Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Υπέρ του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης γυρίζει πλέον το γεγονός ότι οι δανειστές υποεκτιμούσαν όλο αυτό το χρονικό διάστημα την απόδοση των φοροεισπρακτικών μέτρων που έχουν επιβληθεί, ειδικά των ρυθμίσεων που έγιναν για την εμφάνιση «κρυφών εισοδημάτων» ή για την τακτοποίηση ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Μέσα στους δύο πρώτους μήνες του έτους, έχει σχηματιστεί «μαξιλάρι» 334 εκατ. ευρώ στα φορολογικά έσοδα, ενώ και τον Φεβρουάριο παρατηρήθηκε υπέρβαση έναντι του μηνιαίου στόχου που είχε τεθεί. Η υπέρβαση οφείλεται σε ποσοστό άνω του 50% στα έσοδα προηγούμενων χρήσεων τόσο άμεσης όσο και έμμεσης φορολογίας.
Πάντως, τα φορολογικά έσοδα έχουν συμβάλει εν μέρει μόνο στο υπερπλεόνασμα του πρώτου διμήνου, το οποίο και ανέρχεται στα 1,443 δισ. ευρώ (σ.σ. το πρωτογενές πλεόνασμα του διμήνου ανήλθε στα 2,751 δισ. ευρώ έναντι στόχου 1,307 δισ. ευρώ). Η υπόλοιπη υπεραπόδοση προέρχεται:
* Πρώτον από τη μεγάλη υπέρβαση που καταγράφεται στα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (σ.σ. η υπέρβαση έφτασε στο δίμηνο στα 458 εκατ. ευρώ).
* Δεύτερον από τη συγκράτηση των δαπανών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων κατά 198 εκατ. ευρώ.
* Τρίτον από τη συγκράτηση των δαπανών του τακτικού προϋπολογισμού κατά 112 εκατ. ευρώ.
* Τέταρτον από την αύξηση των μη φορολογικών εσόδων κατά 305 εκατ. ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι τον Φεβρουάριο εισπράχτηκε το ποσό του μερίσματος από την Τράπεζα της Ελλάδος, ύψους 614,2 εκατ. ευρώ, το οποίο και ήταν αυξημένο κατά 214,2 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο.
Τα φορολογικά έσοδα του διμήνου ανήλθαν σε 7,214 δισ. ευρώ έναντι στόχου 6,881 δισ. ευρώ για την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου. Οι εισπράξεις, εμφανίζονται ενισχυμένες κατά 467 εκατ. ευρώ και σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό δίμηνο. Η κυβέρνηση επιδιώκει να εμφανίσει υπέρβαση ειδικά στους στόχους των εσόδων (και δη των φορολογικών) καθώς, σε αντίθεση με τη συγκράτηση στο σκέλος των δαπανών, θεωρείται καλύτερο «τεκμήριο» ορθής εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού.
Η μεγάλη διαπραγμάτευση για το δημοσιονομικό, πρακτικά θα πραγματοποιηθεί στις αρχές Ιουνίου λίγες ημέρες πριν από την τελική συμφωνία με τους δανειστές, καθώς στο τραπέζι θα πρέπει να υπάρχει η τελική εικόνα εκτέλεσης του προϋπολογισμού του 2017 (σ.σ. θα σχηματιστεί με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που ανακοινώνονται στις 22 Απριλίου), η πορεία της ελληνικής οικονομίας κατά το πρώτο τρίμηνο του 2018 (σ.σ. θα γίνει γνωστή στις αρχές Ιουνίου) αλλά και τα πρώτα στοιχεία εκτέλεσης του φετινού προϋπολογισμού (σ.σ. στις αρχές Ιουνίου θα υπάρχει μια πρώτη εικόνα για τα στοιχεία 5μήνου).
Από τα 334 εκατ. ευρώ που ήταν η υπέρβαση στα φορολογικά έσοδα:
1. Τα 115 εκατ. ευρώ προήλθαν από τους έμμεσους φόρους παρελθόντων ετών που απέφεραν 424 εκατ. ευρώ έναντι στόχου 309 εκατ. ευρώ. Ο συγκεκριμένος κωδικός φαίνεται ότι έχει υποεκτιμηθεί από το οικονομικό επιτελείο, καθώς για το σύνολο του έτους έχει εγγραφεί ως πρόβλεψη το ποσό των 851 εκατ. ευρώ, το οποίο έχει ήδη εισπραχθεί κατά το ήμισυ από το πρώτο κιόλας δίμηνο.
2. Τα 75 εκατ. ευρώ προήλθαν από τους άμεσους φόρους παρελθόντων ετών που απέφεραν 580 εκατ. ευρώ έναντι στόχου 505 εκατ. ευρώ.
Από τους «παραγωγικούς» κωδικούς (με την έννοια ότι αφορούν σε τρέχοντα φορολογικά έσοδα) στο δίμηνο έχει καταγραφεί υπέρβαση 74 εκατ. ευρώ στον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων (1,218 δισ. ευρώ έναντι στόχου 1,144 δισ. ευρώ) και 57 εκατ. ευρώ στους φόρους περιουσίας (427 δισ. ευρώ έναντι στόχου 370 εκατ. ευρώ).
Στο σκέλος των έμμεσων φόρων, ο ΦΠΑ κινείται πάνω-κάτω εντός των προβλέψεων (σ.σ. έχουν εισπραχθεί 2,656 δισ. ευρώ έναντι στόχου 2,634 δισ. ευρώ, δηλαδή 23 εκατ. ευρώ περισσότερα, παρά την υστέρηση 14 εκατ. ευρώ στα πετρελαιοειδή) ενώ στους φόρους κατανάλωσης εντοπίζεται «τρύπα» 36 εκατ. ευρώ (1,286 δισ. ευρώ έναντι στόχου 1,321 δισ. ευρώ) με το πρόβλημα να εντοπίζεται στον ειδικό φόρο κατανάλωσης ενεργειακών προϊόντων.
Ο «καλός χειμώνας» και η συνεχιζόμενη μεταφορά κατανάλωσης από τη βενζίνη στο πετρέλαιο κίνησης, έχει αποτυπωθεί ήδη και στα φετινά φορολογικά έσοδα.
Ο Φεβρουάριος
Τον Φεβρουάριο, το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 4,222 δισ. ευρώ, με την υπέρβαση να φτάνει στα 274 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο. Τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 4,151 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 314 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Οι κυριότερες κατηγορίες εσόδων στις οποίες σημειώθηκε αύξηση έναντι του στόχου τον Φεβρουάριο 2018, ήταν οι ακόλουθες:
α) Φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων κατά 58 εκατ. ευρώ,
β) Φόροι στην περιουσία κατά 43 εκατ. ευρώ,
γ) ΦΠΑ λοιπών κατά 35 εκατ. ευρώ,
δ) Έμμεσοι φόροι ΠΟΕ κατά 18 εκατ. ευρώ,
ε) Λοιπά μη φορολογικά έσοδα κατά 337 εκατ. ευρώ,
Αντίθετα, μειωμένες έναντι του στόχου ήταν τον Φεβρουάριο 2018 κυρίως οι εξής κατηγορίες εσόδων:
α) Φόρος εισοδήματος ειδικών κατηγοριών κατά 25 εκατ. ευρώ,
β) ΦΠΑ πετρελαιοειδών κατά 8 εκατ. ευρώ
γ) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 28 εκατ. ευρώ,
δ) Λοιποί ΕΦΚ (καπνού, κ.λπ.) κατά 8 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 71 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 40 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Οι επιστροφές εσόδων του Φεβρουαρίου 2018 ανήλθαν σε 394 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 116 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (277 εκατ. ευρώ).
Οι δαπάνες
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου 2018 ανήλθαν σε 7.433 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 310 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (7,743 δισ. ευρώ). Ειδικότερα, οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 7,246 δισ. ευρώ και είναι μειωμένες κατά 112 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου. Μειωμένες έναντι του στόχου ήταν κυρίως οι δαπάνες για επιχορηγήσεις νοσοκομείων, ΥΠΕ-ΠΕΔΥ κατά 147 εκατ. ευρώ.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού παρουσιάζονται μειωμένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2017 κατά 476 εκατ. ευρώ. Έχουν καταβληθεί επιπλέον 119 εκατ. ευρώ για το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης και 35 εκατ. ευρώ για εξοπλιστικά προγράμματα Υπ. Εθνικής Άμυνας.
Οι δαπάνες του ΠΔΕ διαμορφώθηκαν σε 187 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας μείωση έναντι του στόχου κατά 198 εκατ. ευρώ.
Ειδικά για τον μήνα Φεβρουάριο oι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 4,257 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 95 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου, ενώ oι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 4,154 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 11 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου. Οι δαπάνες του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 104 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 106 εκατ. ευρώ.
Υπεράσπιση και βολές
Την τοποθέτηση του Φραγκίσκου Κουτεντάκη στη θέση του νέου επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή υπερασπίστηκε ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, αντικρούοντας τα επιχειρήματα της Δημοκρατικής Συμπαράταξης περί παράτυπης κομματικής επιλογής.
«Ο κ. Κουτεντάκης έκανε μια εξαιρετική δουλειά στο λογιστήριο. Το ότι έχουμε πάντα πλεόνασμα είναι από τη δική του δουλειά. Καταλαβαίνει τελείως τα δημοσιονομικά του κράτους» είπε ο κ. Τσακαλώτος απαντώντας στον βουλευτή της Δημοκρατικής Συμπαράταξης Γιάννη Κουτσούκο, ο οποίος μίλησε για κομματική επιλογή και κατήγγειλε ότι δεν τηρήθηκε η προβλεπόμενη διαδικασία.
Ο κ. Τσακαλώτος υπενθύμισε, μάλιστα, ότι η πρώτη επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής Στέλλα Μπαλφούσια είχε απομακρυνθεί μεσούσης της θητείας της επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ όταν υπέγραψε έκθεση που απεκάλυπτε ότι το δημόσιο χρέος της χώρας δεν ήταν βιώσιμο. «Θυμάμαι ότι η κ. Μπαλαφούσια, πριν από τον Τάκη Λιαργκόβα, έκανε μια έκθεση που έλεγε ότι δεν είναι βιώσιμο το ελληνικό χρέος και ο κ. Βενιζέλος την έδιωξε την άλλη μέρα» είπε ο κ. Τσακαλώτος και πρόσθεσε απευθυνόμενος στον κ. Κουτσούκο: «Αυτό το πελατειακό κράτος είναι συνώνυμο με το ΠΑΣΟΚ, έχει τη σφραγίδα του ΠΑΣΟΚ. Εσείς είστε οι εμπνευστές του κι εσείς θα το συνεχίζετε». Ο κ. Τσακαλώτος επαίνεσε αντίθετα τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη της Ν.Δ., πιστώνοντάς του ότι ως πρόεδρος της Βουλής είχε συμβάλει στην πλουραλιστική στελέχωση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή.
