Από την έντυπη έκδοση
Της Τέτης Ηγουμενίδη
[email protected]
Τη διασύνδεση του Ε9 (η δήλωση της ακίνητης περιουσίας στην εφορία) με το Κτηματολόγιο εξετάζουν η εταιρεία του Κτηματολογίου, Ελληνικό Κτηματολόγιο, και το υπουργείο Περιβάλλοντος.
Η δυνατότητα αυτή δίνεται με βάση την υφιστάμενη νομοθεσία καθώς πρόκειται για δύο φορείς του Δημοσίου (υπουργείο Οικονομικών και Ελληνικό Κτηματολόγιο). Όπως είπε χθες ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Γιώργος Δημαράς, κατά την επίσκεψή του στο ολυμπιακό ακίνητο στο Γαλάτσι (Λεωφόρος Βεΐκου 137), στο οποίο προσέρχονται πολίτες που ζουν στην Αθήνα, αλλά έχουν περιουσία στην επαρχία, για να κάνουν τη δήλωσή τους στο Κτηματολόγιο, υπάρχει συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών ώστε να δίνεται η δυνατότητα ψηφιακής υπενθύμισης και ενημέρωσης των πολιτών μέσω της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων σε περίπτωση που παρέλθει η προθεσμία και δεν έχουν κάνει τη δήλωση στο Κτηματολόγιο.
Η χρήση του Ε9 για την κατάρτιση του Κτηματολογίου έχει συζητηθεί αρκετές φορές στο παρελθόν και μάλιστα είχε διατυπωθεί και η πρόταση να χρησιμοποιηθούν τα στοιχεία του εξαρχής στη διαδικασία της κτηματογράφησης για να μειωθεί το κόστος κατάρτισης του Κτηματολογίου, κάτι όμως που δεν προχώρησε. Πέρα από τα τεχνικά προβλήματα που θα πρέπει να ξεπεραστούν, για τη διασύνδεση τίθενται και θέματα προσωπικών δεδομένων. Δεν είναι σαφές π.χ. αν τα στοιχεία του Ε9 των πολιτών δύναται να τα επεξεργάζονται οι ιδιώτες μελετητές-ανάδοχοι που υλοποιούν την κτηματογράφηση.
Σε κάθε περίπτωση, χθες, τόσο η ηγεσία του αρμόδιου υπουργείου όσο και της Ελληνικό Κτηματολόγιο, με επικεφαλής τη διευθύνουσα σύμβουλο Χριστίνα Κλωνάρη, δεν ήταν έτοιμες να ανακοινώσουν πώς θα μπορούσε να γίνει χρήσιμη η διασύνδεση, εκτός από την περίπτωση της ειδοποίησης πολιτών που φαίνεται να έχουν ακίνητο με βάση το Ε9 και το οποίο δεν έχει δηλωθεί στο Κτηματολόγιο. Προφανώς, διασταυρώσεις θα μπορούσαν να γίνουν και αντίστροφα για φορολογικούς λόγους (ακίνητα που έχουν δηλωθεί στο Κτηματολόγιο, αλλά όχι στο Ε9), όπως επίσης να ελεγχθούν περιπτώσεις καταπατήσεων ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου.
Οι εκκρεμότητες
Στο μεταξύ, χιλιάδες πολίτες βρίσκονται αντιμέτωποι με τις εκκρεμότητες που έχουν στα ακίνητά τους (κυρίως έλλειψη τίτλων και τοπογραφικού) με δεδομένο ότι η δήλωση στο Κτηματολόγιο είναι υποχρεωτική. Η κτηματογράφηση που βρίσκεται σήμερα σε εξέλιξη αφορά το 59,6% των συνολικών εκτιμώμενων δικαιωμάτων στη χώρα (σε περισσότερους από 4.000 προκαποδιστριακούς ΟΤΑ), εκ των οποίων δύο στα τρία (δικαιώματα - ακίνητα) είναι μη αστικά. Το 31,4% των δικαιωμάτων είναι σε λειτουργία κτηματολογίου, το 7% συμπεριλαμβάνεται σε συμβάσεις υπό ανάθεση και το 2% αφορά ειδικό καθεστώς κτηματολογίου (Δωδεκάνησα, Καλλιθέα και Παλαιό Φάληρο).
Ο κ. Δημαράς άκουσε χθες στο γραφείο κτηματογράφησης στο Γαλάτσι (εξυπηρετεί 32 περιφερειακές ενότητες της χώρας και περισσότερους από 3.000 προκαποδιστριακούς ΟΤΑ) τις διαμαρτυρίες πολιτών, μεταξύ άλλων, για την ώρα που είναι υποχρεωμένοι να περιμένουν προκειμένου να εξυπηρετηθούν.
Το κτηματολογικό γραφείο στο Γαλάτσι ξεκίνησε τη λειτουργία του την Τετάρτη 13 Μαρτίου και έως χθες οι περίπου 110 εξειδικευμένοι υπάλληλοι των εταιρειών-αναδόχων που πραγματοποιούν την κτηματογράφηση είχαν εξυπηρετήσει 4.200 δικαιούχους που δήλωσαν 8.000 δικαιώματα. Το σοβαρότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζεται είναι η μη ύπαρξη συμβολαίων, συνήθως συνοδευόμενη με την επίκληση χρησικτησίας.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, το Κτηματολόγιο θα ολοκληρωθεί τον Ιούνιο του 2021 και πιο συγκεκριμένα τότε θα είναι σε κανονική λειτουργία κτηματολογίου το 91% των δικαιωμάτων.
Στις κτηματογραφήσεις που ξεκίνησαν πρόσφατα, στο πλαίσιο των τελευταίων αναθέσεων (ΚΤΙΜΑ 16 - 21 μελέτες), οι δηλώσεις που είχαν γίνει έως χθες αντιστοιχούσαν στο 7% των εκτιμώμενων δικαιωμάτων (περί τις 700.000), εκ των οποίων το 13% έχει γίνει ηλεκτρονικά.
Ποιοι υποβάλλουν δήλωση
Η δήλωση των ακινήτων στο Κτηματολόγιο είναι υποχρεωτική και όποιος ιδιοκτήτης δεν το πράξει κινδυνεύει με την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης και το πέρας επτά ετών να χάσει οριστικά την περιουσία του.
Με άλλα λόγια, όλα τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που έχουν εμπράγματο ή άλλο εγγραπτέο δικαίωμα κατά το άρθρο 12 του ν. 2664/1998 σε ακίνητο υποχρεούνται να υποβάλουν δήλωση ιδιοκτησίας στο Κτηματολόγιο. Τέτοια δικαιώματα είναι: κυριότητα (πλήρης ή ψιλή κυριότητα), δουλεία (π.χ. επικαρπίας από γονική παροχή, οίκησης, διόδου κ.λπ.), υποθήκη/προσημείωση, αγωγή και ανακοπή, κατάσχεση, μακροχρόνια μίσθωση, χρονομεριστική μίσθωση (time sharing), χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτου (leasing), μεταλλειοκτησία, μεταφορά συντελεστή δόμησης.
Υποχρέωση υποβολής δήλωσης έχουν και όσοι διαχειρίζονται ξένη περιουσία (π.χ. εκκαθαριστής διαθήκης, σύνδικος πτώχευσης, κηδεμόνας σχολάζουσας κληρονομίας, εκτελεστής διαθήκης, διαχειριστής ακινήτου κ.λπ.).
Όποιος αποκτά δικαίωμα κατά την περίοδο συλλογής δηλώσεων υποχρεούται να υποβάλει δήλωση, ανεξαρτήτως από το αν το δικαίωμα έχει ήδη δηλωθεί από τον προηγούμενο δικαιούχο.
Η δήλωση αφορά το δικαίωμα και όχι το ακίνητο. Αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση που ένα ακίνητο ανήκει σε περισσότερα του ενός άτομα, πρέπει όλοι όσοι έχουν δικαίωμα σε αυτό να το δηλώσουν (π.χ. και αυτός που έχει την ψιλή κυριότητα και αυτός που έχει την επικαρπία του ακινήτου).
Επίσης, η δήλωση αφορά όλα τα ακίνητα των υπό κτηματογράφηση περιοχών, εντός και εκτός σχεδίου, είτε είναι αστικά είτε είναι αγροτικά είτε είναι οικοδομημένα είτε όχι.
Η δήλωση ιδιοκτησίας στο κτηματολόγιο αποτελεί προϋπόθεση για οποιαδήποτε πράξη αφορά το ακίνητο στο μέλλον, π.χ. μεταβίβαση, γονική παροχή, δωρεά, έκδοση οικοδομικής άδειας.
Έκτακτη χρησικτησία
Σε περίπτωση που κάποιος έχει αποκτήσει δικαίωμα με έκτακτη χρησικτησία, θα πρέπει να καταθέσει τη σχετική τελεσίδικη δικαστική απόφαση (εφόσον υπάρχει) ή θα πρέπει να υποβάλει έγγραφα από τον συνδυασμό των οποίων αποδεικνύεται η 20ετής νομή και κατοχή του ακινήτου (π.χ. λογαριασμοί ΔΕΗ, ΟΤΕ, εταιρειών ύδρευσης κ.λπ., μισθωτήρια, αποδεικτικά επιδότησης, συμβολαιογραφική πράξη αναγνώρισης ορίων, έγγραφα υποθηκών και λοιπών βαρών επί του ακινήτου, συμβόλαια γειτονικών ιδιοκτητών που αναφέρουν τον δηλούντα ως κύριο του ακινήτου, κ.λπ.). Επίσης είναι υποχρεωτικά 1) η επισύναψη τοπογραφικού διαγράμματος, εκτός εάν η θέση και τα όρια του γεωτεμαχίου μπορούν να προσδιοριστούν επακριβώς στον ψηφιακό χάρτη της περιοχής. 2) ένα από τα προσκομιζόμενα έγγραφα να αποτελεί το Ε9 που περιλαμβάνει το δηλούμενο ακίνητο.
Το κόστος για τον πολίτη
Για την υποβολή της δήλωσης ιδιοκτησίας καταβάλλεται πάγιο τέλος κτηματογράφησης 35 ευρώ για κάθε δικαίωμα σε κύριο χώρο (διαμέρισμα, κατάστημα, οικόπεδο κ.λπ.). Για τους βοηθητικούς χώρους (αποθήκες, χώροι στάθμευσης) που αποτελούν αυτοτελείς ιδιοκτησίες, δηλαδή έχουν χιλιοστά στο οικόπεδο και δεν αναφέρονται στον τίτλο ως παρακολουθήματα, το τέλος κτηματογράφησης είναι 20 ευρώ για κάθε δικαίωμα.
Στις αγροτικές περιοχές, τα φυσικά πρόσωπα μόνον, που δηλώνουν περισσότερα από δύο δικαιώματα κυριότητας ή δουλείας στον ίδιο προκαποδιστριακό ΟΤΑ, καταβάλλουν πάγιο τέλος για δύο μόνο δικαιώματα, ανεξάρτητα από τον συνολικό αριθμό δικαιωμάτων που δηλώνουν στον συγκεκριμένο ΟΤΑ.
Τα απαραίτητα δικαιολογητικά
Προσερχόμενος στα κτηματολογικά γραφεία, τα δικαιολογητικά που απαιτείται να έχει μαζί του ο πολίτης είναι απλά φωτοαντίγραφα του τίτλου ιδιοκτησίας (π.χ. συμβόλαιο), του πιστοποιητικού μεταγραφής, του τοπογραφικού (εάν υπάρχει), του δελτίου αστυνομικής ταυτότητας ή του διαβατηρίου, καθώς και εγγράφου με τον ΑΦΜ του (π.χ. εκκαθαριστικό εφορίας, λογαριασμός ΔΕΗ).
