλιξη της οικονομικής κατάστασης της χώρας κατά το προηγούμενο έτος (από 27% τον Σεπτέμβριο του 2019 στο 41% σήμερα), εκτινάσσεται το ποσοστό όσων εκτιμούν ότι η γενική οικονομική κατάσταση της χώρας θα επιδεινωθεί κατά το επόμενο δωδεκάμηνο, από 15% τον Σεπτέμβριο του 2019 στο 70% σήμερα.
⁃ Οι καταναλωτές στο Νομό Θεσσαλονίκης εκτιμούν ότι οι τιμές καταναλωτή σταθεροποιήθηκαν κατά το τελευταίο 12μηνο (σε ποσοστό 55% από 44% τον περασμένο Σεπτέμβριο) ενώ το ποσοστό όσων διαπίστωσαν κάποια αύξηση μειώθηκε στο 39% από 47% τον περασμένο Σεπτέμβριο). Παράλληλα, υπάρχει μικρή αύξηση του ποσοστού των καταναλωτών που πιστεύουν ότι οι τιμές καταναλωτή θα αυξηθούν με μικρό, παρόμοιο ή μεγαλύτερο βαθμό κατά το επόμενο 12μηνο (45% σε σχέση με 39% τον Σεπτέμβριο του 2019).
⁃ Εξαιρετικά απαισιόδοξοι εμφανίζονται οι καταναλωτές όσον αφορά την εξέλιξη της ανεργίας, καθώς η συντριπτική πλειοψηφία πιστεύει πως θα τα επίπεδα της ανεργίας θα αυξηθούν «πολύ» ή «λίγο» (73% συγκριτικά με 28% τον Σεπτέμβριο του 2019), ενώ ταυτόχρονα μειώνονται ραγδαία αυτοί που πιστεύουν πως τα επίπεδα της ανεργίας θα μειωθούν τους επόμενους 12 μήνες (11% έναντι 40% τον Σεπτέμβριο του 2019).
⁃ Εντυπωσιακή επιδείνωση παρουσιάζει ο δείκτης αξιολόγησης της συγκυρίας για την πραγματοποίηση σημαντικών αγορών (9% θεωρούν την συγκυρία κατάλληλη για σημαντικές αγορές, όπως έπιπλα, ηλεκτρικές/ηλεκτρονικές συσκευές κτλ, έναντι 18% τον Σεπτέμβριο του 2019), κατρακυλώντας σε απολύτως αρνητικό έδαφος και στο χειρότερο επίπεδο από την καθιέρωση των μετρήσεων του Βαρόμετρου ΕΒΕΘ. Αντίστοιχη επιδείνωση καταγράφεται και στο δείκτη πρόθεσης για την πραγματοποίηση τέτοιων αγορών στο μέλλον.
⁃ Μειώνεται μεν η πρόθεση για αποταμίευση, ωστόσο, σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2019, παρατηρείται μικρή μείωση του ποσοστού όσων δηλώνουν ότι αποταμιεύουν («λίγο» ή πολύ) (21% από 25%), ενώ αυξάνεται οριακά το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι “τρώνε από τα έτοιμα” αναλώνοντας τις αποταμιεύσεις τους ή χρεώνονται όλο και περισσότερο (24% από 22%) και σταθεροποιείται στο 54% το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι τα φέρνουν ίσα – ίσα με τα εισοδήματά τους (53% το αντίστοιχο ποσοστό για τον Σεπτέμβριο 2019).
⁃ Μειώνεται η πρόθεση αγοράς αυτοκινήτου στο Νομό Θεσσαλονίκης, με το 6% των καταναλωτών να δηλώνουν ότι είναι πολύ ή αρκετά πιθανό να πραγματοποιήσουν κάποια αγορά αυτοκινήτου (9% τον Σεπτέμβριο 2019).
⁃ Σταθερά καθηλωμένη εκτιμάται ότι θα παραμείνει η αγορά ακινήτων, ωστόσο η οικοδομική δραστηριότητα γενικότερα φαίνεται ότι θα περιοριστεί και στον τομέα των ανακαινίσεων ή/και επισκευών-βελτιώσεων σπιτιών, όπου ο σχετικός δείκτης εμφανίζει επιδείνωση (14% έναντι 19% τον Σεπτέμβριο του 2019).
ΕΡΕΥΝΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ
Ο “Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών για τη Βιομηχανία” στο Νομό Θεσσαλονίκης βυθίζεται σε απόλυτα αρνητικό έδαφος, εμφανίζοντας κάθετη πτώση σε σχέση με τον “Σεπτέμβριο 2019”.
Έτσι, το ισοζύγιο θετικών – αρνητικών εκτιμήσεων του “Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών της Βιομηχανίας” βρίσκεται πλέον στις -41 μονάδες στο Νομό Θεσσαλονίκης. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο συγκεκριμένος δείκτης βρίσκεται στο χειρότερο επίπεδο από την καθιέρωση των μετρήσεων του Βαρόμετρου ΕΒΕΘ τον Μάρτιο του 2009, καθώς εμφανίζει πτώση σχεδόν 40 μονάδων σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2019, (από -2 στο -41 σήμερα).
Μετά από μια διετία, όπου ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών για τη Βιομηχανία εμφανίζονταν να "φλερτάρει" με την εγκατάσταση σε θετικό έδαφος, αρκετά μακριά από τις σταθερά αρνητικές τιμές που καταγράφονταν από το 2009 μέχρι και το 2016 – 2017, η εμφάνιση της επιδημίας του κορωνοϊού και τα περιοριστικά μέτρα που εφαρμόζονται για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης, οδήγησαν στην κατάρρευσή του σε επίπεδο χειρότερο ακόμα και από τις χαμηλότερες τιμές που είχαν καταγραφεί κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης της χώρας (2010 – 2011). Αξίζει να τονιστεί ότι οι εκτιμήσεις για την εξέλιξη των εξαγωγών – οι οποίες αποτελούσαν την «ατμομηχανή» της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης στον κλάδο – βρίσκονται κι αυτές στο ναδίρ και στο χειρότερο επίπεδο από την καθιέρωση του Βαρόμετρου ΕΒΕΘ.
Ειδικότερα, οι απόψεις των βιομηχανιών του Νoμού Θεσσαλονίκης συνοψίζονται στα εξής:
• Υπάρχει αισθητή πτώση της παραγωγής (-21 από +7) κατά το τελευταίο εξάμηνο, με τον σχετικό δείκτη να βρίσκεται σε καθαρά αρνητικό έδαφος. Οι εκτιμήσεις, επιπλέον, για την εξέλιξη της παραγωγής στο άμεσο μέλλον αναφορικά με το Νομό Θεσσαλονίκης, βρίσκονται σε εξαιρετικά αρνητικό επίπεδο, στο χειρότερο σημείο από την καθιέρωση του Βαρομέτρου ΕΒΕΘ και σε ελεύθερη πτώση πλέον των 80 μονάδων σε σχέση με το προηγούμενο εξάμηνο (-66 από +21 τον Σεπτέμβριο του 2019).
• Πραγματοποιείται ικανοποιητικά η διαχείριση των αποθεμάτων και της παραγωγικής δυναμικότητας των βιομηχανιών. Παράλληλα, το τρέχον λειτουργικό επίπεδο παραγωγικής δυναμικότητας μειώνεται σημαντικά σε σχέση με τον Σεπτέμβριο 2019, όπου είχε φτάσει στο υψηλότερο διαχρονικά επίπεδό του (60% από 72%). Ταυτόχρονα, οι εξασφαλισμένοι μήνες παραγωγής βάσει παραγγελιών πέφτουν στους 1,5, την χειρότερη επίδοση από την έναρξη των μετρήσεων του Βαρομέτρου ΕΒΕΘ, από την διαχρονικά καλύτερη επίδοση που είχε σημειωθεί τον προηγούμενο Σεπτέμβριο 2019 (3,9).
• Εμφανίζεται βαθιά απαισιοδοξία για το μέλλον σε σχέση με το επίπεδο των εξαγωγών, στο χαμηλότερο επίπεδο από την καθιέρωση των μετρήσεων του Βαρόμετρου ΕΒΕΘ (-51 από +34 το προηγούμενο εξάμηνο).
• Προβλέπεται αισθητή πτώση των τιμών για το επόμενο χρονικό διάστημα, όπως επίσης και αισθητή πτώση για την απασχόληση στο επόμενο διάστημα.
ΕΡΕΥΝΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
Εντυπωσιακή επιδείνωση παρουσιάζεται στο κλίμα που καταγράφεται στις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών στο Νομό Θεσσαλονίκης σε σχέση με τον «Σεπτέμβριο 2019», με τον Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών να επιστρέφει στα προ τριετίας αρνητικά επίπεδα.
Πιο αναλυτικά, ο σχετικός «Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών» για τον τομέα των Υπηρεσιών καταγράφεται σε αρνητικό έδαφος (στο -30), όταν το προηγούμενο εξάμηνο βρίσκονταν στο +21 και είχε καταγραφεί για πρώτη φορά σε θετικό έδαφος από την έναρξη των μετρήσεων του Βαρομέτρου ΕΒΕΘ τον Μάρτιο του 2009.
Ειδικότερα, οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών του Νομού Θεσσαλονίκης αναφέρουν:
• Εντυπωσιακή επιδείνωση ως προς την εξέλιξη της επιχειρηματικής τους κατάστασης (από +4 τον Σεπτέμβριο του 2019, σε -30 σήμερα) καθώς και σε σχέση με τη εξέλιξη της ζήτησης κατά το τελευταίο εξάμηνο (από +15 τον Σεπτέμβριο του 2019, σε -2 σήμερα).
• Κατάρρευση των προσδοκιών για την εξέλιξη της ζήτησης για το επόμενο εξάμηνο στο χαμηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί γενικά την τελευταία δεκαετία (-58 από +45 τον Σεπτέμβριο του 2019) &
• Παρατηρείται, επίσης, οριακά ουδέτερη τάση για την εξέλιξη της απασχόλησης στον κλάδο το προηγούμενο εξάμηνο και σαφώς αρνητικές τάσεις για την εξέλιξη της απασχόλησης το επόμενο εξάμηνο, ενώ αναστρέφεται η συνεχής τάση ανάκαμψης των εκτιμήσεων για τις τιμές που ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2015 και συνεχίζονταν αδιάλειπτα μέχρι τον περασμένο Σεπτέμβριο του 2019.
ΕΡΕΥΝΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΛΙΑΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ
Εντυπωσιακή επιδείνωση του κλίματος καταγράφεται και στις επιχειρήσεις Λιανικού Εμπορίου στο Νομό Θεσσαλονίκης σε σχέση με τον «Σεπτέμβριο 2019», με τον «Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών για το Λιανικό Εμπόριο» να επιστρέφει σε καθαρά αρνητικό έδαφος και στα χαμηλά επίπεδα της τριετίας 2010 – 2012.
Έτσι, το ισοζύγιο θετικών – αρνητικών εκτιμήσεων του «Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών Λιανικού Εμπορίου» βρίσκεται στο -37 (από +8 τον Σεπτέμβριο του 2019, οπότε και είχε βρεθεί σε θετικό έδαφος για πρώτη φορά από την καθιέρωση των μετρήσεων του Βαρόμετρου ΕΒΕΘ).
Ειδικότερα, οι απόψεις των εμπορικών επιχειρήσεων του Νομού Θεσσαλονίκης συνοψίζονται στα εξής:
• Αρνητική, και με σαφή επιδείνωση σε σχέση με τον προηγούμενο Σεπτέμβριο (-44 από -13) καταγράφεται η αξιολόγηση για την εξέλιξη των πωλήσεων κατά το προηγούμενο 6μηνο, ενώ ραγδαία επιδείνωση 88 μονάδων παρουσιάζουν οι εκτιμήσεις των πωλήσεων για το επόμενο 6μηνο (-67 μονάδες από +21 τον Σεπτέμβριο 2019). Επιπλέον, οι εκτιμήσεις για την εξέλιξη των παραγγελιών το επόμενο εξάμηνο υφίστανται ελεύθερη πτώση και βρίσκονται πλέον στο χειρότερο επίπεδο από την καθιέρωση των μετρήσεων του Βαρομέτρου ΕΒΕΘ (από +8 μονάδες τον Σεπτέμβριο του 2019 σε -68 σήμερα).
• Επίσης, προβλέπουν μείωση της απασχόλησης στον κλάδο τους για το επόμενο διάστημα και αντίστοιχα μείωση των τιμών των προϊόντων κατά το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.
ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ
Πτωτική τάση του δείκτη επιχειρηματικών προσδοκιών με εντεινόμενη απαισιοδοξία καταγράφεται και στον κλάδο των Κατασκευών, καθώς ο «Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών για τις Κατασκευές» στο Νομό Θεσσαλονίκης επιδεινώνεται αισθητά.
Έτσι, το ισοζύγιο θετικών-αρνητικών εκτιμήσεων του «Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών Κατασκευών» βρίσκεται στις -33 μονάδες στο Νομό Θεσσαλονίκης (έναντι -22 τον Σεπτέμβριο 2019).
Ειδικότερα, οι απόψεις των κατασκευαστικών επιχειρήσεων του Νομού Θεσσαλονίκης συνοψίζονται στα εξής:
• Καταγράφεται μικρή επιδείνωση του δείκτη αξιολόγησης της εξέλιξης της κατασκευαστικής δραστηριότητας κατά το προηγούμενο εξάμηνο, στις -3 μονάδες σήμερα (από +8 τον Σεπτέμβριο του 2019).
• Εμφανίζεται μικρή περαιτέρω μείωση σχετικά με τα τρέχοντα επίπεδα παραγγελιών στον κλάδο των Κατασκευών.
• Εμφανίζεται πτωτική τάση, τόσο στην εκτίμηση εξέλιξης της απασχόλησης στον κλάδο για το επόμενο 6μηνο, όσο και στην εξέλιξη των τιμών σε τοπικό επίπεδο.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΗ ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΒΑΡΟΜΕΤΡΟ ΕΒΕΘ – ΜΑΡΤΙΟΣ 2020
Οι πρωτογενείς έρευνες σε καταναλωτές και επιχειρήσεις στο Νομό Θεσσαλονίκης, στις οποίες βασίζονται οι δείκτες του Βαρομέτρου ΕΒΕΘ του Μαρτίου 2020, διεξήχθησαν εν μέσω της κρίσης από την επιδημία του κορωνοϊού. Συγκεκριμένα, η έρευνα σε καταναλωτές διεξήχθη μεταξύ 23 Μαρτίου και 1 Απριλίου 2020, ενώ η έρευνα σε επιχειρήσεις διεξήχθη μεταξύ 23 Μαρτίου και 7 Απριλίου 2020. Κατά την χρονική αυτή περίοδο είχαν ενεργοποιηθεί και επιβληθεί όλα τα περιοριστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της επιδημίας του κορωνοϊού, τόσο σε σχέση με την αναστολή λειτουργίας επιχειρήσεων και δημόσιων οργανισμών/φορέων, όσο και σε σχέση με τον περιορισμό των μετακινήσεων των πολιτών. Συνεπώς, οι δείκτες του Βαρόμετρου ΕΒΕΘ για τον Μάρτιο 2020 αποτυπώνουν πλήρως το καταναλωτικό και επιχειρηματικό κλίμα εν μέσω της κορύφωσης της κρίσης λόγω της επιδημίας.
