Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε σήμερα ανακοίνωση σχετικά με τους τρόπους βελτίωσης της οικονομικής κατάστασης του αλιευτικού κλάδου.
Στο έγγραφο αυτό αναλύονται τα αίτια των σημερινών οικονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν ορισμένοι ευρωπαϊκοί αλιευτικοί στόλοι, τα οποία επιδεινώθηκαν από την πρόσφατη αύξηση των τιμών καυσίμων, και περιγράφονται πιθανά μέτρα για την αντιμετώπιση της κατάστασης αυτής.
Η Επιτροπή προσδιορίζει εν πρώτοις τη μορφή της ενίσχυσης διάσωσης και αναδιάρθρωσης, την οποία μπορούν να χορηγήσουν τα κράτη μέλη βάσει των κανόνων που διέπουν τις κρατικές ενισχύσεις για τη στήριξη προβληματικών επιχειρήσεων, έτσι ώστε να προσαρμόσουν τις δραστηριότητές τους και να αποκτήσουν υγιέστερη οικονομική βάση.
Στη συνέχεια, εστιάζεται σε πλέον μακροπρόθεσμα μέτρα που είναι αναγκαία για την προώθηση της επανόδου ολόκληρου του ευρωπαϊκού αλιευτικού κλάδου σε κατάσταση βιώσιμης κερδοφορίας.
Η οικονομική κερδοφορία των ευρωπαϊκών στόλων υπονομεύθηκε από την εξάντληση ορισμένων ιχθυαποθεμάτων, γεγονός που τους καθιστά ευπαθείς σε αυξήσεις κόστους. Κατά συνέπεια, το μέλλον του αλιευτικού κλάδου εξαρτάται από την ύπαρξη υγιέστερων ιχθυαποθεμάτων, τα οποία θα αλιεύονται κατά αειφόρο τρόπο, εξασφαλίζοντας έτσι καλύτερη αποδοτικότητα για τους σχετικούς στόλους.
Ενίσχυση διάσωσης και αναδιάρθρωσης
Στην υπόψη ανακοίνωση, η Επιτροπή εξετάζει προσεκτικά όλες τις δυνατότητες για τη βραχυπρόθεσμη στήριξη του κλάδου στο πλαίσιο της κοινοτικής νομοθεσίας που διέπει τις κρατικές ενισχύσεις. Περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο προτίθεται να εφαρμόσει τις ισχύουσες κατευθυντήριες γραμμές για ενισχύσεις διάσωσης και αναδιάρθρωσης στον κλάδο της αλιείας. Η Επιτροπή είναι έτοιμη να εξετάσει εθνικά «καθεστώτα ενισχύσεων διάσωσης και αναδιάρθρωσης» που θα υποβληθούν από τα κράτη μέλη εντός διετίας από τη δημοσίευση της ανακοίνωσης.
Η ενίσχυση διάσωσης είναι βραχυπρόθεσμη ενίσχυση, η οποία μπορεί να χορηγείται για περίοδο μη υπερβαίνουσα τους έξι μήνες. Η μη επιστροφή της ενίσχυσης αυτής εξαρτάται από την υποβολή και έγκριση ενός σχεδίου αναδιάρθρωσης το οποίο θα καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο η υπόψη επιχείρηση ή ο υπόψη όμιλος επιχειρήσεων θα προβεί σε προσαρμογές προκειμένου να επανέλθει σε κατάσταση βιώσιμης κερδοφορίας.
Η αναδιάρθρωση αυτή πιθανώς να απαιτήσει την προσαρμογή ή τη διάλυση αλιευτικών σκαφών. Λόγω των ειδικών περιστάσεων, η Επιτροπή είναι επίσης έτοιμη να εξετάσει ορισμένους τύπους ενισχύσεων για τον εκσυγχρονισμό και εξοπλισμό σκαφών, οι οποίες κανονικά δεν θα επιτρέπονταν βάσει των κανόνων της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής, ως έκτακτες ενισχύσεις για τη στήριξη επιχειρήσεων προκειμένου να μειώσουν το κόστος τους, υπό τον ρητό όρο ότι αυτό δεν θα έχει ως αποτέλεσμα οποιαδήποτε αύξηση της συνολικής αλιευτικής προσπάθειας και ικανότητας. Μπορεί επίσης να χορηγηθεί κοινοτική ενίσχυση βάσει των εν λόγω κατευθυντήριων γραμμών για ενισχύσεις διάσωσης και αναδιάρθρωσης.
Μεταξύ των επιλέξιμων μέτρων θα περιλαμβάνονται:
μια πρώτη αλλαγή των αλιευτικών εργαλείων με αποτέλεσμα τη χρήση αλιευτικής μεθόδου που αποβλέπει στην εξοικονόμηση καυσίμων,
αγορά εξοπλισμού για τη βελτίωση της επάρκειας καυσίμων, όπως είναι δείκτες εξοικονόμησης καυσίμων, ή
αντικατάσταση μηχανής άπαξ, υπό τον όρο ότι
για σκάφη ολικού μήκους 12 μέτρων, τα οποία δεν χρησιμοποιούν συρόμενα εργαλεία (τράτες, δράγες), η νέα μηχανή διαθέτει την ίδια ή μικρότερη ισχύ από την παλαιά,
για όλα τα άλλα σκάφη ολικού μήκους μέχρι 24 μέτρων, η νέα μηχανή διαθέτει ισχύ μικρότερη κατά 20% τουλάχιστον από την παλαιά, ή
για μηχανότρατες ολικού μήκους μεγαλύτερου των 24 μέτρων, η νέα μηχανή διαθέτει ισχύ μικρότερη κατά 20% τουλάχιστον από την παλαιά και το σκάφος αλλάζει αλιευτική μέθοδο με στόχο την εξοικονόμηση καυσίμων.
Η Επιτροπή αναμένει ότι τα κράτη μέλη θα χορηγήσουν ενισχύσεις αναδιάρθρωσης κατά κύριο λόγο στις μηχανότρατες. Αυτό ισχύει ιδίως για τμήματα του στόλου τα οποία αλιεύουν βενθοπελαγικά είδη (που ζουν κοντά στο βυθό της θάλασσας) με τη χρήση συρόμενων εργαλείων, η αλίευση των οποίων απαιτεί ιδιαίτερα μεγάλη κατανάλωση καυσίμων, και τα οποία αντιμετωπίζουν μείωση της κερδοφορίας τους λόγω μικρότερου όγκου αλιευμάτων και αυξανόμενου κόστους.
Μακροπρόθεσμα μέτρα
Ο μακροπρόθεσμος στόχος της Επιτροπής είναι να διασφαλίσει παραγωγικές, κερδοφόρες και βιώσιμες αλιευτικές δραστηριότητες για τον ευρωπαϊκό στόλο. Αυτός είναι και ο λόγος που η ανακοίνωση παρουσιάζει επίσης μια σειρά άλλων μέτρων και πρωτοβουλιών που προτίθεται να εφαρμόσει η Επιτροπή σε στενή συνεργασία με τους παράγοντες του κλάδου και τα κράτη μέλη. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται:
η επίτευξη περαιτέρω προόδου στον τομέα της μακροπρόθεσμης διαχείρισης της αλιείας, με στόχο τη μέγιστη βιώσιμη απόδοση (ΜΒΑ) σύμφωνα με τις διεθνείς δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στην Παγκόσμια Διάσκεψη Κορυφής του Γιοχάνεσμπουργκ για την αειφόρο αλιεία•
η επίτευξη περαιτέρω προόδου στην εφαρμογή των αρχών της αύξησης της συμμετοχικής διαχείρισης, ιδίως μέσω της συνεχιζόμενης ίδρυσης Περιφερειακών Γνωμοδοτικών Συμβουλίων και της διοργάνωσης ειδικών διασκέψεων•
η συνέχιση της αναδιάρθρωσης του ευρωπαϊκού στόλου και η χορήγηση ενισχύσεων για τη διαφοροποίηση των οικονομικών δραστηριοτήτων στις παράκτιες περιοχές μέσω του Ευρωπαϊκού Αλιευτικού Ταμείου που πρόκειται να ιδρυθεί προσεχώς•
η ενίσχυση των ελέγχων για την καταπολέμηση της παράνομης, αδήλωτης και άναρχης αλιείας•
η βελτίωση των μηχανισμών της αγοράς για την αύξηση της οικονομικής αποδοτικότητας του κλάδου της αλίευσης, και
η προώθηση της έρευνας για αλιευτικές τεχνικές αποδοτικές ως προς τα καύσιμα και αβλαβείς για το περιβάλλον
Ο κ. Joe Borg, Ευρωπαίος Επίτροπος Αλιείας και Ναυτιλιακών Υποθέσεων σχολίασε: «Η Επιτροπή ανταποκρίθηκε στις εκκλήσεις ορισμένων κρατών μελών, ΜΜΕ και παραγόντων του κλάδου για να βρεθεί μια λύση στην αντιμετώπιση των οικονομικών προβλημάτων των στόλων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι εκείνοι που αντιμετωπίζουν προβλήματα μπορούν να λάβουν την αναγκαία ενίσχυση προκειμένου να επανέλθουν σε κατάσταση οικονομικής βιωσιμότητας. Εντούτοις, αυτό πρέπει να γίνει κατά τρόπο ώστε να μην υπονομευθούν οι προσπάθειές μας για την επίτευξη αειφόρου αλιείας. Η ανακοίνωση περιγράφει τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να επιτευχθεί αυτό».
