Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Αν το 2017 ήταν το έτος της Federal Reserve, με τρεις αυξήσεις επιτοκίων και επιλογή του νέου διοικητή, τη διετία 2018-2019 η προσοχή μάλλον θα στραφεί περισσότερο στην ΕΚΤ. Οι αγορές περιμένουν φέτος τα πρώτα βήματα προς ομαλοποίηση της πολιτικής ύστερα από πολλά χρόνια αντισυμβατικών και άκρως δυναμικών μέτρων χαλάρωσης, που έγιναν δεκτά άλλοτε με ικανοποίηση και άλλοτε με αντιδράσεις. Το πόσο γρήγορα θα είναι αυτά, θα εξαρτηθεί όχι μόνο από την πορεία της Ευρωζώνης, αλλά και από τις αλλαγές που έρχονται στη σύνθεση του διοικητικού συμβουλίου, δημιουργώντας νέους συσχετισμούς δυνάμεων. Η όλη διαδικασία θα κορυφωθεί το φθινόπωρο του 2019 με την αποχώρηση του Μάριο Ντράγκι και την επιλογή του διαδόχου του, αλλά αρχίζει μέσα στις επόμενες ημέρες με την αναζήτηση νέου αντιπροέδρου.
Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Suudeutsche Zeitung, ο Έβαλντ Νοβότνι, μέλος του διοικητικού συμβουλίου, εξέφρασε την εκτίμηση ότι το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης θα τερματιστεί μέσα στο έτος. «Εάν η οικονομία συνεχίσει να έχει τόσο καλή εικόνα, το λογικό θα είναι να αφήσουμε το πρόγραμμα να εκπνεύσει» ανέφερε χαρακτηριστικά. Ερωτηθείς για τα επίπεδα του πληθωρισμού, που παρά την ισχυρότερη των προβλέψεων οικονομική ανάκαμψη, παραμένουν μακριά από τον επίσημο στόχο για «κοντά στο 2%», ο κ. Νοβότνι σχολίασε πως η ΕΚΤ και οι κεντρικές τράπεζες γενικότερα θα πρέπει να δείξουν περισσότερη ευελιξία. «Δεν είναι εύκολο να εξηγήσεις γιατί το 1,5% δεν είναι αρκετό, ενώ το 1,9% είναι πολύ καλό, γι’ αυτό και πιστεύω ότι δεν θα πρέπει να είμαστε υπερβολικά δογματικοί» τόνισε χαρακτηριστικά ο Αυστριακός κεντρικός τραπεζίτης.
Οι δηλώσεις του απηχούν εκείνες του Γάλλου Μπενουά Κερέ, μέλους του εκτελεστικού συμβουλίου, την Κυριακή. Σε δηλώσεις του σε κινεζικό περιοδικό, ο κ. Κερέ είχε κάνει λόγο για «εύλογη πιθανότητα» το ύψους 2,55 τρισ. ευρώ πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης να μην παραταθεί και πάλι μετά την επισήμως προγραμματισμένη λήξη του, τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Είχε επίσης προσθέσει πως ακόμη και χωρίς τις αγορές κρατικών, εταιρικών ομολόγων και άλλου ενεργητικού, η ΕΚΤ έχει στη διάθεσή της «πολλά εργαλεία για να αντιδράσει», αν ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη διατηρηθεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
Ενώ όμως το τέλος της ποσοτικής χαλάρωσης θεωρείται δεδομένο, η αύξηση των επιτοκίων δεν θα είναι τόσο εύκολη υπόθεση. Παρά το γεγονός ότι η Ευρωζώνη παρουσίασε την καλύτερη επίδοση της τελευταίας δεκαετίας πέρυσι, εκτιμάται ότι εξακολουθεί να έχει ανάγκη από φθηνό χρήμα. Αν η στρατηγική της ΕΚΤ δεν αλλάξει αιφνιδίως, η πρώτη αύξηση των επιτοκίων θα έρθει πιθανότατα το 2019.
Τι θα μπορούσε όμως να είναι αυτό που θα αλλάξει τη στρατηγική της; Σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν τα πρόσωπα που τη διοικούν. Πέντε από τα επτά κυριότερα πόστα στην κεντρική τράπεζα θα αλλάξουν χέρια έως το τέλος του επόμενου έτους. Ο χορός ανοίγει με την αποχώρηση του Πορτογάλου Βίτορ Κονστάντσιο. Η θητεία του εκπνέει τον Ιούνιο, αλλά ο διάδοχος θα οριστεί πολύ νωρίτερα. Το θέμα θα απασχολήσει το Eurogroup της 22ας Ιανουαρίου και η οριστική απόφαση δεν αποκλείεται να ληφθεί τον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο.
Η Ισπανία έχει ξεκαθαρίσει ότι θα διεκδικήσει τη θέση και αναμένεται να προτείνει τον υπουργό Οικονομικών Λούις ντε Γκίντος. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Bloomberg, ωστόσο, η υποψηφιότητα αυτή θα μπορούσε να συναντήσει ισχυρές ενστάσεις από τους ευρωβουλευτές που ζητούν την παρουσία περισσότερων γυναικών στο διοικητικό και εκτελεστικό συμβούλιο της κεντρικής τράπεζας.
Τον Ιανουάριο του 2019 αποχωρεί η Ντανιέλ Νουί και το καλοκαίρι του ίδιου έτους εκπνέει η θητεία του Πέτερ Πρετ. Η κρισιμότερη επιλογή θα είναι βεβαίως αυτή του διαδόχου του Ιταλού Ντράγκι, ο οποίος πιστώνεται την έξοδο της οικονομίας από την Ευρωζώνη, αλλά και την επιτυχή απόκρουση των συνεχών βελών από τους Γερμανούς. Το Βερολίνο θα ήθελε να δει τον Γενς Βάιντμαν να τον διαδέχεται. Το Παρίσι και ο ευρωπαϊκός Νότος, ωστόσο, δεν ενθουσιάζονται καθόλου στην προοπτική Γερμανού διοικητή της ΕΚΤ. Ο σημερινός κεντρικός τραπεζίτης της Γαλλίας, Φρανσουά Βιλερουά, θα ήταν ίσως μία επιλογή ευρύτερης αποδοχής.
