Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Αντιμέτωπος με σκάνδαλα και πιέσεις, ο Ντόναλντ Τραμπ προειδοποίησε: «Εάν με καθαιρέσουν, η χρηματιστηριακή αγορά θα καταρρεύσει. Όλοι θα γίνουν πολύ φτωχοί». Πόση βάση έχει ο ισχυρισμός του; Θα είναι άραγε οι πολιτικοί πονοκέφαλοι του Αμερικανού προέδρου ο παράγοντας εκείνος που θα σημάνει τον ξαφνικό θάνατο της μακροβιότερης bull market όλων των εποχών;
Τo εντυπωσιακό ρεκόρ της Wall Street έρχεται σε μία περίοδο κατά την οποία η αμερικανική οικονομία αναπτύσσεται δυναμικά, χάρη και στις τεράστιες φοροελαφρύνσεις της κυβέρνησης Τραμπ, που με τη σειρά τους βοήθησαν τα επιχειρηματικά κέρδη να «φουσκώσουν».
Οι φοροελαφρύνσεις, οι δεσμεύσεις για αύξηση των δαπανών σε υποδομές, η χαλάρωση του πλαισίου για τον χρηματοπιστωτικό τομέα και η στήριξη του τομέα ορυκτών καυσίμων- κόντρα στην πολιτική της προηγούμενης κυβέρνησης- έχουν στηρίξει την πιο πρόσφατη φάση της χρηματιστηριακής κούρσας- για την οποία εκφράζονται πάντως αμφιβολίες ως προς το πόσο υγιής είναι. Στηριζόμενος στην παραδοχή αυτή, ο Αμερικανός πρόεδρος μπορεί λοιπόν να υποστηρίξει ότι ενδεχόμενη αποπομπή του θα σήμαινε την απότομη άρση των στηριγμάτων της Wall Street και τελικά την κατάρρευσή της.
Βεβαίως ο Τραμπ θα πρέπει να θυμάται ότι η άνοδος, που έχει διαρκέσει περισσότερες από 3.450 ημέρες ή σχεδόν 9,5 χρόνια, έχει αψηφήσει από το 2009 την κρίση χρέους στην Ευρωζώνη, την υποβάθμιση της αμερικανικής οικονομίας, την άνοδο του λαϊκισμού και της ακροδεξιάς διεθνώς το Brexit, μία «τοξική» προεκλογική εκστρατεία στις ΗΠΑ και φυσικά την μεγάλη έκπληξη του αποτελέσματος της κάλπης του Νοεμβρίου 2016.
Οι πάσης φύσεως γεωπολιτικές εντάσεις δεν τρόμαξαν την αγορά, που πιο πρόσφατα έχει αντέξει- όχι χωρίς κόστος- τις αναταράξεις από τον εμπορικό πόλεμο, που κήρυξε ο Αμερικανός πρόεδρος στους μεγάλους εταίρους των ΗΠΑ, την αμφισβήτηση του ΝΑΤΟ και τα απρόβλεπτα ξεσπάσματά του στο Twitter.
Όπως σχολίαζαν αναλυτές στο CNN Money και το CNBC, σε περίπτωση αποπομπής του Τραμπ, θα επικρατήσει βεβαίως πολιτική αναταραχή, αλλά είναι αμφίβολο εάν αυτή θα σταθεί ικανή να τρομάξει τη Wall Street. Kαι τούτο γιατί ο αντιπρόεδρος, Μάικ Πενς, που θα αναλάβει τα ηνία, όπως και συνολικά το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, είναι βέβαιο ότι θα επιμείνουν στις φιλικές προς τις επιχειρήσεις πολιτικές.
Αυτό που ενδεχομένως να απουσιάζει, τονίζουν, είναι οι οξύτατες εμπορικές αντιπαραθέσεις και η ανησυχία για απρόβλεπτες κινήσεις και δυσάρεστες εκπλήξεις. Θα διαμορφωθεί, επομένως, εξηγούν ένα περιβάλλον ακόμη πιο ευνοϊκό για χρηματιστηριακό ράλι.
Στην πραγματικότητα η αγορά έχει η ίδια αποκαλύψει ότι κινείται με βάση τα οικονομικά και όχι πολιτικά δεδομένα. Το ράλι το πιστώνεται σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό η Federal Reserve από ό,τι ο Μπαράκ Ομπάμα στις δύο θητείες του ή ο Ντόναλντ Τραμπ σήμερα. Οι εντυπωσιακές ενέσεις ρευστότητας και οι μειώσεις επιτοκίων ήταν το κλειδί για την άνοδο των χρηματιστηρίων διεθνώς και όχι μόνο στις ΗΠΑ.
Επομένως το κλειδί για το πότε θα έρθει η διόρθωση βρίσκεται και πάλι στην αμερικανική κεντρική τράπεζα και στο πόσο επιθετικά θα συνεχίσει τις αυξήσεις επιτοκίων. Αν κινηθεί πιο γρήγορα από όσο αντέχει η οικονομία και βάλει φρένο στην ανάπτυξη, οι ρευστοποιήσεις δεν θα αργήσουν να έρθουν.
Τέλος, τον «θάνατο» της bull market ενδεχομένως να φέρει το «γήρας». Η τόσο μακρά περίοδος ανόδου σημαίνει ότι οι αποτιμήσεις των αμερικανικών μετοχών βρίσκονται στα ύψη. Η κάμψη τους ίσως δεν αργεί.
