Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Σε οριστική έγκριση του λεγόμενου κανονισμού Omnibus, ο οποίος απλουστεύσει τους κανόνες στη χρήση κοινοτικών κονδυλίων από τα κράτη-μέλη και τους άλλους δικαιούχους, κυρίως τους μικρούς, προχώρησε το Συμβούλιο της Ε.Ε. μετά τη συμφωνία που είχε επιτευχθεί την άνοιξη με την Ευρωβουλή.
Ο νέος κανονισμός, που μειώνει τη γραφειοκρατία εστιάζοντας στα αποτελέσματα, θα διευκολύνει παράλληλα και τον συνδυασμό των διάφορων πηγών χρηματοδότησης, ενώ θα τεθεί σε ισχύ άμεσα, δηλαδή μετά τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα θεσμικά όργανα έλαβαν περισσότερο χρόνο, ωστόσο θα πρέπει να είναι και αυτά έτοιμα από την 1η Ιανουαρίου 2019.
Ειδικότερα, ο κανονισμός Omnibus θα τροποποιήσει τον ισχύοντα δημοσιονομικό κανονισμό, ο οποίος καθορίζει ένα γενικό πλαίσιο για τη διαχείριση του προϋπολογισμού, καθώς και μια σειρά πράξεων που διέπουν τα πολυετή προγράμματα της Ε.Ε. σε συγκεκριμένους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής για τη συνοχή.
Απλούστεροι κανόνες
Θα θεσπιστούν απλούστεροι κανόνες για τη χρήση των διάφορων ειδών κονδυλίων, ανεξάρτητα από το αν η διαχείρισή τους γίνεται άμεσα από την Επιτροπή, έμμεσα από διάφορα όργανα και οργανισμούς ή από κοινού με εθνικές αρχές.
Οι νέοι κανόνες θα επεκτείνουν τη δυνατότητα να βασίζονται οι πληρωμές της Ε.Ε. στην επίτευξη αποτελεσμάτων ή σε προκαθορισμένη μέθοδο αντί στην παρακολούθηση κάθε δαπανώμενου ευρώ. Σε περίπτωση που δεν είναι διαθέσιμα στατιστικά ή ιστορικά δεδομένα, θα μπορούν να χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση των δαπανών κρίσεις εμπειρογνωμόνων.
Το μέτρο αυτό εκτιμάται πως θα μειώσει τη γραφειοκρατία τόσο για τους δικαιούχους όσο και για τις Αρχές και θα τους επιτρέψει να επικεντρώνονται στα επιτεύγματα των πολιτικών, αντί στη συλλογή και τον έλεγχο οικονομικών εγγράφων. Επιπλέον, θα περιορίσει τον κίνδυνο σφάλματος και θα κάνει ευκολότερη την πρόσβαση στα κονδύλια της Ε.Ε. για τους μικρούς δικαιούχους που διαθέτουν περιορισμένους πόρους.
Οι μικροί οργανισμοί θα ωφεληθούν επίσης από το γεγονός ότι η εθελοντική εργασία θα αναγνωρίζεται ως μέρος της συνεισφοράς τους στην υποχρέωση συγχρηματοδότησης. Για να αποφεύγονται οι πολλαπλοί έλεγχοι των ίδιων δραστηριοτήτων και φορέων, η Επιτροπή θα μπορεί να στηρίζεται περισσότερο σε ελέγχους και αξιολογήσεις που διενεργούν οι διεθνείς εταίροι και τα κράτη-μέλη της Ε.Ε.
Οι νέοι κανόνες καθιστούν επίσης σαφές ότι η Επιτροπή δεν θα μπορεί να ζητεί τις ίδιες πληροφορίες δύο φορές. Τα παραπάνω μέτρα θα μειώσουν περαιτέρω τη γραφειοκρατία και θα επιτρέψουν στους δικαιούχους (π.χ. ΜΚΟ) που λαμβάνουν χρήματα από διάφορους χορηγούς να επικεντρωθούν σε αυτό καθαυτό το έργο τους.
Συνδυασμός
Αρκετές τροποποιήσεις έχουν ως στόχο να διευκολύνουν τη χρήση διαφορετικών προγραμμάτων και μέσων για τη χρηματοδότηση έργων, με την εφαρμογή μίας ενιαίας δέσμης κανόνων, όπου είναι δυνατόν.
Για παράδειγμα, με τη λεγόμενη μέθοδο του «συνδυασμού» θα είναι ευκολότερο να συνδυάζεται η χρηματοδότηση από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ε.Ε. με χρηματοδοτικά μέσα και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (επενδυτικό πακέτο Γιούνκερ). Θα είναι επίσης δυνατός ο συνδυασμός επιχορηγήσεων και χρηματοδοτικών μέσων στο πλαίσιο του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη», προκειμένου να χρηματοδοτούνται έργα στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και της τεχνολογίας των πληροφοριών και των επικοινωνιών.
Θα ενθαρρυνθεί έτσι η χρήση ενός ποικίλου μίγματος συνεισφορών από εθνικούς προϋπολογισμούς και ιδιώτες επενδυτές, με στόχο τη βέλτιστη χρήση των κοινοτικών πόρων.
Ενιαίο εγχειρίδιο
Οι δημοσιονομικοί κανόνες της Ε.Ε. αναδιαρθρώνονται για να γίνουν πιο ευσύνοπτοι και ευανάγνωστοι.
Ειδικότερα, ο δημοσιονομικός κανονισμός και οι σημαντικότερες διατάξεις των «κανόνων εφαρμογής» του έχουν συγχωνευτεί σε ένα «ενιαίο εγχειρίδιο κανόνων». Δίνεται επίσης έμφαση στις ομοιότητες μεταξύ των διάφορων διαχειριστικών μεθόδων και ειδών εκτέλεσης του προϋπολογισμού με τη συγκέντρωση των αντίστοιχων κανόνων σε ειδικά κεφάλαια, αντί να είναι διάσπαρτοι σε διάφορα σημεία, όπως συνέβαινε με τον υφιστάμενο δημοσιονομικό κανονισμό.
Οι νέοι κανόνες θα καταστήσουν ευκολότερη τη χρήση των διαρθρωτικών ταμείων της Ε.Ε. για την ένταξη μεταναστών και προσφύγων. Επιπλέον, ενισχύεται η καταπολέμηση της φοροαποφυγής και των εικονικών εταιρειών.
Προκειμένου να τονωθούν οι επενδύσεις, έχει δημιουργηθεί ένα πιο ολοκληρωμένο πλαίσιο για τη χρήση των χρηματοδοτικών μέσων και των εγγυήσεων από τον προϋπολογισμό.
Τέλος, για να επικεντρωθεί περισσότερο ο κοινοτικός προϋπολογισμός στα αποτελέσματα, έχει ενισχυθεί η μέτρηση των επιδόσεων των έργων που χρηματοδοτούνται από την Ε.Ε.
