Από την έντυπη έκδοση
Του Στέλιου Παπαπέτρου
[email protected]
Άμεση εντολή προς όλες τις υπηρεσίες απονομής συντάξεων του ΕΦΚΑ ανά τη χώρα να σταματήσουν τη διαδικασία έκδοσης συγκεκριμένου αριθμού συνταξιοδοτικών αποφάσεων οι οποίες αφορούν μηνιαία ποσά που κυμαίνονται από 8.000 ευρώ τον μήνα και φθάνουν ακόμη και στα 24.000 ευρώ έδωσε ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Γιάννης Βρούτσης, ο οποίος ενημερώθηκε για το μείζον αυτό θέμα την περασμένη Τρίτη.
Δηλαδή λίγες μόλις ημέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του. Με αποκλειστική δήλωσή του στη «Ν», ο κ. Βρούτσης επισημαίνει, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Αντέδρασα άμεσα με βασικό γνώμονα και κριτήριο, πρωτίστως, τη μέγιστη ηθική διάσταση που έχει το θέμα» και τονίζει χαρακτηριστικά: «Με λυπεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι ενημερώθηκα πως η προηγούμενη πολιτική ηγεσία του υπουργείου, ενώ ήξερε για το νόμο Κατρούγκαλου και για το ύψος αυτών των συντάξεων εδώ και πολλούς μήνες, δυστυχώς δεν έκανε τίποτε απολύτως».
Νομικοί με μακρόχρονη εμπειρία και γνώση στα θέματα του δικαίου της κοινωνικής ασφάλισης επισημαίνουν ότι ο νόμος Κατρούγκαλου 4387/2016 δεν προβλέπει ανώτατο πλαφόν στο ύψος της χορηγούμενης σύνταξης για αιτήσεις που αφορούν το διάστημα μετά την 1/1/2019.
Επίσης, όπως σημειώνουν εμπειρογνώμονες της κοινωνικής ασφάλισης, σε επίπεδο κοινωνικού συμβολισμού, το θέμα των έστω και περιορισμένων σε αριθμό νέων συντάξεων-μαμούθ των 8.000, 10.000, 15.000 και 24.000 ευρώ έρχεται στη δημοσιότητα σε μια χρονιά που το ΕΚΑΣ των 12 ευρώ δίνεται για τελευταία φορά σε περίπου 180.000 χαμηλοσυνταξιούχους.
Αξίζει να επισημανθεί ότι οι συγκεκριμένες υποθέσεις των συνταξιοδοτικών αποφάσεων αφορούν περιορισμένο αριθμό αιτήσεων που όλες εξετάστηκαν μέσα στο 2019 και έχουν σχέση με υπολογισμούς των ποσών που γίνονται σύμφωνα με το νόμο Κατρούγκαλου 4387/2016, ο οποίος είναι σε ισχύ από τις 13 Μαΐου του 2016. Ο αριθμός αυτών των υποθέσεων, αν και είναι περιορισμένος, εντούτοις εγείρει σοβαρά ζητήματα, τόσο νομικά όσο και πολιτικά σχετικά με τις παρενέργειες του συγκεκριμένου νόμου.
«Το θέμα εξετάζεται ήδη από νομική επιτροπή»
Ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Γιάννης Βρούτσης κατήγγειλε ότι η προηγούμενη πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας γνώριζε το θέμα για μήνες, αλλά δεν έκανε τίποτα!
Στη δήλωσή του προς τη «Ν» ο κ. Βρούτσης αναφέρει τα εξής: «Αιφνιδιάστηκα όταν την προηγούμενη Τρίτη 23 Ιουλίου ενημερώθηκα από τη γενική διευθύντρια συντάξεων ότι πρόκειται να γίνει απονομή συντάξεων ύψους δεκάδων χιλιάδων ευρώ. Δεν πίστευα στα μάτια μου όταν μου έδειξε τις αποφάσεις απονομής αυτών των συντάξεων. Αντέδρασα άμεσα με βασικό γνώμονα και κριτήριο τη μέγιστη ηθική διάσταση που είχε το θέμα. Έδωσα εντολή να φύγει αμέσως έγγραφο από το υπουργείο προς όλα τα αρμόδια γραφεία συντάξεων ανά την Ελλάδα, ώστε να μη δοθεί καμία υψηλή σύνταξη. Αυτό ήταν το χρέος μου και το καθήκον μου. Ήδη έχω συστήσει επιστημονική επιτροπή από έμπειρους νομικούς, οι οποίοι εξετάζουν το θέμα για να βρούμε λύση με νομοθετική παρέμβαση, ώστε να μη δοθούν αυτές οι εξωφρενικές και πέρα από κάθε λογική συντάξεις».
Χωρίς ανώτατο πλαφόν μετά την 1/1/2019
Σύμφωνα με έγκυρες και ασφαλείς πληροφορίες της «Ν», το θέμα των συντάξεων-μαμούθ αφορά κυρίως ασφαλισμένους των ταμείων των αυτοαπασχολουμένων και των λεγόμενων πρώην «ευγενών ταμείων». Δηλαδή αφορά ασφαλισμένους του πρώην ΕΤΑΑ, αλλά και ασφαλισμένους προερχόμενους από τις ΔΕΚΟ, σε ορισμένες από τις οποίες υψηλόβαθμα στελέχη είχαν ιδιαίτερα υψηλές απολαβές και κατέβαλλαν τις αντίστοιχες υψηλότατες ασφαλιστικές εισφορές.
Το ζήτημα προέκυψε εξαιτίας του νόμου Κατρούγκαλου, ο οποίος δεν ορίζει ανώτατο πλαφόν στο ύψος της χορηγούμενης σύνταξης, όπως οι προγενέστεροι συνταξιοδοτικοί νόμοι. Το σημείο κλειδί είναι το έτος 2019. Γιατί; Ανατρέξαμε στον νόμο Κατρούγκαλου.
Συγκεκριμένα στο άρθρο 13 του νόμου 4387/2016 που αφορά το «Ανώτατο όριο καταβολής σύνταξης» αναφέρονται τα ακόλουθα:
«Άρθρο 13. (Παρ. 1). Μέχρι 31.12.2018 αναστέλλεται η καταβολή κάθε ατομικής μηνιαίας σύνταξης των προσώπων που είχαν ήδη καταστεί συνταξιούχοι μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος (νόμου), κατά το μέρος που υπερβαίνει τις δύο χιλιάδες (2.000) ευρώ. Για την εφαρμογή του ανώτατου αυτού ορίου, λαμβάνονται υπόψη το καταβαλλόμενο ποσό συνυπολογιζόμενης της εισφοράς υγειονομικής περίθαλψης υπέρ ΕΟΠΥΥ και της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων του άρθρου 38 του Ν. 3863/2010 (Α΄ 115), όπως ισχύει, και των παραγράφων 11 και 12 του άρθρου 44 του Ν. 3986/2011 (Α΄ 152), όπως ισχύει.
Παρ. 2. Κατά την ίδια περίοδο, το άθροισμα του καθαρού ποσού των συντάξεων των παραπάνω προσώπων, που δικαιούται κάθε συνταξιούχος από οποιαδήποτε αιτία από το Δημόσιο, ΝΠΔΔ ή οποιονδήποτε ασφαλιστικό φορέα κύριας ή επικουρικής ασφάλισης δεν μπορεί να υπερβαίνει τις τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ. Στον υπολογισμό του ανώτατου ορίου καταβολής σύνταξης που αφορά τα άτομα με αναπηρία ή χρόνια πάθηση και των οικογενειών που έχουν μέλη τους άτομα με αναπηρία δεν λαμβάνονται υπόψη τα πάσης φύσεως προνοιακά επιδόματα και επιδόματα αναπηρίας.
Παρ. 3. Από 1.1.2019 καταβάλλεται το τυχόν υπερβάλλον ποσό που προκύπτει σε σχέση με ανώτατο όριο των παραγράφων (1 και 2) και το νέο ύψος των συντάξεων όπως θα προκύψει, σύμφωνα με την κατά το άρθρο 14 αναπροσαρμογή τους».
Όμως, σύμφωνα πάντα με τους νομικούς, ο νόμος 4387/16 δεν προβλέπει σε κανένα άρθρο την επιβολή πλαφόν για το ύψος των συντάξεων μετά την 1/1/2019.
Μέσοι μισθοί πάνω από 15.000 ευρώ
Είναι απολύτως εύλογο μετά από μια δεκαετία ύφεσης, οικονομικής κρίσης και αλλεπάλληλων περικοπών στις συντάξεις 2,6 εκατ. δικαιούχων, το θέμα των συντάξεων που αφορούν μηνιαίες αποδοχές δεκάδων χιλιάδων ευρώ να εγείρει μείζονα θέματα προς δημόσια συζήτηση.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουμε στη διάθεσή μας και είναι διασταυρωμένες, οι συγκεκριμένες περιπτώσεις των συντάξεων αντιστοιχούν σε μικτούς μισθούς που υπερβαίνουν τις 15.000 ευρώ τον μήνα.
Σε ορισμένες περιπτώσεις οι μισθοί ή τα εισοδήματα για τα οποία καταβλήθηκαν εισφορές αγγίζουν ή και υπερβαίνουν τις 35.000 ευρώ τον μήνα. Δηλαδή, όπως επισημαίνουν στελέχη του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, για παράδειγμα, για ένα μηνιαίο μισθό των 35.000 ευρώ οι ασφαλιστικές εισφορές αγγίζουν και τις 10.000 ευρώ το μήνα.
Συνεπώς, ακόμη κι αν πρόκειται για περιορισμένο αριθμό ασφαλισμένων, οι εισφορές τους ήταν ανάλογες των μηνιαίων αποδοχών τους, σύμφωνα πάντα με όσα όριζε η εκάστοτε ασφαλιστική νομοθεσία.
Τελευταία 12 ευρώ από ΕΚΑΣ για 180.000 συνταξιούχους
Η χρονιά που διανύουμε σηματοδοτεί το «τέλος εποχής» για το ΕΚΑΣ, καθώς τον Νοέμβριο του 2019 με τη συμπλήρωση 23,5 ετών από τη θεσμοθέτησή του (Ιούνιος 1996) θα καταβληθεί για τελευταία φορά σε περίπου 180.000 δικαιούχους και είναι μόνο 12 ευρώ. Σύμφωνα με τη σχετική υπουργική απόφαση του Ιουνίου του 2018, καθώς και μια μεταγενέστερη διευκρίνιση από την προηγούμενη πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, το ΕΚΑΣ θα καταβάλλεται σε όσους είχαν τον Ιούνιο του 2919 συνολικό μικτό εισόδημα από συντάξεις (κύριες και επικουρικές), μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα ή βοηθήματα 643 ευρώ. Επισημαίνεται ότι δεν θα λάβουν ΕΚΑΣ οι συνταξιούχοι του ΟΓΑ. Έτσι, αρχής γενομένης από τον Δεκέμβριο του 2018 και σε όλη τη διάρκεια του 2019, οι δικαιούχοι θα λάβουν για ΕΚΑΣ μόνο το ποσό των 12 ευρώ μηνιαίως και με την προϋπόθεση ότι θα έχουν συνολικό ετήσιο εισόδημα μέχρι και 7.720 ευρώ από συντάξεις (κύριες και επικουρικές) μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα ή βοηθήματα (ΚΥΑ αριθμ. Φ.11321/οικ.31032/701/2018).
