Με εκσυγχρονισμό των υπαρχόντων αλλά και χρήση νέων «πυρομαχικών», το Eurogroup καλείται να οριστικοποιήσει τις προτάσεις του προς τους ηγέτες των κρατών-μελών για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών που προκύπτουν εξαιτίας της πανδημίας.
H Αθήνα, όπως δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, ελπίζει σε μια συμβιβαστική λύση. Συμπλήρωσε μάλιστα ότι η ιδέα του ευρωομολόγου δεν είναι «νεκρή» καθώς υπάρχει «μία συζήτηση για αμοιβαιοποίηση του χρέους μέσα από ένα εργαλείο, από ένα ταμείο αλληλεγγύης».
Στο τραπέζι του Eurogroup, αναμένεται να τεθούν:
- Η παροχή μεγαλύτερης βοήθειας από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) μέσω της δημιουργίας ενός πανευρωπαϊκού ταμείου εγγυήσεων με στόχο την παροχή ρευστότητας σε επιχειρήσεις. Το ποσό αυτό μπορεί να φτάσει τα 200 δισ. ευρώ.
- Το πρόγραμμα της Κομισιόν για την στήριξη της απασχόλησης (SURE). Πρόκειται για ένα πρόγραμμα το οποίο αποσκοπεί στην διατήρηση των θέσεων εργασίας. Το ποσό που θα έχει στη διάθεση του ανέρχεται σε 100 δισ. ευρώ, το οποίο θα αντλήσει η Κομισιόν από τις αγορές με εγγυήσεις των κρατών-μελών ύψους 25 δισ. ευρώ. Στη συνέχεια θα παρέχει στις χώρες-μέλη 10ετή δάνεια, με ευνοϊκούς όρους και με δυνατότητα επέκτασης της περιόδου αποπληρωμής. Στην περίπτωση μάλιστα που τα κράτη δεν μπορούν να αποπληρώσουν, τότε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μετακυλύει τα σχετικά ομόλογα. Η κατανομή των ποσών μεταξύ των κρατών-μελών θα εξαρτηθεί από το ενδιαφέρον που θα εκδηλωθεί και τα ποσά που θα έχουν ζητήσει οι χώρες.
- Η παροχή ρευστότητας από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) μέσω μιας προληπτικής πιστωτικής γραμμής. Στο προηγούμενο Eurogroup είχε συμφωνηθεί ότι όλες οι χώρες-μέλη θα μπορούσαν να αντλήσουν ποσά που αναλογούν στο 2% του ΑΕΠ του κάθε κράτους, ένα ποσό που αντιστοιχεί σε περίπου 240 δισ. ευρώ σε σύνολο 410 δισ. ευρώ που διαθέτει συνολικά ο ESM. Σε αυτό το σημείο μένει να διευκρινιστούν οι όροι υπό τους οποίους θα παρέχεται η συγκεκριμένη χρηματοδότηση και την πλειοψηφία των κρατών να συμφωνούν ότι οι όροι θα πρέπει να είναι ελαστικοί, και να μην παραπέμπουν στην λιτότητα του παρελθόντος. «Υπάρχει ήδη μια πρόταση για τη λεγόμενη διπλή -προσέγγιση για την αιρεσιμότητα. Αυτό σημαίνει βραχυπρόθεσμη και μεσοπρόθεσμη προσέγγιση σε σχέση με τους όρους» δήλωσε την Κυριακή ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις.
«Υπάρχει μεγάλο περιθώριο αλληλεγγύης εντός των υφιστάμενων εργαλείων και θεσμικών οργάνων. Πρέπει να εκμεταλλευτούμε πλήρως αυτά τα εργαλεία και να παραμείνουμε ανοιχτοί για να κάνουμε περισσότερα. Καλούμε όλα τα μέλη του Eurogroup να εξετάσουν όλα τα πιθανά μέσα με επινοητικό και εποικοδομητικό τρόπο» δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, μετά το τέλος τηλεδιάσκεψης που είχε χθες το βράδυ με τους προέδρους της Κομισιόν, της ΕΚΤ και του Eurogroup.
Στις 11 ανέρχονται πλέον οι χώρες-μέλη της Ε.Ε. που τάσσονται υπέρ της έκδοσης κοινού χρέους, μετά την πρόσθεση της Κύπρου και της Μάλτας. Μίας πρότασης η οποία σύμφωνα με τον Χρήστο Σταϊκούρα, δεν είναι «νεκρή».
Ιταλία και Γαλλία τάσσονται υπέρ της έκδοσης ευρωπαϊκών τίτλων χρέους με τον Ευρωπαίο Επίτροπο Οικονομικών Πάολο Τζεντιλόνι να δηλώνει μόλις χθες ότι «πρέπει να οικοδομήσουμε συναίνεση, πρέπει να περιλαμβάνει ένα κοινό εργαλείο το οποίο πρέπει να δημιουργηθεί στις επόμενες εβδομάδες και μήνες, όχι να πάρει χρόνια. Η αμοιβαιοποίηση των υποχρεώσεων αφορά το μέλλον και συγκεκριμένα την αντιμετώπιση της πανδημίας, όχι τα χρέη του παρελθόντος». Αλλά και ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε δεν κάνει πίσω στην πρόταση για έκδοση κορωνο-ομολόγου :«ΕSM όχι. Ευρωομόλογα απόλυτα ναι. Είναι η λύση, η σοβαρή, η αποτελεσματική , η επαρκής αντιμετώπιση στην έκτακτη ανάγκη που βιώνουμε».
Ωστόσο οι διαφωνίες και οι ενστάσεις χωρών όπως της Γερμανίας, της Ολλανδίας, της Φινλανδίας και της Αυστρίας, ειδικά στο θέμα της έκδοσης ευρωομολόγου ή κορωνο-ομολόγου παραμένουν και εστιάζουν στα υπάρχοντα «εργαλεία» δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM).
Με κοινό τους άρθρο οι υπουργοί Οικονομικών και Εξωτερικών της Γερμανίας, Όλαφ Σολτς και Χάικο Μάας τονίζουν ότι η Ευρώπη έχει καθήκον να δημιουργήσει ένα δίχτυ ασφαλείας για όλες τις χώρες της Ε.Ε. και επαναλαμβάνουν την θέση της Γερμανίας, ότι ο ESM θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως μέσο ενίσχυσης. «Ο ESM προσφέρει ήδη τώρα τη δυνατότητα στις χώρες του ευρώ να αντλήσουν από κοινού κεφάλαια και με τους ίδιους ευνοϊκούς όρους. Αυτό θα σήμαινε 39 δισ. ευρώ σε φρέσκο χρήμα για την Ιταλία και 28 δισ. ευρώ για την Ισπανία». Επαναλαμβάνουν μάλιστα ότι τα χρήματα αυτά θα πρέπει να δοθούν χωρίς να υπάρχει μια τρόικα, κάποια επιτροπή και με όρους που δεν θα παραπέμπουν σε επιστροφή στην πολιτική της λιτότητας.
Ως συμβιβαστική λύση, η Γαλλία έχει προτείνει τη δημιουργία ενός Ταμείου με διάρκεια από 5 έως 10 έτη, με κεφάλαια που θα αντληθούν μέσω κοινής έκδοσης χρέους, για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων επανεκκίνησης της οικονομίας. Η Ολλανδία προτείνει τη σύσταση ενός Ταμείου για τη παροχή δωρεών αντί δανείων για την ανοικοδόμηση της οικονομίας. Και βέβαια έχουμε και τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. 2021-2027, ο οποίος αναμένεται να αποτελέσει ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία δράσης για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Ραλλού Αλεξοπούλου
