Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Ενώ ο πρωθυπουργός δηλώνει πλέον ανοικτά ότι «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη εγκρίνει τον προϋπολογισμό της Ελλάδας χωρίς τις περικοπές στις συντάξεις», το οικονομικό επιτελείο περιμένει εντός της ημέρας την πιστοποίηση από την Ελληνική Στατιστική Αρχή αλλά και τη Eurostat για το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2017 και αυτό προκειμένου να ενισχύσει ακόμη περισσότερο την επιχειρηματολογία της για την παραγωγή υπερπλεονάσματος και στον προϋπολογισμό του 2018.
Με τα σημερινά στοιχεία, αλλά και τα αναλυτικά στοιχεία εκτέλεσης του φετινού προϋπολογισμού στο εννεάμηνο -ανακοινώνονται την Τετάρτη- το οικονομικό επιτελείο θέλει να διασφαλίσει τη συναίνεση των Ευρωπαίων και για το ότι το φετινό πρωτογενές πλεόνασμα θα κλείσει κατά τουλάχιστον 800-900 εκατ. ευρώ πάνω από τον στόχο. Η κυβέρνηση θέλει να διαθέσει το ποσό αυτό για την καταβολή έκτακτου μερίσματος και φέτος, ενώ με το ίδιο κονδύλι σχεδιάζεται να χρηματοδοτηθεί και η ειδική οικονομική ενίσχυση προς τα νοικοκυριά που θα πιεστούν λόγω της υψηλής τιμής του πετρελαίου θέρμανσης. Οι ελληνικές διεκδικήσεις τόσο για την καταβολή έκτακτου μερίσματος μέσα στο 2018 όσο για την ενεργοποίηση των μέτρων ελάφρυνσης κατά την επόμενη χρονιά -σε συνδυασμό με το πάγωμα των συντάξεων στα σημερινά επίπεδα- αναμένεται να απασχολήσουν και το Euro Working Group που θα πραγματοποιηθεί μέσα στην εβδομάδα, αν και οι εκπρόσωποι των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης έχουν να απασχοληθούν με κρισιμότερα θέματα, όπως είναι ο ιταλικός προϋπολογισμός, αλλά και οι αποκλίσεις που παρατηρούνται σε επιπλέον πέντε χώρες-μέλη της Ευρωζώνης σε σχέση με τα όσα προβλέπει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης.
Η πορεία το 2017
Τα στοιχεία για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2017 που ανακοινώνονται σήμερα από την Ελληνική Στατιστική Αρχή και την Eurostat, όπως επίσης και τα οριστικά στοιχεία για την εκτέλεση του προϋπολογισμού στο εννεάμηνο θα είναι κρίσιμα για τον καθορισμό του υπερπλεονάσματος της φετινής χρονιάς. Η ελληνική πλευρά έχει στηριχθεί μέχρι στιγμής στα ακόλουθα στοιχεία:
1. Ότι το πρωτογενές πλεόνασμα σε επίπεδο γενικής κυβέρνησης (και υπολογισμένο με βάση τη μεθοδολογία ESA 2010 που είναι αυτή στην οποία στηρίζονται η Eurostat και η ΕΛΣΤΑΤ) θα ανέλθει στα 7,086 δισ. ευρώ ή στο 4% του ΑΕΠ. Με αυτό το δεδομένο το «μνημονιακό» πρωτογενές πλεόνασμα κλειδώνει για το 2017 στα 7,536 δισ. ευρώ ή στο 4,24% του ΑΕΠ.
2. Ότι το 2018 το πρωτογενές πλεόνασμα κατά ESA 2010 θα ανέλθει στα 7,043 δισ. ευρώ, για να περιοριστεί στα 6,853 δισ. ευρώ ή στο 3,74% με βάση τον μνημονιακό ορισμό. Αυτή η δημοσιονομική επίδοση ανεβάζει το «υπερπλεόνασμα» της φετινής χρονιάς στα 445 εκατ. ευρώ ή στο 0,24% του ΑΕΠ.
Αν στο πρωτογενές πλεόνασμα του 2017 μπει και η τελική σφραγίδα της Eurostat, η ελληνική πλευρά θα ενισχύσει τη θέση της ότι θα υπάρξει υπερπλεόνασμα και φέτος.
Η απουσία «αστερίσκων» από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Οι υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περιμένουν από σήμερα τις πρόσθετες διευκρινίσεις που θα αποστείλουν στις Βρυξέλλες πέντε χώρες. Σχετικές επιστολές εστάλησαν από τις υπηρεσίες της Κομισιόν την προηγούμενη εβδομάδα σε Βέλγιο, Γαλλία, Πορτογαλία, Σλοβενία και Ισπανία, ενώ είχε προηγηθεί και η Ιταλία, ο προϋπολογισμός της οποίας εμφανίζει και τις μεγαλύτερες αποκλίσεις σε σχέση με τα συμφωνηθέντα. Η Ελλάδα δεν ήταν μεταξύ των χωρών-μελών της Ευρωζώνης που έλαβαν επιστολή από τις Βρυξέλλες και αυτό εκλήφθηκε ως καταρχήν έγκριση του σχεδίου του προϋπολογισμού στο οποίο έχει ενσωματωθεί και η πρόβλεψη για μη περικοπή των συντάξεων. Σχετική δήλωση έκανε και ο πρωθυπουργός κατά την τελετή παράδοσης-παραλαβής του υπουργείου Εξωτερικών. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Τσίπρας: «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τον ελληνικό προϋπολογισμό χωρίς περικοπές σε συντάξεις, ύστερα από οκτώ χρόνια λιτότητας, πράγμα το οποίο ανοίγει τον δρόμο για πιο αισιόδοξες μέρες για τον ελληνικό λαό».
Οι πέντε χώρες-μέλη της Ευρωζώνης (συν την Ιταλία έξι) έχουν εμφανίσει υπέρβαση δαπανών στους προϋπολογισμούς του 2019 έναντι των ορίων που θέτει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Το θέμα αυτό αναμένεται να συζητηθεί και στο πλαίσιο του Euro Working Group το οποίο θα πραγματοποιηθεί μέσα στην εβδομάδα και εν όψει της συνεδρίασης του Eurogroup στις 5 Νοεμβρίου. Για μια ακόμη συνεδρίαση το ελληνικό ζήτημα δεν θα είναι κυρίαρχο, καθώς οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης έχουν πιο επείγοντα θέματα να απασχοληθούν. Μάλιστα, όπως αναφέρουν και αρμόδιες κυβερνητικές πηγές, η ελληνική πλευρά αποκτά πρόσθετα επιχειρήματα, καθώς, ενώ έξι χώρες εμφανίζονται να παραβιάζουν τους όρους, ο ελληνικός προϋπολογισμός πληροί όλους τους όρους των συμφωνιών -συμπεριλαμβανομένης και της συμφωνίας για παραγωγή πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ- παρά την ενσωμάτωση της πρόβλεψης για μη περικοπή των συντάξεων από την 1η/1/2019, αλλά και για ενεργοποίηση μέτρων ελάφρυνσης (μείωση ΕΝΦΙΑ, ασφαλιστικών εισφορών, επίδομα ενοικίου κ.λπ.). Με βάση την ελληνική επιχειρηματολογία, είναι πλέον πολύ δύσκολο να ζητηθεί από την Ελλάδα να προχωρήσει στη λήψη πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων τη στιγμή που επιτυγχάνει τους στόχους, ενώ άλλες χώρες εμφανίζονται να κινούνται πάνω από τα επιτρεπόμενα όρια δαπανών.
Δύο ποιοτικά «αγκάθια»
Την Τετάρτη, με τη δημοσίευση των αναλυτικών στοιχείων εκτέλεσης του προϋπολογισμού στο εννεάμηνο, θα φανεί και η πορεία των φορολογικών εσόδων. Στα ποιοτικά στοιχεία του προϋπολογισμού κρύβεται μια ακόμη πηγή αμφισβήτησης: το γεγονός ότι το υπερπλεόνασμα της φετινής χρονιάς έχει στηριχτεί σε πολύ μεγάλο βαθμό στην περικοπή των δαπανών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), αλλά και στη συγκράτηση των επιστροφών φόρου, δημιουργεί ερωτήματα σχετικά με το κατά πόσο το υπερπλεόνασμα είναι ευκαιριακό ή όχι. Σε κάθε περίπτωση, η ελληνική πλευρά θέλει να εξασφαλίσει τη συμφωνία των Ευρωπαίων ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα φτάσει φέτος ακόμη και στα 900 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό εξετάζεται να διατεθεί με δύο τρόπους:
1. Με τη χρηματοδότηση επιπλέον επιδόματος θέρμανσης προκειμένου να καλυφθεί ένα τμήμα από την απώλεια εισοδήματος που θα υποστούν τα νοικοκυριά λόγω των ανατιμήσεων στην τιμή του μαύρου χρυσού. Ο υπουργός Επικρατείας Αλέκος Φλα-μπουράρης δήλωσε χθες στο «Έθνος της Κυριακής» ότι «το υπουργείο Οικονομικών, από την υπεραπόδοση του πλεονάσματος, θα ενισχύσει τον προϋπολογισμό για το επίδομα θέρμανσης, προκειμένου να αντισταθμιστεί πλήρως η αύξηση στην τιμή του πετρελαίου».
2. Με τη διάθεση έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης προς τα νοικοκυριά που έχουν τα χαμηλότερα εισοδήματα και τα λιγότερα περιουσιακά στοιχεία. «Στόχος της κυβέρνησης είναι η μόνιμη καταβολή του 13ου μηνιάτικου. Αν δεν καταστεί αυτό εφικτό, τότε θα διανεμηθεί ένα κοινωνικό μέρισμα σε όλες τις κοινωνικές ομάδες που το έχουν ανάγκη», υποστήριξε σχετικά ο κ. Φλα-μπουράρης.
