Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Εμπλουτίζεται συνεχώς ο κατάλογος με τις φορολογικές παρεμβάσεις που θα ενσωματωθούν στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο ανεξαρτήτως δημοσιονομικών εξελίξεων και διαθέσιμου δημοσιονομικού χώρου. Η κυβέρνηση θέλει να στείλει το νέο φορολογικό νομοσχέδιο στη Βουλή το ταχύτερο δυνατόν, ωστόσο κυβερνητικά στελέχη δηλώνουν ότι δεν θα υπάρξει κανένας αιφνιδιασμός των θεσμών.
Αυτό σημαίνει ότι το νέο φορολογικό νομοσχέδιο δεν πρόκειται να δοθεί στη δημοσιότητα πριν από το τέλος Σεπτεμβρίου, καθώς θα πρέπει να προηγηθεί και η κατάθεση του προσχεδίου του προϋπολογισμού στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 15 Σεπτεμβρίου, αλλά και η ολοκλήρωση των διαβουλεύσεων με τα κλιμάκια των θεσμών που καταφτάνουν στην Αθήνα στις 23 Σεπτεμβρίου.
Σε κάθε περίπτωση, φορολογικά μέτρα που δεν προκαλούν δημοσιονομικό κόστος θα λάβουν τη μορφή νομοθετικής διάταξης προκειμένου να είναι έτοιμα προς ψήφιση.
Ο κατάλογος περιλαμβάνει τις αλλαγές στην πάγια ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς την εφορία, τη θέσπιση νέας κλίμακας υπολογισμού των τελών κυκλοφορίας για όσα Ι.Χ. αποκτηθούν μετά την 1η Σεπτεμβρίου, την τριετή αναβολή του φόρου υπεραξίας στα ακίνητα, ώστε οι επενδυτές να έχουν έναν «ξεκάθαρο διάδρομο» μπροστά τους, την αύξηση των απαιτούμενων ηλεκτρονικών πληρωμών για τη διασφάλιση του αφορολογήτου, τη μείωση των συναλλαγών με μετρητά για τον επιχειρηματικό κόσμο, αλλά και την κατάργηση του ΦΠΑ στην οικοδομή, μέτρο που ούτως ή άλλως δεν αποδίδει εισπρακτικά.
Για ευνόητους δημοσιονομικούς λόγους θα «κλειδώσουν» την τελευταία στιγμή οι αλλαγές στη φορολογική κλίμακα, το χρονοδιάγραμμα κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης, όπως επίσης και του τέλους επιτηδεύματος.
Αναλυτικότερα, τα φορολογικά μέτρα που θα προχωρήσουν προς ψήφιση ανεξαρτήτως δημοσιονομικού χώρου είναι τα εξής:
Πάγια ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών: Οι αλλαγές που προετοιμάζει το υπουργείο Οικονομικών θα ισχύσουν από την 1η/1/2019 ανεξάρτητα από το αν θα δοθεί ή όχι παράταση για την υπαγωγή στη ρύθμιση των 120 δόσεων. Το υπουργείο Οικονομικών θέλει να αυξήσει τον αριθμό των μηνιαίων δόσεων (από τις 12 που είναι σήμερα ή τις 24 για υποχρεώσεις από έκτακτους φόρους όπως ο φόρος κληρονομιάς), αλλά θα πρέπει να πείσει και τους εκπροσώπους των θεσμών. Το θέμα θα τεθεί προς συζήτηση από τις 16 Σεπτεμβρίου, οπότε και αναμένονται τα τεχνικά κλιμάκια στην Αθήνα. Οι δανειστές θέλουν, ανεξάρτητα από τον αριθμό των δόσεων, να θεσπιστούν κριτήρια υπαγωγής και στην πάγια ρύθμιση, κάτι που δεν συμβαίνει σήμερα. Με το ισχύον καθεστώς, στην πάγια ρύθμιση μπορούν να ενταχθούν όλοι, ανεξάρτητα από το εισόδημά τους και το διαθέσιμο υπόλοιπο του τραπεζικού τους λογαριασμού. Αυτό έχει οδηγήσει στο φαινόμενο να εντάσσονται στη ρύθμιση ακόμη και φορολογούμενοι χωρίς ληξιπρόθεσμες οφειλές, καταφέρνοντας να μεταθέσουν φορολογικές υποχρεώσεις της φετινής χρονιάς για την επόμενη. Για παράδειγμα, φορολογούμενος στον οποίο βεβαιώθηκαν 5.000 ευρώ από φόρο εισοδήματος τον Ιούλιο, μπορούσε να εξασφαλίσει 12 δόσεις (με επιτόκιο 5,05%) και να πληρώσει τη μισή οφειλή φέτος και την υπόλοιπη μισή μέσα στο 2020 χωρίς ουσιαστική οικονομική συνέπεια ή επιβάρυνση.
Τέλη κυκλοφορίας: Η υποχρέωση καθιέρωσης νέας κλίμακας υπολογισμού των τελών κυκλοφορίας του 2020 πηγάζει από την αλλαγή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Για όσα αυτοκίνητα θα αποκτηθούν μετά την 1η Σεπτεμβρίου θα ισχύσουν νέα πρότυπα υπολογισμού των αερίων ρύπων που εκπέμπουν τα Ι.Χ. Θεωρείται δεδομένο ότι τα νούμερα που θα αναγράφονται στα Ι.Χ. από την 01/09 θα είναι υψηλότερα. Έτσι, το υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να θεσπίσει μια καινούργια κλίμακα υπολογισμού των τελών κυκλοφορίας για όσα αυτοκίνητα αποκτηθούν από τον Σεπτέμβριο, προκειμένου να μην υπάρξουν επιβαρύνσεις για όσους θα αγοράσουν καινούργιο όχημα. Έτσι, θα υπάρχει μία ακόμη «κομβική» ημερομηνία για τους οδηγούς μετά την 1η Νοεμβρίου του 2010 (σ.σ.: τα Ι.Χ. χωρίστηκαν τότε σε αυτά που επιβαρύνονται με τα τέλη βάσει κυβισμού και σε αυτά που επιβαρύνονται με τέλη βάσει ρύπων).
Υποχρεωτικές συναλλαγές μέσω τραπεζών: Τα όρια των απαιτούμενων συναλλαγών για τη διασφάλιση της έκπτωσης φόρου και την αποφυγή προστίμου θεωρείται δεδομένο ότι θα αυξηθούν. Αφενός διότι το μέτρο υπάρχει στο προεκλογικό πρόγραμμα της σημερινής κυβέρνησης και αφετέρου διότι τα σημερινά όρια έχουν ξεπεραστεί ήδη από τις εξελίξεις στην αγορά. Στην πράξη, τα σημερινά όρια δεν είναι «πιεστικά» παρά για ελάχιστους φορολογούμενους ανά την Επικράτεια. Οι συναλλαγές που καταγράφει η εφορία (και αποκαλύπτονται λόγω της φορολοταρίας) ξεπερνούν πλέον τα 30 δισ. ευρώ και φτάνουν να αντιστοιχούν περίπου στο 40% των δηλωθέντων εισοδημάτων. Ωστόσο, η εφορία δεν ζητά παρά το 10%-15% των δηλωθέντων εισοδημάτων για να μην κόψει πρόστιμο και μάλιστα εξαιρώντας πολυπληθέστατες κατηγορίες φορολογουμένων, όπως είναι οι συνταξιούχοι άνω των 65 ετών.
Πληρωμές επιχειρήσεων με μετρητά: Το όριο των 500 ευρώ που ισχύει σήμερα θα μειωθεί ως μέτρο περαιτέρω τόνωσης των ηλεκτρονικών πληρωμών, αλλά και εν όψει της ηλεκτρονικής τήρησης των βιβλίων και της έκδοσης των ηλεκτρονικών τιμολογίων.
Ηλεκτρονική τήρηση βιβλίων: Οι αλλαγές που απαιτούνται για να προχωρήσει το μέτρο, θα γίνουν μέσα στη χρονιά μετά την ολοκλήρωση της δημόσιας διαβούλευσης η οποία έχει ξεκινήσει από τον Ιούλιο. Τουλάχιστον, αυτό το χρονοδιάγραμμα είχε ανακοινώσει ο υπουργός Οικονομικών κατά την επίσημη παρουσίαση του μέτρου.
Οι αλλαγές
1. Οι αλλαγές όσον αφορά την πάγια ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών θα ισχύσουν από την 1η/1/2019 ανεξάρτητα από το αν θα δοθεί ή όχι παράταση για την υπαγωγή στη ρύθμιση των 120 δόσεων.
2. Για όσα αυτοκίνητα θα αποκτηθούν μετά την 1η Σεπτεμβρίου, θα ισχύσουν νέα πρότυπα υπολογισμού των αερίων ρύπων που εκπέμπουν τα Ι.Χ.
3. Αναστολή επιβολής του φόρου υπεραξίας ακινήτων για μία 3ετία.
4. Ακύρωση του ΦΠΑ στην οικοδομή.
5. Αυξάνονται τα όρια των απαιτούμενων συναλλαγών μέσω τραπέζης για τη διασφάλιση της έκπτωσης φόρου και την αποφυγή προστίμου.
6. Θα μειωθεί το όριο των 500 ευρώ που ισχύει σήμερα για πληρωμή επιχειρήσεων με μετρητά.
7. Η έκπτωση φόρου για επισκευή ακινήτων θα δοθεί με το εκκαθαριστικό του 2021.
8. Οι αλλαγές που απαιτούνται για να προχωρήσει το μέτρο της ηλεκτρονικής τήρησης βιβλίων θα προχωρήσουν μέσα στη χρονιά.
Τα μέτρα τόνωσης οικοδομής και αγοράς ακινήτων
Φόρος υπεραξίας ακινήτων: Η αναστολή επιβολής του φόρου για μία 3ετία είναι ένα ανέξοδο δημοσιονομικό μέτρο, καθώς τα τελευταία χρόνια απλώς αναβάλλεται κάθε Δεκέμβριο η επιβολή του φόρου. Το ζητούμενο είναι τώρα η αναστολή να ισχύσει για τουλάχιστον μία 3ετία, ώστε όσοι ενδιαφέρονται να αγοράσουν ακίνητο για επενδυτικούς λόγους να μη ζουν με την αμφιβολία της συγκεκριμένης επιβάρυνσης.
ΦΠΑ στην οικοδομή: Η ακύρωση του φόρου επίσης δεν έχει κανένα δημοσιονομικό κόστος, καθώς το μέτρο δεν έχει αποδώσει περισσότερα από 20 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση όλα αυτά τα χρόνια. Για όσους δραστηριοποιούνται όμως στον χώρο της οικοδομής, θα είναι ένα ουσιαστικό μέτρο, καθώς θα μπορούν και πάλι να προχωρήσουν στην έκδοση οικοδομικών αδειών χωρίς την αγωνία αν θα βρουν αγοραστές που θα αποκτήσουν τα ακίνητα ως πρώτη κατοικία, συναλλαγή η οποία ούτως ή άλλως απαλλάσσεται από τον ΦΠΑ ήδη από το 2006, οπότε θεσπίστηκε το συγκεκριμένο μέτρο.
Έκπτωση φόρου για τις επισκευές ακινήτων: Το συγκεκριμένο μέτρο θα αφορά όλες τις συναλλαγές των φορολογουμένων από την 1η/1/2020 και δεν θα επιβαρύνει τον προϋπολογισμό του 2020, καθώς η έκπτωση θα δοθεί με το εκκαθαριστικό του 2021. Αντίθετα, το νέο έτος μπορεί να προκύψει και οικονομικό όφελος, καθώς η έκπτωση του 40% αναμένεται να οδηγήσει στην έκδοση περισσότερων τιμολογίων στον χώρο της οικοδομής.
