Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Δέκα χρόνια μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, η παγκόσμια οικονομία παραμένει παγιδευμένη σε έναν κύκλο χαμηλής παραγωγικότητας, παρά τις ενέσεις 10 τρισ. δολαρίων από τις κεντρικές τράπεζες, όπως επισημαίνει το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, παρουσιάζοντας την εφετινή έκθεσή του για την ανταγωνιστικότητα. Αυτή σκιαγραφεί μία συνολικά απαισιόδοξη εικόνα, όπως το ίδιο επισημαίνει, αν και υπογραμμίζει ότι αποκαλύπτει παράλληλα πως χώρε με ολιστική προσέγγιση στις κοινωνικο-οικονομικές προκλήσεις έχουν τη δυνατότητα να βγουν μπροστά.
Για την Ελλάδα η κληρονομιά της κρίσης παραμένει βαριά χωρίς να έχει λειτουργήσει ως κίνητρο μέχρι στιγμής για ουσιαστικές βελτιώσεις σε καίριους τομείς, που συμβάλλουν στην τόνωση της ανταγωνιστικότητας. Η χώρα μας στην εφετινή κατάταξη υποχωρεί ακόμη δύο θέσεις, αποσπώντας εξαιρετικά χαμηλές βαθμολογίες σε μέτωπα, όπως αυτό των θεσμών.
Συγκεκριμένα η Ελλάδα βρίσκεται στην 59η θέση μεταξύ 141 χωρών, έχοντας υποχωρήσει δύο θέσεις σε σχέση με πέρυσι. Δεκαπέντε σκαλοπάτια υψηλότερα, στην 44η θέση, φιγουράρει η Κύπρος, σταθερή σε σύγκριση με το 2018. Αρκετά υψηλότερα από εμάς βρίσκονται επίσης η Βουλγαρία (49η θέση) και η Ρουμανία (51η). Η χώρα μας είναι τελευταία μεταξύ των κρατών- μελών της Ε.Ε. και σε μεγάλη απόσταση από τις άλλες χώρες του Νότου. Η Ισπανία είναι στην 23η θέση της παγκόσμιας κατάταξης, η Ιταλία ακολουθεί στην 30η και η Πορτογαλία καταλαμβάνει την 34η.
Πολύ κοντά στις δικές μας επιδόσεις είναι η Τουρκία (61η), η Νότιος Αφρική (60η), η Κολομβία (57η) και το Αζερμπαϊτζάν (58η). Η Ελλάδα συγκεντρώνει ειδκότερα 62,6 βαθμούς. Αν και πρόκειται για αύξηση 0,6 μονάδας σε σχέση με πέρυσι, η πρόοδος άλλων χωρών ήταν αρκετά ταχύτερη, ώστε τελικά να μείνουμε ακόμη πιο πίσω στην κατάταξη. Σε μία σύγκριση με τους μεγάλους της Ευρωζώνης, η Γερμανία συγκεντρώνει 20 βαθμούς περισσότερους (81,8) και είναι 7η. Κορυφαία μεταξύ των μελών της Ε.Ε. είναι η Ολλανδία στην 4η θέση της παγκόσμιας λίστας.
Πού υστερούμε
Γιατί η χώρα μας αποτυγχάνει να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα, ενώ από τους περισσότερους επισημαίνεται ότι εκεί βρίσκεται το κλειδί; Το πρόβλημα σίγουρα δεν είναι το κόστος- αφου άλλωστε έχουμε βιώσει μία απότομη εσωτερική υποτίμηση. Η έκθεση του WEF είναι πραγματικά αποκαλυπτική.
Στον πρώτο πυλώνα, που εξετάζεται, αυτόν των θεσμών, είμαστε μόλις στην 85η θέση. Στους περισσότερους από τους επιμέρους τομείς του πυλώνα οι επιδόσεις είναι απογοητευτικές. Στο κοινωνικό κεφάλαιο είμαστε στην 118η θέση, στους μηχανισμούς ελέγχου της εξουσίας (checks and balances) στην 82η, στην αποτελεσματικότητα του νομικού πλαισίου στην 118η και στην ανεξαρτησία της δικαιοσύνης στην 83η.
Στις επιδόσεις του δημόσιου τομέα καταλαμβάνουμε την 92η θέση και στο βάρος των κρατικών ρυθμίσεων την 127η. Ακόμη χαμηλότερα (131η θέση) είμαστε στο πλαίσιο για την επίλυση διαφορών. Πολύ πίσω είμαστε και στο μέτωπο των πνευματικών δικαιωμάτων (120η θέση), ενώ υστερούμε και στην εταιρική διακυβέρνηση όπου μένουμε στο 82ο σκαλοπάτι.
Όσο για την ικανότητα των κυβερνήσεων να διασφαλίσουν πολιτική σταθερότητα, εκεί η εικόνα είναι πραγματικά ζοφερή, με το WEF να μας κατατάσσει στην 138η θέση, τρεις θέσεις από το τέλος.
Στον δεύτερο πυλώνα, των υποδομών, τα πηγαίνουμε πολύ καλύτερα, καταλαμβάνοντας την 37η θέση, ενώ και στην υιοθέτηση του ICT είμαστε πάνω από το μέσο όρο, στην 52η θέση.
Ο τέταρτος πυλώνας είναι αυτός της μακροοικονομικής σταθερότητας, στον οποίο καταλαμβάνουμε την 64η θέση, ενώ την καλύτερη επίδοσή μας την πετυχαίνουμε σε αυτό της υγείας των πολιτών, που στηρίζεται κυρίως στο προσδόκιμο όριο ζωής. Είμαστε στην 23η θέση.
Σχετικά καλή θέση, την 41η, έχουμε και στον έκτο πυλώνα, αυτόν των προσόντων. Ωστόσο εδώ θα πρέπει να πούμε ότι στον επιμέρους τομέα της εκπαίδευσης προσωπικού είμαστε μόλις 108οι.
Χαμηλές πτήσεις (81η θέση) και στον πυλώνα της αγοράς προϊόντος. Στα επιμέρους του πυλώνα οι δυσμενείς επιπτώσεις των φόρων και των επιδοτήσεων στον ανταγωνισμό μας δίνουν την διόλου τιμητική 109η θέση.
Στον πυλώνα της αγοράς εργασίας καταλαμβάνουμε μόλις την 111η θέση, με το WEF να εκτιμά ότι απουσιάζει η ευελιξία, αλλά και να βαθμολογεί πολύ χαμηλά τις σχέσεις και τη συνεργασία εργοδοτών- εργαζομένων.
Οι κορυφαίοι του κόσμου
Στην κορυφή της εφετινής κατάταξης φιγουράρει η Σιγκαπούρη, που υποσκέλισε τις ΗΠΑ, αφήνοντας τις στη δεύτερη θέση. Την πρώτη τριάδα συμπληρώνει ακόμη μία ασιατική οικονομία, το Χονγκ Κονγκ, παρά το γεγονός ότι βιώνει την σφοδρότερη πολιτική κρίση από την ένωσή του με την Κίνα. Η Ολλανδία και η Ελβετία ακολουθούν και στην 6η θέση συναντάμε την Ιαπωνία. Ακόμη τέσσερις ευρωπαϊκές οικονομίες, η Γερμανία, η Σουηδία, η Βρετανία και η Δανία συμπληρώνουν τη δεκάδα.
