Από την έντυπη έκδοση
Στην Τέτη Ηγουμενίδη
[email protected]
Με βασικό στόχο τη διευκόλυνση των επενδύσεων, η κυβέρνηση με τον νόμο «Επενδύω στην Ελλάδα» νομοθέτησε τρία νέα πληροφοριακά συστήματα, Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης, Εθνικό Μητρώο Υποδομών και Κεντρικό Σύστημα Αδειοδοτήσεων. Όλα αυτά χρειάζονται συστηματική δουλειά και χρόνο για να υλοποιηθούν, με αποτέλεσμα σε αυτή τη φάση να μην είναι απολύτως ευκρινής η χρησιμότητά τους.
Ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ) Γιώργος Στασινός, που πρότεινε και συστηματικά καλλιέργησε εδώ και τρία περίπου χρόνια την ιδέα να καθιερωθούν αυτά τα συστήματα και μάλιστα διασυνδεδεμένα, είναι αισιόδοξος:
«Μπορεί να ακούγεται φιλόδοξο, αλλά αν αυτά υλοποιηθούν, στην πραγματικότητα θα έχουμε μια άλλη χώρα. Είναι και αναγκαίο και εφικτό. Στο ΤΕΕ έχουμε κάνει μεγάλη προετοιμασία για να υποστηρίξουμε αυτές τις προτάσεις οι οποίες πλέον έχουν λάβει τη μορφή νόμου και είμαστε σίγουροι ότι σε δύο χρόνια από την έναρξη της υλοποίησης έργων τα πληροφοριακά συστήματα θα είναι έτοιμα και θα έχει συγκεντρωθεί το 70% με 80% των δεδομένων που απαιτούνται. Άρα τα συστήματα θα είναι λειτουργικά σε δύο χρόνια. Βέβαια, εκτιμώ ότι θα χρειαστούν 4 με 6 χρόνια για να συγκεντρωθούν τα πάντα και να λειτουργούν όλα με πλήρη δυναμικότητα. Αλλά στα δύο χρόνια που σας είπα θα μπορούν πολίτες και επιχειρήσεις να δουν σημαντική βελτίωση στην καθημερινότητά τους μέσα από τις υπηρεσίες που θα παρέχουν τα τρία αυτά πληροφοριακά συστήματα».
Υπουργικές αποφάσεις
Το πρώτο βασικό βήμα για την υλοποίηση των νέων συστημάτων είναι να προχωρήσει το Δημόσιο στις υπουργικές αποφάσεις εφαρμογής τους και στην ανάθεση του έργου στον φορέα που θα το υλοποιήσει. Από την αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου φαίνεται ότι τον ρόλο αυτόν θα τον παίξει το ΤΕΕ, που πρότεινε και τεκμηρίωσε όλα αυτά τα συστήματα. Κρίσιμο επόμενο βήμα είναι να ξεκινήσει η εισαγωγή των στοιχείων από τις εποπτεύουσες δημόσιες υπηρεσίες, όπως ακριβώς αναφέρει ο νόμος και βάσει του οποίου δίνεται προθεσμία έξι μηνών.
Τι κερδίζει όμως ο πολίτης και ο επενδυτής, πρακτικά, στην καθημερινότητά του; Ο Γιώργος Στασινός εξηγεί ότι με τον Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη θα μπορεί ο οποιοσδήποτε πολίτης, μηχανικός ή επενδυτής, από το σπίτι του ή το γραφείο του, με το πάτημα ενός κουμπιού στον υπολογιστή του, να πάρει ολοκληρωμένη, έγκυρη και θεσμικά ασφαλή πληροφορία, με ισχύ διοικητικής πράξης, για το τι επιτρέπεται, τι απαγορεύεται, με ποιους όρους και προϋποθέσεις, για να φτιάξει αυτό που τον ενδιαφέρει. Αυτό από μόνο του είναι μεγάλη πρόοδος, διότι συγκεντρώνει σε ένα σημείο, εύκολα για κάθε πολίτη και επενδυτή, κάθε αναγκαία πληροφορία. Αλλά το σύστημα δεν θα είναι μόνο για ενημέρωση. Αυτό που θα βλέπει ο χρήστης θα έχει δεσμευτική ισχύ, διότι το εξαγόμενο αρχείο θα έχει ισχύ διοικητικής πράξης, θα δεσμεύει τη διοίκηση. Και αυτό είναι μια επανάσταση για τη χώρα.
Με το Εθνικό Μητρώο Υποδομών, η διοίκηση θα γνωρίζει για πρώτη φορά συγκεντρωτικά και συγκεκριμένα, ποιος φορέας έχει αρμοδιότητα για κάθε έργο, ποιος το έχει υλοποιήσει, πότε πρέπει να συντηρηθεί και από ποιον, πότε πρέπει να ελεγχθεί, ποιος υλοποίησε και πότε κάθε εργασία. Αυτό σήμερα δεν υπάρχει ως κεντρικά διαχειρίσιμη πληροφορία. Η συμβολή στον προγραμματισμό των αναγκαίων έργων είναι τεράστια. Ακόμη πιο σημαντική όμως θα είναι η συμβολή στις περιπτώσεις ανάγκης, στα συμβάντα που επιλαμβάνεται η πολιτική προστασία, στις φυσικές καταστροφές. Όταν το σύστημα είναι πλήρως λειτουργικό θα μπορούν οι αρμόδιοι να βλέπουν τα πραγματικά δεδομένα κάθε περιοχής ή κτηρίου ή έργου στο οποίο υπάρχει κίνδυνος ή έχει υπάρξει ζημιά, για να πάρουν σωστές και γρήγορες αποφάσεις. Είναι εφικτό, όταν το σύστημα λειτουργήσει πλήρως, όχι μόνο να εξοικονομηθούν πόροι αλλά και να σωθούν, δυνητικά, ανθρώπινες ζωές.
Το Κεντρικό Σύστημα Αδειοδότησης ενοποιεί όλα τα αδειοδοτικά συστήματα σε ένα κοινό σημείο επαφής για τον πολίτη, τον μηχανικό, τον σύμβουλο, την επιχείρηση, τον επενδυτή. Αντί να τρέχει ο κάθε ενδιαφερόμενος σε δεκάδες διαφορετικές υπηρεσίες, θα έρχονται οι υπηρεσίες μέσα από το σύστημα σε αυτόν. Είτε με τα δικά τους επιμέρους ηλεκτρονικά συστήματα που θα ενσωματωθούν είτε απευθείας, ως χρήστες του συστήματος.
Θα μπορεί όμως όλη η διαδικασία αδειοδότησης να διεκπεραιώνεται μέσα από αυτό το σύστημα. «Σήμερα, που το μεγαλύτερο αντικίνητρο για τις επενδύσεις, κυρίως των ξένων, στη χώρα μας είναι η αβεβαιότητα για την αδειοδότηση και την ολοκλήρωση των διαδικασιών, το Κεντρικό Σύστημα Αδειοδότησης είναι όχι μόνο απαραίτητο αλλά δίνει λύση στην καρδιά του προβλήματος», σημειώνει ο κ. Στασινός.
Η επιτυχία του ηλεκτρονικού συστήματος e-adeies είναι ίσως το πιο δυνατό, χειροπιαστό, με αριθμούς, παράδειγμα του πόσο επιτυχημένη μπορεί να είναι μια τέτοια μεταρρύθμιση, σημειώνει στη «Ναυτεμπορική» ο πρόεδρος του ΤΕΕ. «Αυτό που δεν γνωρίζουν πολλοί», συμπληρώνει, «είναι ότι μέσα από την εφαρμογή του e-adeies, η χώρα μας ανέβηκε πολλές θέσεις στην κατάταξη Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας. Με το e-Άδειες έχουν εκδοθεί περισσότερες από 60.000 διοικητικές πράξεις, αυτό που λέμε συνοπτικά οικοδομικές άδειες, και συνολικά περιέχονται στο σύστημα για την έγκρισή τους πάνω από 2,1 εκατομμύρια έγγραφα. Έχουν συμμετάσχει 24.000 μηχανικοί, 1.200 υπάλληλοι Υπηρεσιών Δόμησης. Όλα αυτά, μέχρι πέρυσι, γίνονταν στο χαρτί, με απίστευτη σπατάλη πόρων και ωρών, κόπο και με τις γνωστές δυσλειτουργίες.Αντίθετα, το e-adeies διακρίνεται από μεγάλο βαθμό διαφάνειας διότι όλες οι πράξεις καταγράφονται και είναι διαθέσιμες σε πραγματικό χρόνο στους συμμετέχοντες (μηχανικούς, υπηρεσίες και ιδιοκτήτες) και στο ευρύτερο κοινό μέσω ειδικής ιστοσελίδας όπου αναρτώνται οι άδειες και τα βασικά σχέδια (τοπογραφικό και διάγραμμα κάλυψης) καθώς και αυτόματα στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ».
Επόμενα βήματα
Είναι όμως αρκετά τα τρία νέα πληροφοριακά συστήματα; «Δεν είναι θέμα αριθμού» σημειώνει ο πρόεδρος του ΤΕΕ και προσθέτει: «Είναι ζήτημα ουσίας να υπάρξει ένα ενιαίο και ολοκληρωμένο ηλεκτρονικό, ψηφιακό περιβάλλον για όλο τον δομημένο χώρο. Αυτό που λείπει αυτή τη στιγμή είναι η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτηρίων, η οποία έχει νομοθετηθεί και μένει η δημοσίευση του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος. Μέσα από αυτή θα καταχωρηθούν όλα τα πραγματικά δεδομένα, όπως είναι σήμερα όχι όπως εγκρίθηκαν κάποτε στα χαρτιά, για όλα τα κτήρια της χώρας. Με το σύστημα e-adeies καταγράφονται τα νέα κτήρια, με το σύστημα αυθαιρέτων τα αυθαίρετα κτίσματα, αλλά για τα νομίμως υφιστάμενα χρειαζόμαστε την Ταυτότητα Κτηρίου. Ιδίως εν όψει της εκπόνησης των Τοπικών Χωρικών Σχεδίων σε όλη την Ελλάδα τα επόμενα χρόνια, η Πολιτεία χρειάζεται τα πραγματικά δεδομένα του δομημένου χώρου για να ολοκληρώσει τον πολεοδομικό σχεδιασμό, που είναι και συνταγματική της υποχρέωση. Ως πρόεδρος του ΤΕΕ προτείνω στην Πολιτεία να μη φέρει κανέναν νέο νόμο περί αυθαιρέτων. Αρκούν τόσα χρόνια ρυθμίσεων για τα αυθαίρετα. Να δοθεί μια τελευταία ευκαιρία με μια μικρή παράταση στον υφιστάμενο νόμο και ακολούθως τυχόν αυθαιρεσίες να δηλώνονται μόνο μέσα από την Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτηρίων. Να σας δώσω ένα μικρό παράδειγμα για τη χρησιμότητα της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης: Ο υπεύθυνος της Πυροσβεστικής έχει άμεσα διαθέσιμα, πατώντας ένα κουμπί, τα σχέδια ενός κτηρίου που κινδυνεύει από πυρκαγιά…».
Το παζλ των μεταρρυθμίσεων χρειάζεται να συμπληρωθεί, σύμφωνα πάντα με τον κ. Στασινό, με την καθιέρωση της Ψηφιακής Τράπεζας Γης, ως μιας πλατφόρμα απρόσωπης αγοράς και πώλησης δικαιωμάτων δόμησης με συγκεκριμένη χρηματική αξία. «Ελπίζω ότι το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα φέρει σύντομα σχετικό νομοσχέδιο και θα συμβάλουμε με περισσότερες και αναλυτικές προτάσεις και σε αυτή τη μεταρρύθμιση» καταλήγει ο πρόεδρος του ΤΕΕ.
