Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Οι συνολικές επενδύσεις του λεγόμενου σχεδίου Γιούνκερ ξεπέρασαν ακόμη και τις αρχικές προσδοκίες της Κομισιόν, φτάνοντας τον Ιούλιο του 2018 στα 335 δισ. ευρώ, ενώ έχουν δρομολογήσει μέχρι τώρα 750.000 επιπλέον θέσεις απασχόλησης. Η Ελλάδα στην πρώτη θέση σε επενδύσεις μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. σε σύγκριση με το μέγεθος της οικονομίας. Σύμφωνα με τον απολογισμό της πρώτης τριετίας από τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ), που είναι ο χρηματοδοτικός βραχίονας του σχεδίου Γιούνκερ (σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων [ΕΤΕπ]), από το καλοκαίρι του 2015 μέχρι σήμερα εγκρίθηκαν 898 δράσεις, που αναμένεται να προσελκύσουν επενδύσεις ύψους 335 δισ. ευρώ στα 28 κράτη-μέλη της Ε.Ε.
Το ποσό αυτό υπερβαίνει τον αρχικό στόχο των 315 δισ. ευρώ που είχε τεθεί το 2015 συμβάλλοντας στη γεφύρωση του επενδυτικού κενού που είχε προκύψει από τη χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση. Περίπου 700.000 μμε αναμένεται να ωφεληθούν από τη βελτιωμένη πρόσβαση στη χρηματοδότηση.
Δεδομένης της επιτυχίας του ΕΤΣΕ, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμφώνησαν πέρυσι να παραταθεί η διάρκεια και να αυξηθεί η χρηματοδοτική του ικανότητα του σε 500 δισ. ευρώ έως τα τέλη του 2020. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι από το 2021 το σχέδιο Γιούνκερ θα διαδεχθεί το πρόγραμμα InvestEU, ενώ η Κομισιόν έχει ήδη υποβάλει σχετική πρόταση στα κράτη-μέλη στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης του επόμενου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου της περιόδου 2021-2027. Αναφορικά με τα κράτη-μέλη, το ΕΤΣΕ ενέκρινε για την Ελλάδα τη διάθεση 2,674 δισ. ευρώ, ποσό το οποίο μέσω μόχλευσης, δηλαδή με τη συμμετοχή του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, αυξήθηκε και έφτασε συνολικά τα 10,611 δισ. ευρώ, κατατάσσοντας τη χώρα μας στην πρώτη θέση.
Υπολογίζοντας με βάση το μέγεθος της οικονομίας, ο μεγαλύτερος αντίκτυπος ήταν σε χώρες που η κρίση έπληξε περισσότερο: Ελλάδα, Ιρλανδία, Ιταλία, Πορτογαλία και Ισπανία. Τα σχέδια για τη χώρα μας αφορούσαν τις μμε, καθώς και τομείς όπως η ενέργεια, οι τηλεπικοινωνίες, η γεωργία, η μεταποίηση τροφίμων, τα δίκτυα. Ενώ οι άμεσες επενδυτικές επιπτώσεις είναι ιδιαίτερα υψηλές στις χώρες αυτές, υπολογίστηκε ότι οι περιφέρειες συνοχής (κυρίως ανατολικοευρωπαϊκές χώρες) είναι πιθανό να επωφεληθούν περισσότερο από τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Κομισιόν οι δράσεις του ΕΤΣΕ έχουν ήδη υποστηρίξει 750.000 και πλέον θέσεις εργασίας, ενώ ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί σε 1,4 εκατ. θέσεις εργασίας έως το 2020. Επιπλέον, οι υπολογισμοί δείχνουν ότι το σχέδιο Γιούνκερ έχει ήδη αυξήσει το ΑΕΠ της Ε.Ε. κατά 0,6 %, ενώ αναμένεται να αυξήσει το ΑΕΠ της Ε.Ε. κατά 1,3 % έως το 2020. Τα δύο τρίτα των 335 δισ. ευρώ που ενεργοποιήθηκαν προέρχονται από ιδιωτικούς πόρους, πράγμα που σημαίνει ότι το ΕΤΣΕ εκπλήρωσε και τον στόχο της κινητοποίησης ιδιωτικών επενδύσεων. Το σχέδιο Γιούνκερ χρηματοδοτεί δράσεις που ενέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο σε σχέση με τις μέσες επενδύσεις του. Συχνά τα έργα που στηρίζονται από το ΕΤΣΕ είναι εξαιρετικά καινοτόμα, αναλαμβάνονται από μικρές εταιρείες χωρίς πιστωτικό ιστορικό ή ομαδοποιούν μικρότερες ανάγκες σε υποδομές ανά κλάδο και γεωγραφική περιοχή. Για τη στήριξη τέτοιων έργων χρειάστηκε ο όμιλος της ΕΤΕπ να αναπτύξει νέα χρηματοδοτικά προϊόντα, όπως π.χ. χρηματοδότηση υψηλού κινδύνου με στοιχεία μετοχών ή επενδυτικές πλατφόρμες.
Μεταφορές, ψηφιακή και κοινωνική πολιτική
Εκτός από τη χρηματοδότηση καινοτόμων έργων και νέων τεχνολογιών, το σχέδιο Γιούνκερ έχει στηρίξει και άλλους στόχους της Ε.Ε., όπως η ψηφιακή και κοινωνική πολιτική, καθώς και η πολιτική μεταφορών. Χάρη στο ΕΤΣΕ:
- 15 εκατ. επιπλέον νοικοκυριά μπορούν να έχουν πρόσβαση σε ευρυζωνικές συνδέσεις υψηλής ταχύτητας, κατασκευάστηκαν ή ανακαινίστηκαν πάνω από 500.000 μονάδες κοινωνικών και οικονομικά προσιτών κατοικιών,
- 30 εκατ. Ευρωπαίοι ωφελούνται από βελτιωμένες υπηρεσίες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης,
- 95 εκατ. επιβάτες ετησίως έχουν πρόσβαση σε καλύτερες σιδηροδρομικές και αστικές υποδομές,
- 7,4 εκατ. νοικοκυριά προμηθεύονται ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές.
Ένας άλλος σημαντικός στόχος του σχεδίου Γιούνκερ είναι η συνδρομή στην έναρξη της υλοποίησης έργων. Ο Ευρωπαϊκός Κόμβος Επενδυτικών Συμβουλών παρέχει τεχνική βοήθεια και συμβουλές όσον αφορά νέα έργα. Από την έναρξη λειτουργίας του, το 2015, ο Ευρωπαϊκός Κόμβος Επενδυτικών Συμβουλών έχει διεκπεραιώσει 770 και πλέον αιτήματα από φορείς υλοποίησης έργων σε όλες τις χώρες της Ε.Ε.
Επιπλέον, τον Ιούλιο του 2018, 700 και πλέον έργα υποβλήθηκαν στην Ευρωπαϊκή Πύλη Επενδυτικών Έργων, έναν διαδικτυακό τόπο συνάντησης των φορέων υλοποίησης έργων και των επενδυτών.
«Πετύχαμε το αδύνατο»
Τον απολογισμό του σχεδίου που φέρει το όνομά του παρουσίασε χθες ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ (δεξιά), ο οποίος στάθηκε στο πρωτοφανές ύψος των συνολικών επενδύσεων, καθώς και στη συμβολή του ΕΤΣΕ στην αύξηση της απασχόλησης στην Ευρώπη. «Έχουμε χρηματοδοτήσει έργα τα οποία δεν θα είχαν υλοποιηθεί χωρίς το ΕΤΣΕ, και μάλιστα χωρίς να δημιουργήσουμε νέο χρέος, ενώ τα δύο τρίτα των επενδύσεων προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα» ανέφερε, προσθέτοντας ότι η Κομισιόν θα συνεχίσει να αξιοποιεί τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ως καταλύτη για την ανάπτυξη.
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, Βέρνερ Χόγερ (αριστερά), δήλωσε σχετικά: «Συνηθίζω να αποκαλώ την ΕΤΕπ άγγελο καλών ειδήσεων, αλλά, ακόμα και για τα στάνταρ μας, το σημερινό επίτευγμα με κάνει ιδιαίτερα περήφανο. Πετύχαμε κάτι που πολλοί έλεγαν ότι ήταν αδύνατο, τρία χρόνια πριν, την κινητοποίηση πρόσθετων επενδύσεων ύψους 315 δισ. ευρώ, οι περισσότερες εκ των οποίων από τον ιδιωτικό τομέα, κάτι που δεν ήταν απλό» δήλωσε ο κ. Βέρνερ Χόγερ.
