Από την έντυπη έκδοση
Tης Νατάσας Στασινού
[email protected]
Το 2018 θα είναι η χρονιά που οι κυβερνήσεις θα έχουν τη δυνατότητα να απομακρυνθούν από τη λιτότητα, αλλά οι κεντρικές τράπεζες θα σφίξουν το ζωνάρι. Και τούτο γιατί η παγκόσμια οικονομία αναπτύσσεται με τους πιο δυναμικούς ρυθμούς τουλάχιστον από το 2011. Οι ειδικοί της Wall Street προβλέπουν ότι οι επιτοκιακές αυξήσεις από τη Federal Reserve αλλά και άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη θα είναι οι μεγαλύτερες των τελευταίων δώδεκα ετών. Αν και η αμερικανική κεντρική τράπεζα κινείται με σαφώς διαφορετικούς ρυθμούς από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή και εκείνη της Ελβετίας, οι νομισματικές αρχές έχουν κοινές προκλήσεις να αντιμετωπίσουν, όπως ο επίμονα χαμηλός πληθωρισμός, αλλά και οι φόβοι για «φούσκα» στις αγορές μετοχών και ομολόγων.
Οικονομολόγοι, που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του ειδησεογραφικού πρακτορείου Bloomberg, προβλέπουν ότι οι οικονομικές συνθήκες στις ΗΠΑ, μετά και την ώθηση που προσδοκάται ότι θα δώσει η φορολογική μεταρρύθμιση, θα επιτρέψουν στη FED να κινηθεί με ταχύτερα βήματα στην αύξηση των επιτοκίων, απ’ ό,τι αρχικά υπολόγιζε. Αν και συνολικά εξακολουθούν να αναμένουν τρεις αυξήσεις, εκτιμούν πλέον ότι η πρώτη θα έλθει τον Μάρτιο και όχι τον Ιούνιο. Δεδομένου ότι θεωρούν σχεδόν βέβαιο ότι θα αποφασιστεί άνοδος των επιτοκίων στο εύρος 1,25%-1,5% στη διήμερη συνεδρίαση, που ολοκληρώνεται αύριο Τετάρτη, αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θα έχουμε δύο επιτοκιακές αυξήσεις σε διάστημα τρεισήμισι μηνών. Το σενάριο ενισχύουν τα δεδομένα για την ανάπτυξη και την απασχόληση. Το ΑΕΠ μεγεθύνεται με ρυθμούς άνω του 3% επί δύο διαδοχικά τρίμηνα, ενώ το ποσοστό της ανεργίας έχει υποχωρήσει στο 4,1%.
Με τους πλέον δυναμικούς ρυθμούς της τελευταίας δεκαετίας αναπτύσσεται και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Ωστόσο από τη δημοσκόπηση του Bloomberg προκύπτει πως οι ειδικοί αναμένουν την πρώτη κίνηση του Μάριο Ντράγκι τον Ιούνιο ή και τον Ιούλιο. Τότε αναμένεται να ανακοινωθεί πως το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (του οποίοι οι μηνιαίες αγορές έχει ήδη συμφωνηθεί να μειωθούν από τα 60 δισ. στα 30 δισ. ευρώ από τον Ιανουάριο) θα οδηγεί σταδιακά σε μηδενισμό, στο τελευταίο τρίμηνο του έτους. Ωστόσο στα επιτόκια η εικόνα την επόμενη χρονιά θα μείνει μάλλον «παγωμένη», παρά τις διαμαρτυρίες των τραπεζών ότι τα αρνητικά καταθετικά τρώνε την κερδοφορία τους. Με τα έως τώρα δεδομένα οι ειδικοί βλέπουν την πρώτη επιτοκιακή αύξηση από την ΕΚΤ στο δεύτερο τρίμηνο του 2019.
Οι άλλες κεντρικές τράπεζες των ανεπτυγμένων οικονομιών βρίσκονται πιο κοντά στη στρατηγική της Fed από ό,τι σε εκείνη της EKT. Yπό αυτές τις συνθήκες Citigroup και JPMorgan προβλέπουν ότι στον ανεπτυγμένο κόσμο τα επιτόκια θα αυξηθούν κατά μέσο όρο κατά τουλάχιστον 1% μέσα στο 2018, στην πιο απότομη άνοδο από το 2006. Η Citigroup υπολογίζει ειδικότερα ότι η κεντρική τράπεζα του Καναδά θα προβεί σε τρεις επιτοκιακές αυξήσεις μέσα στο επόμενο έτος, ενώ υπολογίζει ότι τουλάχιστον μία αύξηση θα έχουμε επίσης από τις κεντρικές τράπεζες της Νορβηγίας, της Σουηδίας, της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας. Σε αύξηση των επιτοκίων πιθανότατα θα προβεί και η Τράπεζα της Αγγλίας, αν και σε αυτή την περίπτωση οι αποφάσεις θα εξαρτηθούν και από την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων για τη μελλοντική σχέση της χώρας με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
