Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Την πλήρη αποδέσμευση των λογαριασμών τους μπορούν να κερδίσουν σταδιακά, εντός των προσεχών μηνών, εκατοντάδες χιλιάδες οφειλέτες του Δημοσίου, οι οποίοι είτε δεν έχουν τακτοποιήσει ορισμένες οφειλές τους προς τη Φορολογική Διοίκηση είτε έχουν εντάξει διαφορετικές οφειλές τους σε μία ή περισσότερες ρυθμίσεις.
Η δυνατότητα αυτή παρέχεται με τη διάταξη του άρθρου 130 του ν. 4611/2019, σύμφωνα με την οποία η κατάσχεση χρηματικών υπολοίπων από έναν τραπεζικό λογαριασμό οφειλέτη του Δημοσίου μπορεί να περιοριστεί και σταδιακά να αρθεί πλήρως αν αυτός έχει ρυθμίσει σε μηνιαίες δόσεις την αποπληρωμή όλων των οφειλών του και ταυτόχρονα είναι συνεπής στην καταβολή των δόσεων.
Η διαδικασία
Ο μηχανισμός αποδέσμευσης του τραπεζικού λογαριασμού, ο οποίος προβλέπεται με το άρθρο 130 του ν. 4611/2019, θα αρχίσει να λειτουργεί εφόσον γίνουν τα ακόλουθα βήματα:
1ο βήμα: Ο ενδιαφερόμενος οφειλέτης πρέπει να τακτοποιήσει στο σύνολό τους, με ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής, όλες τις ατομικές ληξιπρόθεσμες οφειλές του προς τη Φορολογική Διοίκηση. Αν υπάρχουν οφειλές του οι οποίες δεν έχουν ενταχθεί σε κάποια ρύθμιση, αυτές θα πρέπει να τακτοποιηθούν άμεσα. Δηλαδή, ο οφειλέτης πρέπει να υποβάλει αίτηση για την τμηματική αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων χρεών του:
α) είτε με τη λεγόμενη «πάγια» ρύθμιση του ν. 4152/2013, που προβλέπει εξόφληση σε έως και 12 μηνιαίες δόσεις, αν πρόκειται για οφειλή από τακτική φορολογική υποχρέωση (από φόρο εισοδήματος, ΦΠΑ, ΕΝΦΙΑ κ.λπ.), ή σε 24 μηνιαίες δόσεις εάν πρόκειται για οφειλή από έκτακτη αιτία (από φόρο κληρονομιάς, πρόστιμο για φορολογικές παραβάσεις κ.λπ.),
β) είτε με τη νέα ρύθμιση του ν. 4611/2019, που προβλέπει εξόφληση σε έως και 120 μηνιαίες δόσεις αν πρόκειται για φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ή εξόφληση σε έως και 36 μηνιαίες δόσεις αν πρόκειται για εταιρεία ή άλλο νομικό πρόσωπο κερδοσκοπικού χαρακτήρα.
2ο βήμα: Αφού ο οφειλέτης τακτοποιήσει όλες τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του, εντάσσοντάς τις σε ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής, θα πρέπει να είναι συνεπής στην πληρωμή όλων των μηνιαίων δόσεων. Θα πρέπει δηλαδή κάθε μήνα να καταβάλλει εμπρόθεσμα τις δόσεις όλων των ρυθμίσεων στις οποίες έχει υπαχθεί.
3ο βήμα: Εφόσον ο οφειλέτης είναι συνεπής στην πληρωμή των μηνιαίων δόσεων όλων των ρυθμίσεών του θα πρέπει να υποβάλει ηλεκτρονικά, στο σύστημα TAXISnet, αίτηση περιορισμού της κατάσχεσης. Στην αίτηση αυτή θα πρέπει να αναγράφεται ο αριθμός λογαριασμού για τον οποίο ζητεί τον περιορισμό. Ειδικά για τα φυσικά πρόσωπα, ο περιορισμός της κατάσχεσης θα χορηγείται αποκλειστικά για τα υπόλοιπα που υπάρχουν στον δηλωθέντα ως «μοναδικό ακατάσχετο λογαριασμό».
4ο βήμα: Η υπηρεσία της ΑΑΔΕ, που είναι αρμόδια για την είσπραξη των οφειλών (το Ελεγκτικό Κέντρο, η ΔΟΥ ή το Τελωνείο), θα προχωρεί στην έκδοση απόφασης για αποδέσμευση μέρους του υπολοίπου ενός τραπεζικού λογαριασμού του οφειλέτη. Το ύψος του ποσού που θα αποδεσμεύεται θα εξαρτάται από τα ποσά των μηνιαίων δόσεων των ρυθμίσεων, τα οποία θα έχει πληρώσει εμπρόθεσμα ο οφειλέτης κατά τον αμέσως προηγούμενο μήνα. Το ακριβές ποσό το οποίο θα αποδεσμεύεται θα προκύπτει με τον ακόλουθο τρόπο:
- Το εμπρόθεσμα εξοφληθέν ποσό της μηνιαίας δόσης κάθε ρύθμισης θα πολλαπλασιάζεται με έναν συντελεστή, ο οποίος δεν θα μπορεί να είναι μικρότερος του 3 και μεγαλύτερος του 4,5. Σε κάθε εν ενεργεία ρύθμιση του οφειλέτη το ύψος του συντελεστή θα κλιμακώνεται από το 3 ως το 4,5 όσο περισσότερες μηνιαίες δόσεις της ρύθμισης εξοφλεί εμπρόθεσμα ο οφειλέτης. Στην αρχή, κατά τον πρώτο μήνα εφαρμογής της διαδικασίας αποδέσμευσης, το ποσό της εμπρόθεσμα εξοφληθείσας, κατά τον προηγούμενο μήνα, δόσης θα πολλαπλασιάζεται με τον συντελεστή 3. Σε κάθε έναν από τους επόμενους μήνες η εμπρόθεσμα εξοφληθείσα μηνιαία δόση του προηγούμενου μήνα θα πολλαπλασιάζεται με συντελεστή ολοένα και πιο υψηλό, με ανώτατο όριο το 4,5.
- Το γινόμενο «εμπρόθεσμα πληρωθείσα μηνιαία δόση κατά τον προηγούμενο μήνα Χ συντελεστή» κάθε ρύθμισης θα αθροίζεται με τα αντίστοιχα γινόμενα των υπολοίπων ρυθμίσεων του οφειλέτη και το τελικό άθροισμα που θα προκύπτει θα αποτελεί το ακατάσχετο όριο ποσού που θα πρέπει να ισχύσει κατά τον τρέχοντα μήνα για έναν και μόνο τραπεζικό λογαριασμό του οφειλέτη.
Οι εκκρεμότητες
Για να ενεργοποιηθεί η νέα διαδικασία σταδιακής αποδέσμευσης τραπεζικών λογαριασμών οφειλετών του Δημοσίου θα πρέπει να εκδοθεί από τον διοικητή της ΑΑΔΕ Γιώργο Πιτσιλή απόφαση που θα ρυθμίζει ορισμένες λεπτομέρειες εφαρμογής, όπως π.χ. την ακριβή κλιμάκωση των συντελεστών ανάλογα με την πρόοδο στην εξόφληση των μηνιαίων δόσεων των ρυθμίσεων κάθε οφειλέτη, αλλά και ανάλογα με το είδος κάθε ρύθμισης την οποία έχει επιλέξει ο οφειλέτης. Επιπλέον, εκκρεμεί η ενεργοποίηση της ηλεκτρονικής εφαρμογής για τη συμπλήρωση και την υποβολή των αιτήσεων περιορισμού της κατάσχεσης, η οποία θα πρέπει επίσης να γίνει από την ΑΑΔΕ. Η εφαρμογή θα λειτουργεί στο σύστημα ΤΑΧΙSnet.
Τι άλλο πρέπει να γνωρίζετε
Οι φορολογούμενοι που σχεδιάζουν να κάνουν χρήση αυτής της νέας διαδικασίας θα πρέπει επίσης να γνωρίζουν ότι:
1) Η σταδιακή αποδέσμευση (ο περιορισμός της κατάσχεσης) ισχύει για έναν μόνο λογαριασμό κάθε οφειλέτη. Εάν ο οφειλέτης είναι φυσικό πρόσωπο, η αποδέσμευση εφαρμόζεται στον λογαριασμό που έχει δηλώσει στο TAXISnet ως «μοναδικό ακατάσχετο» και έχει τη μορφή αύξησης του ήδη ισχύοντος ακατάσχετου ορίου των 1.250 ευρώ. Δηλαδή η σταδιακή αποδέσμευση (ο περιορισμός της κατάσχεσης) θα χορηγείται αποκλειστικά για τα υπόλοιπα που υπάρχουν στον δηλωθέντα ως «μοναδικό ακατάσχετο λογαριασμό».
2) Σε περίπτωση απώλειας ρύθμισης για την οποία έχει χορηγηθεί ο περιορισμός της κατάσχεσης, ο περιορισμός αυτός παύει οριστικά να ισχύει και δεν χορηγείται εκ νέου σε περίπτωση υπαγωγής των ίδιων οφειλών σε νέα ρύθμιση.
3) Ο περιορισμός της κατάσχεσης θα ισχύει για έναν μήνα από την ημερομηνία χορήγησής του και θα ανανεώνεται μηνιαίως, εφόσον συντρέχουν οι προβλεπόμενες προϋποθέσεις.
4) Σε κάθε περίπτωση οφειλέτη που είναι φυσικό πρόσωπο, αν το ακατάσχετο όριο που προκύπτει από την παραπάνω διαδικασία είναι μικρότερο από το ισχύον των 1.250 ευρώ, δεν θα προκαλείται καμία μεταβολή στο όριο αυτό, δηλαδή θα παραμένει στο ύψος των 1.250 ευρώ.
5) Όσο πιο μικρός είναι ο αριθμός των μηνιαίων δόσεων που επιλέγονται για τη ρύθμιση μιας οφειλής τόσο μεγαλύτερο θα είναι το ύψος κάθε μηνιαίας δόσης και συνακόλουθα το όφελος που θα έχει ο συνεπής οφειλέτης, μέσω της αύξησης του ακατάσχετου ορίου του τραπεζικού λογαριασμού του.
Παράδειγμα αύξησης του ακατάσχετου ορίου
Για να γίνει καλύτερα αντιληπτός ο μηχανισμός του περιορισμού κατασχέσεων παραθέτουμε το ακόλουθο παράδειγμα:
Έστω οφειλέτης με χρέος ύψους 9.600 ευρώ που κατέστη ληξιπρόθεσμο πριν από το 2019 και με ένα νέο χρέος ύψους 12.000 ευρώ που κατέστη ληξιπρόθεσμο εντός του 2019. Ο οφειλέτης αυτός έχει έρθει ήδη αντιμέτωπος με το μέτρο της δέσμευσης των τραπεζικών του λογαριασμών, λόγω των χρεών του, και δικαιούται ήδη ακατάσχετο όριο 1.250 ευρώ για έναν και μοναδικό λογαριασμό του, τον οποίο έχει δηλώσει ως «ακατάσχετο» στο σύστημα TAXISnet.
Ο συγκεκριμένος φορολογούμενος ρυθμίζει εντός του Μαΐου του τρέχοντος έτους το πρώτο από τα δύο χρέη του σε 60 μηνιαίες δόσεις των 160 ευρώ εκάστη (αξιοποιώντας τις διατάξεις των άρθρων 98-109 του ν. 4611/2019) και το δεύτερο χρέος του σε 12 μηνιαίες δόσεις των 1.000 ευρώ εκάστη (βάσει των διατάξεων του ν. 4152/2013 για την «πάγια ρύθμιση» οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση). Έχοντας ήδη πληρώσει εμπρόθεσμα την πρώτη δόση κάθε μίας από τις ρυθμίσεις του εντός τριών ημερών από την υποβολή των αντίστοιχων αιτήσεων μέσα στον μήνα Μάιο, πληρώνει στη συνέχεια, επίσης εμπρόθεσμα, τον Ιούνιο του 2019 τόσο τη δεύτερη δόση ύψους 160 ευρώ για τη ρύθμιση του πρώτου χρέους όσο και τη δεύτερη δόση ύψους 1.000 ευρώ για τη ρύθμιση του δεύτερου χρέους.
Στη συνέχεια, τον Ιούλιο του 2019 ζητεί με αίτησή του στο σύστημα TAXISnet τον περιορισμό της κατάσχεσης (την αύξηση του ακατάσχετου ορίου) του τραπεζικού λογαριασμού του. Το ποσό που θα αποδεσμευτεί από τον τραπεζικό λογαριασμό του και θα θεωρείται πλέον ακατάσχετο για τον μήνα Ιούλιο θα προκύψει ως εξής: (160 ευρώ Χ συντελεστή 3) + (1.000 ευρώ Χ συντελεστή 3) = 480 ευρώ + 3.000 ευρώ = 3.480 ευρώ. Συνεπώς, για τον συγκεκριμένο φορολογούμενο το ακατάσχετο όριο ποσού για το υπόλοιπο του λογαριασμού του θα αυξηθεί από το ήδη ισχύον επίπεδο των 1.250 ευρώ στο επίπεδο των 3.480 ευρώ.
Κάθε επόμενο μήνα που θα εξοφλεί εμπρόθεσμα τις δόσεις των δύο ρυθμίσεών του, τα ποσά των δόσεων θα πολλαπλασιάζονται με ολοένα υψηλότερο συντελεστή, με αποτέλεσμα κάθε μήνα το ακατάσχετο όριο να αυξάνεται. Με την πλήρη εξόφληση όλων των δόσεων των ρυθμίσεων θα αποδεσμεύεται πλήρως ο τραπεζικός λογαριασμός του.
