Ανάλυση
της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Όταν ειδικοί προειδοποιούσαν τον Ντόναλντ Τραμπ πως με την εξαίρεση του Καναδά και του Μεξικού από τους δασμούς θα ανοίξει τον Ασκό του Αιόλου είχαν μάλλον δίκαιο. Εκτός και εάν αυτή ακριβώς ήταν η πρόθεση του Αμερικανού προέδρου, που βλέπει τώρα την μία μετά την άλλη τις μεγάλες οικονομίες να διεκδικούν και αυτές εξαιρέσεις. Και το ερώτημα είναι εάν θα ζητηθούν ανταλλάγματα και ποια θα μπορούσε να είναι αυτά ή αν θα βαρύνουν περισσότερο στη ζυγαριά οι απειλές των αντιποίνων.
Ο Αμερικανός πρόεδρος, ο οποίος έχει γνωστοποιήσει ότι εξετάζει ήδη την εξαίρεση και της Αυστραλίας, ανακοίνωσε ότι είχε σήμερα τηλεφωνική επικοινωνία για τους δασμούς τόσο με τον Γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν όσο και με τον Ιάπωνα πρωθυπουργό, Σίνζο Άμπε.
Οι συνομιλίες αυτές ακολούθησαν των συναντήσεων, που είχαν στις Βρυξέλλες, η Επίτροπος Εμπορίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Σεσίλια Μάλμστρομ, αλλά και ο Ιάπωνας υπουργός Εμπορίου, Χιροσίγκο Σέκο, με τον Αμερικανό Εκπρόσωπο Εμπορίου, Ρόμπερτ Λάιτχαϊζερ. Σε αυτές Βρυξέλλες και Τόκιο ζήτησαν ευθέως εξαίρεση από το καθεστώς των δασμών, υπογραμμίζοντας ότι οι ΗΠΑ δεν μπορούν να θεωρούν απειλή για την εθνική ασφάλειά τους τις εισαγωγές χάλυβα από Ευρώπη και Ιαπωνία.
Η Σεσίλια Μάλμστρομ γνωστοποίησε ότι οι σχετικές συνομιλίες θα συνεχιστούν την επόμενη εβδομάδα. Σε ανάρτησή της στο Twitter ανέφερε ότι οι σημερινές της συνομιλίες με τον Αμερικανό αντιπρόσωπο ήταν «ειλικρινείς», αλλά «δεν προσέφεραν περισσότερη σαφήνεια» και επανέλαβε πως «ως στενός εταίρος των ΗΠΑ στο μέτωπο της ασφάλειας και του εμπορίου, η Ε.Ε. θα πρέπει να εξαιρεθεί από τα μέτρα.
Την πεποίθησή του ότι υπάρχει ακόμη χρόνος να πετύχει η χώρα του την εξαίρεση εξέφρασε ο Σέκο, επισημαίνοντας πως όλες οι πλευρές θα πρέπει να επιδείξουν «ψυχραιμία» και να αποφύγουν την εξέλιξη της αντιπαράθεσης σε εμπορικό πόλεμο. Σημείωσε δε ότι το Τόκιο επιμένει στην ανάγκη για σεβασμό των κανόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. «Εάν αυτοί παραβιαστούν, θα υπάρξουν διαβουλεύσεις για το πώς θα κινηθούμε. Θα εξετάσουμε τον αντίκτυπο στις ιαπωνικές επιχειρήσεις και θα λάβουμε τις οριστικές μας αποφάσεις» προειδοποίησε.
Τα πιθανά ανταλλάγματα
Είναι σαφές πως η απόφαση Τραμπ να εξαιρέσει τον Καναδά και το Μεξικό δεν είχε να κάνει με κάποια ιδιαίτερη αδυναμία στις δύο χώρες ή πρόθεση για σύσφιξη των σχέσεων, αλλά αντιθέτως έχει ως στόχο να λειτουργήσει ως μοχλός πίεσης για υποχωρήσεις των δύο στις διαπραγματεύσεις για την αναθεώρηση της τριμερούς εμπορικής συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου NAFTA.
Αν λοιπόν η Oυάσινγκτον αφήνει ανοιχτό το παράθυρο σε εξαιρέσεις και για άλλους, μάλλον το κάνει με την προσδοκία ανταλλαγμάτων. Σε έκθεσή τους αναλυτές της Capital Economics σχολίαζαν πως φαίνεται να είναι «ακόμη ένα παράδειγμα της αγαπημένης διαπραγματευτικής τακτικής του Τραμπ, να ανακοινώνει τιμωρητικά μέτρα, με την ελπίδα να αποσπάσει υποχωρήσεις».
Η Ε.Ε. έχει αφήσει να διαφανεί πως ακριβώς θα απαντήσει εάν τελικά οι ΗΠΑ δεν κάνουν πίσω. Η λίστα με τα αντίποινα περιλαμβάνει πληθώρα αμερικανικών προϊόντων. Ωστόσο δεν έχει κάνει καμία νύξη για πιθανά ανταλλάγματα και δύσκολα θα παραδεχόταν δημοσίως είναι ότι διατεθειμένη για κάτι τέτοιο.
Πέραν του εμπορίου ο Τραμπ έχει εξαπολύσει επανειλημμένα πυρά κατά των ευρωπαϊκών χωρών για την «ανεπαρκή» συμβολή τους στο ΝΑΤΟ. Την Πέμπτη μάλιστα συνδέοντας το θέμα των δασμών με την εθνική ασφάλεια επανέλαβε ότι αρκετά μέλη του ΝΑΤΟ δεν καταβάλλουν το μερίδιο, που τους αναλογεί στις αμυντικές δαπάνες. Έκανε δε ειδική αναφορά στη Γερμανία, με την οποία φαίνεται να έχει την ισχυρότερη κόντρα.
Η Ε.Ε. ξεκαθαρίζει πως ΝΑΤΟ και δασμοί δεν συνδέονται, αλλά κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι παρασκηνιακά δεν θα γίνουν τέτοιες συζητήσεις.
Αναλυτές σχολίαζαν, εν τω μεταξύ, στο CNN Money ότι η Ουάσινγκτον ενδέχεται να ζητήσει από την Ε.Ε. να την βοηθήσει απέναντι στην Κίνα με ταυτόχρονες πιέσεις στον δράκο, που τόσο οι ΗΠΑ όσο και οι Βρυξέλλες εγκαλούν για πρακτικές ντάμπινγκ. Και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού άλλωστε υπάρχει έντονη ανησυχία για την κινεζική επέλαση στη Δύση μέσω εξαγορών επιχειρήσεων και έχουν γίνει προσπάθειες να μπει ένα φρένο.
