Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Στη σημερινή συνεδρίαση του Eurogroup στις Βρυξέλλες στρέφονται τα βλέμματα των αγορών, καθώς η «συζήτηση για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους», που είναι προγραμματισμένη και μάλιστα στην κορυφή της ατζέντας, αναμένεται να καθορίσει σε πολύ μεγάλο βαθμό και τη μελλοντική στάση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Οριστικές αποφάσεις δεν αναμένεται να ληφθούν σήμερα, καθώς Ευρωπαίος αξιωματούχος έχει ήδη ανακοινώσει πως το θέμα του χρέους θα περιλαμβάνεται στη συνολική συμφωνία που θα κλείσει στο Eurogroup του Λουξεμβούργου της 21ης Ιουνίου. Έτσι, το ζητούμενο από τη σημερινή συνεδρίαση είναι να αρχίσει να ξεκαθαρίζει το τοπίο ειδικά σε ό,τι έχει να κάνει με τη συμμετοχή του ΔΝΤ.
Οι συζητήσεις ανάμεσα σε Ευρωπαίους αξιωματούχους και στελέχη του ΔΝΤ, με επικεφαλής τον διευθυντή του ευρωπαϊκού τμήματος του ΔΝΤ Πολ Τόμσεν, συνεχίζονταν μέχρι και χθες, με στόχο μετά τη σημερινή συνεδρίαση του Eurogroup να υπάρξει ένα σαφές μήνυμα για τις αγορές, στις οποίες και θα απευθυνθεί η Ελλάδα μετά τις 20 Αυγούστου προκειμένου να καλύπτει τις κεφαλαιακές της ανάγκες.
Το θέμα της επικύρωσης της τεχνικής συμφωνίας για την ολοκλήρωση της 4ης αξιολόγησης, που επιτεύχθηκε το προηγούμενο Σάββατο στην Αθήνα, πέρασε σε δεύτερη μοίρα από τη στιγμή που στελέχη του ΔΝΤ -με πρώτο τον Πολ Τόμσεν- αποφάσισαν να θέσουν την 24η Μαΐου ως ημερομηνία «ορόσημο» για τη λήψη της τελικής απόφασης σχετικά με τη στάση που θα τηρήσει το ΔΝΤ. Υπενθυμίζεται ότι το Ταμείο έχει εγκρίνει κατ’ αρχήν ένα πρόγραμμα για την Ελλάδα, το οποίο όμως για να ενεργοποιηθεί πρέπει να υπάρχει τουλάχιστον μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση, αλλά και ένα ξεκάθαρο τοπίο όσον αφορά τα μέτρα διευθέτησης του χρέους. Μόνο υπό αυτές τις προϋποθέσεις μπορεί το θέμα της Ελλάδας να φτάσει στο Εκτελεστικό Συμβούλιο και να αποφασιστεί η ενεργοποίηση του προγράμματος, το οποίο μπορεί να διαρκέσει ακόμη και μερικές ημέρες. Και αυτό διότι η ημερομηνία λήξεως είναι δεδομένη: Πρόκειται για την 20ή Αυγούστου, ημερομηνία λήξεως και του προγράμματος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης. Το αν τελικώς θα προχωρήσει η εκταμίευση του 1,6 δισ. ευρώ που προβλέπει το πρόγραμμα του ΔΝΤ δεν φαίνεται να ενδιαφέρει κανέναν αυτή τη στιγμή. Το ζητούμενο είναι να «κλειδώσει» η συμμετοχή του ΔΝΤ, καθώς από τις αγορές αυτή θεωρείται ως «εγγύηση» για τη βιωσιμότητα του χρέους.
Η βασική διαφωνία που καλούνται να γεφυρώσουν κυρίως ΔΝΤ και Γερμανία έχει να κάνει με το πόσο «αυτόματα» θα γίνεται η ρύθμιση του ελληνικού χρέους. Η Γερμανία θέλει τον τελικό λόγο για την ενεργοποίηση των μέτρων να τον έχει το Eurogroup και τα εθνικά Κοινοβούλια, ενώ το ΔΝΤ θέλει τον μεγαλύτερο δυνατό αυτοματισμό, προκειμένου τα όποια μέτρα να μπορούν να ληφθούν υπόψη στην έκθεση βιωσιμότητας του χρέους που θα συντάξει το Ταμείο.
Δύο είναι αυτή τη στιγμή τα ενδεχόμενα όπως τα έχει περιγράψει και ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ Τζέρι Ράις: Το πρώτο ενδεχόμενο είναι να υπάρξει απόφαση για το ελληνικό χρέος που θα ικανοποιεί το ΔΝΤ, κάτι που σημαίνει ότι θα ενεργοποιηθεί το πρόγραμμα για την Ελλάδα και το ΔΝΤ θα παραμείνει στενά «συνδεδεμένο» με την ελληνική υπόθεση. Το δεύτερο ενδεχόμενο είναι να υπάρξει αποχώρηση του ΔΝΤ και ο ρόλος του Ταμείου να περιοριστεί στα όσα προβλέπει το καταστατικό του για τις χώρες που βρίσκονται σε «μεταπρογραμματική παρακολούθηση». Αν μάλιστα στο πλαίσιο διευθέτησης του ελληνικού χρέους αποφασιστεί και η αποπληρωμή μέρους ή του συνόλου του δανείου του ΔΝΤ με πόρους από τον ESM, τόσο μικρότερος θα γίνει και ο ρόλος του Ταμείου.
Βασικό «κεφάλαιο» στη συζήτηση για το ελληνικό χρέος αποτελεί η διάρκεια αποπληρωμής του δανείου που έχει χορηγηθεί στην Ελλάδα από τον EFSF. Το ύψος του δανείου αγγίζει τα 131 δισ. ευρώ, ενώ η σταδιακή αποπληρωμή του -με βάση τα σημερινά δεδομένα- ξεκινάει το 2023 και ολοκληρώνεται το 2047. Στο τραπέζι υπάρχει η επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής του συγκεκριμένου χρέους. Το ποια θα είναι αυτή η επιμήκυνση (π.χ. 5, 10 ή 15 χρόνια) εξαρτάται από τη διαπραγμάτευση. Το μέγιστο των 15 ετών το ζητάει το ΔΝΤ, ενώ μεγαλύτερη επιμήκυνση δεν μπορεί να υπάρξει, πρώτον, διότι ούτως ή άλλως η πλευρά των Ευρωπαίων και ειδικά της Γερμανίας ζητά μικρότερη επιμήκυνση και, δεύτερον, διότι αν ξεπεραστεί το όριο των 15 ετών θα πρέπει να υπάρξει έγκριση από τα εθνικά Κοινοβούλια, όπως εξηγεί αρμόδιος κυβερνητικός αξιωματούχος.
«Δικλίδες ασφαλείας» αναζητούν οι οίκοι
Το αν θα υπάρξει συμμετοχή του ΔΝΤ ή όχι ενδιαφέρει κατά κύριο λόγο τις αγορές και τους οίκους αξιολόγησης, οι οποίοι ψάχνουν για «δικλίδες ασφαλείας» προκειμένου να προχωρήσουν στην αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας στις επερχόμενες αξιολογήσεις τους. Υπενθυμίζεται ότι:
1 Ο οίκος Standard & Poor’s έχει βαθμολογήσει με «Β» τα ελληνικά ομόλογα από τον Ιανουάριο του 2018. Η επόμενη αξιολόγηση προγραμματίζεται να γίνει στις 20/7.
2 Ο οίκος Fitch έχει επίσης βαθμολογήσει με «Β» τα ελληνικά ομόλογα από τον περασμένο Φεβρουάριο, ενώ η επόμενη αξιολόγηση θα γίνει στις 20 Αυγούστου.
3 Ο οίκος Moody’s έχει βαθμολογήσει με «Β3» τα ελληνικά ομόλογα από τον Φεβρουάριο του 2018, ενώ η επόμενη αξιολόγηση είναι προγραμματισμένη για την 21η Σεπτεμβρίου.
