Σε φάση ριζικής αναδιοργάνωσης βρίσκεται η εγχώρια αγορά λιανικού εμπορίου ηλεκτρικών συσκευών σύμφωνα με μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) για τον κλάδο.
Την ίδια στιγμή, η εγχώρια κατανάλωση «λευκών» ηλεκτρικών συσκευών σημείωσε ενίσχυση κατά 30% την περίοδο 1998-2003 επίδοση που αντιστοιχεί σε μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης κατά 5,4%. Η αύξηση της ζήτησης συνδέεται άμεσα με την αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος καθώς, όπως διαπιστώθηκε υφίσταται μια ισχυρή θετική σχέση μεταξύ του διαθέσιμου εισοδήματος και της καταναλωτικής δαπάνης για οικιακές συσκευές. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο βαθμός συσχέτισης μεταξύ αύξησης εισοδήματος και καταναλωτικής δαπάνης διαμορφώνεται στο 93,2%. Ο κλάδος εμπορίας ηλεκτρικών οικιακών συσκευών καταγράφει ιδιαίτερα ικανοποιητικούς μέσους ετήσιους ρυθμούς μεγέθυνσης (11,5%), ενώ η αξία της εξεταζόμενης αγοράς ανήλθε στα 2,7 δισ. ευρώ το 2003.
Από τη μελέτη του ΙΟΒΕ προκύπτει ότι, αρκετές νέες επιχειρήσεις θα εισέλθουν στον κλάδο εμπορίας «λευκών» ηλεκτρικών συσκευών, με στόχο την απόσπαση μεριδίων αγοράς από τις υφιστάμενες επιχειρήσεις, εξέλιξη που τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, προκαλεί ισχυρές ανταγωνιστικές πιέσεις.
Κύρια στρατηγική για την απόκτηση μεριδίου αγοράς είναι η ανταγωνιστική τιμολόγηση των προϊόντων και η πολιτική προσφορών και δόσεων.
Αντίθετα, στην αγορά προμηθευτών - χονδρέμπορων η είσοδος νέων επιχειρήσεων δεν θεωρείται πιθανή και αυτό γιατί οι κυριότερες διεθνείς βιομηχανίες «λευκών» ηλεκτρικών συσκευών εκπροσωπούνται ήδη στην Ελλάδα. Παράλληλα, οι μεγαλύτερες εισαγωγικές επιχειρήσεις έχουν καλύψει και αυτές με τη σειρά τους - μέσω εμπορικών αντιπροσωπειών - το σύνολο σχεδόν της εγχώριας αγοράς.
Σημαντικός παράγοντας, σύμφωνα με την μελέτη του ΙΟΒΕ, για τις επιχειρήσεις του κλάδου είναι η διαπραγματευτική δύναμη των προμηθευτών, οι οποίοι αποτελούν το βασικό κανάλι διάθεσης των προϊόντων.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της πρωτογενούς έρευνας του ΙΟΒΕ, η ένταση του εσωτερικού ανταγωνισμού αξιολογείται ως εξαιρετικά σημαντικός παράγοντας από τις εμπορικές επιχειρήσεις (χονδρικής και λιανικής) «λευκών» ηλεκτρικών συσκευών.
Η δημιουργία ομίλων κοινών αγορών, οι υψηλές επενδύσεις για επέκταση του δικτύου καταστημάτων τους, η τιμολογιακή πολιτική, η πιστωτική - οικονομική πολιτική και η διαφημιστική προβολή είναι ορισμένες από τις κύριες στρατηγικές που υιοθετούν οι επιχειρήσεις του κλάδου, προκειμένου να αυξήσουν τις πωλήσεις τους και να βελτιώσουν την κερδοφορία τους.
Ένας ακόμη σημαντικός παράγοντας προσδιορισμού της ζήτησης είναι η μέση διάρκεια ζωής «λευκών» ηλεκτρικών συσκευών. Αξιοσημείωτο είναι το ότι ο κύκλος αντικατάστασης των συσκευών είναι μακροχρόνιος, γεγονός που επηρεάζει τη ζήτηση αρνητικά.
Βασικό χαρακτηριστικό της πορείας του βιομηχανικού κλάδου (παραγωγή και συναρμολόγηση) ηλεκτρικών οικιακών συσκευών στην Ελλάδα την περίοδο 2000-2005 είναι οι σημαντικές διακυμάνσεις της εγχώριας παραγωγής. Η συμμετοχή του στο σύνολο της ελληνικής βιομηχανίας την περίοδο 1996-2003 κυμαίνεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα προσεγγίζοντας κατά μέσο όρο το 1,4%, αν και η συνολική αξία των δύο αγορών εμφανίζει παρόμοιους ρυθμούς μεγέθυνσης ετησίως (9,4% και 9,9%, αντίστοιχα).
Οι προοπτικές των «λευκών» συσκευών
Η αναδιάρθρωση του κλάδου και η προσπάθεια των επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου να διατηρήσουν ή και να αυξήσουν τα μερίδιά τους στην αγορά, σύμφωνα με απόψεις εκπροσώπων του κλάδου, αναμένεται τα επόμενα χρόνια να οδηγήσει:
- Καλύτερη οργάνωση και βελτίωση της εικόνας των καταστημάτων (ανακαινίσεις, κ.ά.) καθώς και καλύτερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού. Με κριτήριο τα καταστήματα λιανικού εμπορίου ηλεκτρικών ειδών και «λευκών» ηλεκτρικών συσκευών, που δραστηριοποιούνται σε διεθνή επίπεδο, τα ελληνικά καταστήματα θα πρέπει να δώσουν έμφαση στον τρόπο τοποθέτησης των προϊόντων τους, την λειτουργικότητα και την αισθητική του εσωτερικού τους χώρου κ.λπ., ώστε με την καλύτερη οργάνωσή τους και σε αυτόν τον τομέα, να ανταγωνιστούν καλύτερα τις ξένες επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου.
- Συνεργασίες μεταξύ των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, κυρίως μέσω της ένταξής τους σε ομίλους κοινών αγορών ή σε συνεταιρισμούς (όσον αφορά στις επιχειρήσεις μικρού μεγέθους) για την αύξηση της διαπραγματευτικής τους ισχύος και τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητάς τους.
- Εκπαίδευση του προσωπικού των επιχειρήσεων του κλάδου. Η διεθνής πρακτική έχει αποδείξει ότι ο τρόπος εκπαίδευσης των εργαζόμενων σε ένα κατάστημα λιανικής εμπορίας, αποτελεί παράγοντα που συντελεί στην αύξηση της παραγωγικότητας των προσφερόμενων υπηρεσιών.
- Προσπάθεια μείωσης του λειτουργικού κόστους για τη διατήρηση, αλλά και την αύξηση της ανταγωνιστικότητας. Προς αυτή την κατεύθυνση θα συμβάλλει σημαντικά η ενίσχυση της μεθόδου franchising, μέσω της οποίας οι μεν μεγάλες επιχειρήσεις (και οι νεοεισερχόμενες) αυξάνουν τον όγκο των πωλήσεων τους και τη διαπραγματευτική τους ισχύ, οι δε μικρές μπορούν να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα τους με την παροχή τεχνογνωσίας και τη διατήρηση των τιμών τους σε ανταγωνιστικά επίπεδα.
- Επέκταση και ανάπτυξη νέων καταστημάτων για την καλύτερη κάλυψη των αναγκών των καταναλωτών.
- Επίσης, η εισαγωγή αρκετών επιχειρήσεων στο Χρηματιστήριο Αθηνών αναμένεται να οδηγήσει στην άντληση σημαντικών κεφαλαίων, τα οποία θα επενδυθούν μακροπρόθεσμα, γεγονός που θα επιδράσει θετικά στην μελλοντική εικόνα του κλάδου.
