Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Σακκά
[email protected]
Ξεπέρασαν το επίπεδο των 2 δισ. ευρώ το 2018 οι συνολικές αγορές υλικών και υπηρεσιών από τα νοσοκομεία του ΕΣΥ, ποσό ιδιαίτερα υψηλό σε σχέση με τις δαπάνες των προηγούμενων ετών. Από το συνολικό αυτό ποσό, το οποίο είναι αυξημένο κατά 3,8% σε σχέση με το 2017, το 69% αφορά αγορές φαρμάκων και υγειονομικού υλικού, δηλαδή ιδιώτες προμηθευτές.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το «Σύστημα Επιχειρηματικής Ευφυΐας (Bi-Health) - Εισαγωγή Στοιχείων Μονάδων Υγείας» του υπουργείου Υγείας, που αποτελεί εξέλιξη του ESY.net, το σύνολο των δαπανών των νοσοκομείων των 7 Υγειονομικών Υπηρεσιών της Ελλάδας (ΥΠΕ) για υλικά και υπηρεσίες αλλά και για συγκεκριμένες κατηγορίες μισθοδοσίας (όχι τη βασική), διαμορφώθηκε πέρυσι στα 2.072 εκατ. ευρώ έναντι 1.995 εκατ. ευρώ το 2017 και 1.900 εκατ. ευρώ το 2016.
Ειδικότερα, πέρυσι οι δαπάνες για αγορά Πρώτων και Βοηθητικών Υλών από τα νοσοκομεία έφτασε στα 1.433 εκατ. ευρώ έναντι 1.372 εκατ. ευρώ το 2017 και 1.265 εκατ. ευρώ το 2016. Στις συγκεκριμένες υποκατηγορίες αγορών, τα 821 εκατ. ευρώ αφορούν φάρμακα (έναντι 763 εκατ. ευρώ το 2017 και 682 εκατ. ευρώ το 2016), τα 334 εκατ. ευρώ υγειονομικό υλικό (έναντι 329 εκατ. ευρώ το 2017 και 308 εκατ. ευρώ το 2016), τα 70,8 εκατ. ευρώ ορθοπεδικό υλικό (έναντι 67,7 εκατ. ευρώ το 2017 και 62,1 εκατ. ευρώ το 2016), τα 143,2 εκατ. ευρώ αντιδραστήρια (από 143,7 εκατ. ευρώ και 138,3 εκατ. ευρώ την προηγούμενη διετία), ενώ για λοιπά υλικά το ποσό ήταν 63,2 εκατ. ευρώ (έναντι 68,7 εκατ. ευρώ και 74,4 εκατ. ευρώ).
Να σημειωθεί ότι η κρίση είχε προκαλέσει σημαντική συρρίκνωση των αγορών, με αποτέλεσμα το 2015 αυτές να είναι χαμηλότερες από 1,1 δισ. ευρώ. Σταδιακά η κατάσταση βελτιώθηκε, φτάνοντας στο σημερινό 1,43 δισ. ευρώ.
Το clawback
Εδώ δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει βέβαια το γεγονός ότι ήδη από το 2016 υπάρχει clawback στα νοσοκομειακά φάρμακα κι έτσι μπορεί μεν τα νοσοκομεία να προμηθεύτηκαν φάρμακα της τάξης των 2,18 δισ. ευρώ την τριετία αυτή, όμως πάνω από 650 εκατ. ευρώ ήταν η επιβάρυνση των φαρμακευτικών εταιρειών.
Να σημειώσουμε ότι το 2015 τα νοσοκομειακά φάρμακα είχαν «επιβαρύνει» τα νοσοκομεία με περίπου 488 εκατ. ευρώ, όμως την ίδια στιγμή περί τα 230 εκατ. ευρώ ήταν νοσοκομειακά φάρμακα τα οποία τα προμηθεύονταν οι ίδιοι ασθενείς από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ.
Συνολικότερα πάντως τα τελευταία χρόνια επιχειρείται ένα νοικοκύρεμα στα οικονομικά των νοσοκομείων. Θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικό ότι πλέον τα ληξιπρόθεσμα είναι ιδιαίτερα χαμηλά.
Υπενθυμίζεται ότι το τέλος του 2018 τα συνολικά χρέη των νοσοκομείων προς τους ιδιώτες είχαν υποχωρήσει στα 294 εκατ. ευρώ, δηλαδή στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2011, με τα χρέη τότε να φτάνουν τα 1.298 εκατ. ευρώ, ενώ είχαν εκτιναχθεί το 2012 στα 1.765 εκατ. ευρώ. Πλέον τα χρέη έχουν προσεγγίσει τα 546 εκατ. ευρώ, καθώς κινήθηκαν ανοδικά μέσα στο πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους.
Νοσοκομειακά φάρμακα
Σύμφωνα με κύκλους της φαρμακευτικής αγοράς, ο σταθερά μειούμενος προϋπολογισμός για φάρμακα, μιας κατηγορίας που όπως είδαμε αυξάνει διαρκώς, δημιουργεί σημαντικά προβλήματα, ενώ υπολογίζεται ότι οι υποχρεωτικές επιστροφές στην κατηγορία φτάνουν το 44%.
Όπως επισημαίνεται το 2015 η δαπάνη για φάρμακα ήταν περί τα 720 εκατ. ευρώ. Για το 2019 το υπουργείο Υγείας προβλέπει αγορές νοσοκομειακών φαρμάκων (μαζί με τα φάρμακα 1Α του ΕΟΠΥΥ που αφορούν τις ιδιωτικές κλινικές) 810 εκατ. ευρώ, όμως την ίδια στιγμή το ίδιο έχει θέσει τον σχετικό προϋπολογισμό πολύ χαμηλά, δηλαδή στα επίπεδα των 510 εκατ. ευρώ.
Όπως επίσης είδαμε, πέρυσι οι αγορές για φάρμακα μόνο στα δημόσια νοσοκομεία ανήλθαν στα 821 εκατ. ευρώ και φέτος αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω, όπως διαπιστώνεται και από τους πρώτους μήνες του έτους. Αιτούμενο είναι η δαπάνη για φάρμακα να προσεγγίσει τα 720-740 εκατ. ευρώ.
Τόσο για τα φάρμακα όσο και για άλλα υλικά σημαντικό ρόλο καλείται να παίξει και η Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας, που βρίσκεται σε φάση «ολοκλήρωσης» διαγωνισμών ύψους 87,3 εκατ. ευρώ, ενώ προετοιμάζει την προκήρυξη νέων ύψους 133 εκατ. ευρώ.
Μάλιστα, πριν από περίπου έναν μήνα προκηρύχθηκε ηλεκτρονικός διεθνής διαγωνισμός με τη χρήση ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, για τη σύναψη συμφωνίας-πλαίσιο για την προμήθεια 29 δραστικών ουσιών με προσυμφωνημένο ποσοστό επιμερισμού στη συμφωνία-πλαίσιο, προϋπολογισθείσας δαπάνης 19.873.518,75 ευρώ μη συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ για κάθε έτος και συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη 39.747.037,50 ευρώ.
Επισκέψεις
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Συστήματος Επιχειρηματικής Ευφυΐας ΕΣΥ BI Health, οι επισκέψεις σε μονάδες υγείας ΠΕΔΥ (κέντρα υγείας, πολυδύναμα περιφερειακά ιατρεία κ.λπ.) το 2018 μειώθηκαν κατά περίπου 775 χιλιάδες, όταν την ίδια χρονιά οι επισκέψεις εξωτερικών ασθενών στο νοσοκομειακά τμήματα αυξήθηκαν συνολικά κατά 482.339.
Με βάση λοιπόν τα στοιχεία, πέρυσι σημειώθηκαν 28,86 εκατομμύρια επισκέψεις προς δημόσιες δομές υγείας για την αναζήτηση ιατρικών υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας έναντι 29,15 εκατομμυρίων μία χρονιά πριν. Από το σύνολο των επισκέψεων τα 13.184.083 αφορούσαν νοσοκομειακές δομές από 12.701.744 το 2017, ενώ τα 15.677.997 (από 16.452.602 το 2017) σε μονάδες υγείας ΠΕΔΥ.
Ειδικότερα στα νοσοκομεία 7.662.608 ήταν οι επισκέψεις στα εξωτερικά ιατρεία, 4.929.440 στα τμήματα των επειγόντων και 592.035 στα ολοήμερα (πρώην απογευματινά) ιατρεία. Αντίστοιχα στις μονάδες ΠΕΔΥ καταγράφηκαν 7.787.658 τακτικά περιστατικά, 3.197.076 ήταν επείγοντα, 4.083.772 ήταν οι επισκέψεις μόνο για συνταγογράφηση και 609.491 για άλλους λόγους.
