Τη διάθεση 16 δισ. ευρώ στον τομέα του διαστήματος προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027.
Η πρόταση της Επιτροπής, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, θα ενοποιήσει όλες τις υφιστάμενες και τις νέες διαστημικές δραστηριότητες σε ένα ενιαίο πρόγραμμα. Το νέο διαστημικό πρόγραμμα θα διατηρήσει τις υφιστάμενες υποδομές και υπηρεσίες και θα προσθέσει ορισμένα νέα στοιχεία:
- Προώθηση μιας ισχυρής και καινοτόμου διαστημικής βιομηχανίας: Το νέο διαστημικό πρόγραμμα, όπως εκτιμά η Κομισιόν, θα βελτιώσει την πρόσβαση των νεοφυών επιχειρήσεων σε χρηματοδότηση υψηλού κινδύνου. Ταυτόχρονα, η Επιτροπή θα εξετάσει το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός ειδικού μέσου κεφαλαιακής συμμετοχής στο πλαίσιο του προγράμματος InvestEU. Το νέο διαστημικό πρόγραμμα θα δημιουργήσει καινοτόμες συμπράξεις με σκοπό την ανάπτυξη και την αγορά καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών· θα διευκολύνει την πρόσβαση των νεοφυών επιχειρήσεων σε εγκαταστάσεις δοκιμών και επεξεργασίας· και θα προωθήσει την πιστοποίηση και την τυποποίηση. Το πρόγραμμα θα αναπτυχθεί από κοινού με το πρόγραμμα Ορίζων Ευρώπη, εξασφαλίζοντας τη συνεργασία των δράσεων διαστημικής έρευνας με τις ενέργειες καινοτομίας.
- Διατήρηση της αυτόνομης, αξιόπιστης και οικονομικά αποδοτικής πρόσβασης της ΕΕ στο διάστημα: Η στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης είναι κατά την Κομισιόν ιδιαίτερα σημαντική όσον αφορά τις υποδομές ζωτικής σημασίας, την τεχνολογία, τη ασφάλεια και την άμυνα. Δεδομένου ότι η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος θεσμικός πελάτης του τομέα, η Επιτροπή θα ομαδοποιήσει τη ζήτηση υπηρεσιών εκτόξευσης στην ΕΕ, παρέχοντας επενδύσεις και στηρίζοντας τη χρήση καινοτόμων τεχνολογιών, όπως οι επαναχρησιμοποιήσιμοι εκτοξευτές, και θα συμβάλει στην αναπροσαρμογή των αναγκαίων υποδομών εδάφους.
- Ενιαίο και απλουστευμένο σύστημα διακυβέρνησης: Η Ε.Ε. θα διασφαλίσει ότι η αύξηση των χρηματοοικονομικών επενδύσεων θα συνοδεύεται από αποτελεσματική λήψη αποφάσεων, έτσι ώστε όλες οι διαστημικές δραστηριότητες της Ε.Ε. να αναπτύσσονται εγκαίρως και σύμφωνα με τον προϋπολογισμό. Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να είναι υπεύθυνη για τη διαχείριση του συνολικού προγράμματος. Ο διακυβερνητικός Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ΕΟΔ) θα εξακολουθήσει, λόγω της απαράμιλλης εμπειρογνωσίας του, να αποτελεί σημαντικό εταίρο για την τεχνική και επιχειρησιακή εφαρμογή του διαστημικού προγράμματος της ΕΕ. Ο Οργανισμός του Ευρωπαϊκού Παγκόσμιου Δορυφορικού Συστήματος Πλοήγησης, ο οποίος πρόκειται να μετονομαστεί σε «οργανισμό της ΕΕ για το διαστημικό πρόγραμμα», θα υποστηρίζει όλο και περισσότερο την εκμετάλλευση και τη διείσδυση στην αγορά των διαστημικών δραστηριοτήτων της ΕΕ, και θα έχει ενισχυμένο ρόλο στην ασφάλεια όλων των συνιστωσών του προγράμματος.
Η Επιτροπή προτείνει την κατανομή του προϋπολογισμού ύψους 16 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2027, ως εξής:
- 9,7 δισ. ευρώ για τα προγράμματα Galileo και EGNOS, τα παγκόσμια και περιφερειακά δορυφορικά συστήματα πλοήγησης της Ε.Ε.
- 5,8 δισ. ευρώ για το πρόγραμμα Copernicus, το πρόγραμμα γεωσκόπησης της Ε.Ε.
- 500 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη νέων συνιστωσών ασφάλειας.
Ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Μάρος Σέφτσοβιτς δήλωσε σχετικά: «Οι επενδύσεις της ΕΕ στο διάστημα έχουν ήδη αποφέρει αποτελέσματα παγκόσμιας εμβέλειας προς όφελος των πολιτών και των επιχειρήσεων της Ευρώπης. Πάνω από το 10% του ΑΕΠ της ΕΕ εξαρτάται ήδη από διαστημικές υπηρεσίες, και σημαντικές επενδύσεις της ΕΕ έχουν επιφέρει πρόοδο την οποία δεν θα μπορούσε να επιτύχει κανένα κράτος μέλος μόνο του. Πρέπει όμως να κάνουμε ακόμη περισσότερα. Τα διαστημικά δεδομένα μπορούν να βοηθήσουν τις βιομηχανίες μας να παίξουν ηγετικό ρόλο όσον αφορά το διαδίκτυο των πραγμάτων και την αυτοματοποιημένη οδήγηση, καθώς και να συμβάλουν στην ακριβέστερη παρακολούθηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου ώστε να γίνει ακόμη πιο αποτελεσματική η δράση μας για το κλίμα».
