Από την έντυπη έκδοση
Των Νατάσας Στασινού
και Έφης Τριήρη
Χρειάστηκαν διαπραγματεύσεις πέντε ετών, η ταχεία άνοδος της Κίνας, αλλά και η στροφή των ΗΠΑ στον εμπορικό προστατευτισμό, για να οριστικοποιήσουν Ευρωπαϊκή Ένωση και Ιαπωνία τη Συμφωνία Οικονομικής Συνεργασίας. Είναι η μεγαλύτερη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου στον πλανήτη και δημιουργεί την πιο εκτεταμένη ανοιχτή οικονομική ζώνη, καλύπτοντας περίπου 600 εκατομμύρια ανθρώπους και το 30% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Ανοίγει την αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα ιαπωνικά αυτοκίνητα και ηλεκτρονικά είδη και την ιαπωνική στα ευρωπαϊκά αγροτικά προϊόντα, μειώνοντας αισθητά ή και καταργώντας πλήρως τους δασμούς, αλλά και προωθώντας τη συνεργασία στο μέτωπο των προτύπων ασφαλείας και του ρυθμιστικού πλαισίου.
Οι διμερείς συναλλαγές
Το διμερές εμπόριο ανήλθε στα 125 δισ. ευρώ το 2016. Με πληθυσμό 123 εκατομμυρίων και οικονομία περίπου 33% μεγαλύτερη από εκείνη της Γερμανίας, η Ιαπωνία είναι ήδη μία μεγάλη αγορά για τις εξαγωγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις εξάγουν αγαθά αξίας 56 δισ. ευρώ και υπηρεσίες 28 δισ. ευρώ ετησίως στην ιαπωνική αγορά. Αν και η χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου είναι η τρίτη μεγαλύτερη καταναλωτική αγορά του πλανήτη και δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ε.Ε. στην Ασία, μετά την Κίνα, στη συνολική κατάταξη με τους εξαγωγικούς προορισμούς της Ένωσης είναι μόλις έβδομη. Για την Ιαπωνία, από την άλλη, η Κοινότητα είναι ο τρίτος σημαντικότερος εμπορικός εταίρος, καλύπτοντας το 10% των συναλλαγών της. Οι δύο πλευρές ευελπιστούν πως με την άρση δασμών ύψους 1 δισ. ευρώ ετησίως, ο όγκος του διμερούς εμπορίου θα πολλαπλασιαστεί.
EPA/WU HONG
«Πέραν της αξιοσημείωτης οικονομικής αξίας της, έχει στρατηγικό χαρακτήρα, καθώς αποκαλύπτει τη δέσμευση των δύο πλευρών σε ανοιχτές, ελεύθερες και δίκαιες αγορές, με ξεκάθαρους και διαφανείς κανόνες» ανέφεραν σε κοινή ανακοίνωσή τους
ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Σίντζο Άμπε.
Η Ε.Ε. ζητά από την Ιαπωνία να καταργήσει τους εισαγωγικούς δασμούς στα ευρωπαϊκά αγαθά και να άρει τα εμπόδια στις εξαγωγές της, καθώς επίσης τους κανονισμούς που δεν έχουν οριστεί με σαφήνεια. Το εμπόριο με την Ιαπωνία αναμένεται να ωφελήσει τις επιχειρήσεις της Ε.Ε. που παράγουν και πωλούν αγροτικά προϊόντα, ηλεκτρικό εξοπλισμό, φαρμακευτικά, ιατρικές συσκευές, αυτοκίνητα, εξοπλισμό για μεταφορές, υφαντικές ίνες και ένδυση, δερμάτινα και προϊόντα ξυλείας. Κάθε ένα δισ. ευρώ σε εξαγωγές της Ε.Ε. ισοδυναμεί με δημιουργία περίπου 14.000 θέσεων εργασίας στην Ευρώπη. Όσα λοιπόν περισσότερα αγαθά εξάγει η Ευρώπη, τόσες περισσότερες θέσεις εργασίας μπορούν να δημιουργηθούν.
Η συμφωνία θα συμβάλει επίσης στην αύξηση των εξαγωγών της Ε.Ε. προς την Ιαπωνία κατά ένα τρίτο.
Σήμερα, περισσότερες από 600.000 θέσεις εργασίας στην Ε.Ε. συνδέονται με τις εξαγωγές προς την Ιαπωνία. Το βασικό στη συμφωνία είναι ότι η Ε.Ε. ζητά να βοηθηθούν ιδιαιτέρως οι μικρές επιχειρήσεις και γι’ αυτό θα εστιάσει στη βελτίωση του ιαπωνικού ρυθμιστικού πλαισίου, ώστε να γίνει περισσότερο διαφανές, καθώς και στην απλοποίηση των διαδικασιών στα ιαπωνικά τελωνεία.
Οι Ευρωπαίοι αγρότες
Αντίστοιχα, οι αγρότες της Ε.Ε. θα ωφεληθούν από την πιο εύκολη πρόσβαση στην ιαπωνική αγορά αλλά και από τις περισσότερες ευκαιρίες όσον αφορά την πώληση των προϊόντων τους στα 127 εκατ. καταναλωτές της χώρας. Οι Ιάπωνες καταναλωτές αρέσκονται ιδιαίτερα στην υψηλή ποιότητα των ευρωπαϊκών προϊόντων, όπως κρασί, τυρί, σοκολάτες, ζυμαρικά. Ωστόσο, η Ιαπωνία επιβάλλει υψηλούς δασμούς στις εισαγωγές αυτών των προϊόντων από την Ε.Ε., για παράδειγμα 30% έως 40% στο τυρί, 38,5% στο βοδινό, 15% στο κρασί και έως 30% σε σοκολάτες. Η Ε.Ε. ζητά να καταργηθούν αυτοί οι υψηλοί δασμοί και άλλοι εμπορικοί φραγμοί, ούτως ώστε να καταστούν πιο εύκολες οι εξαγωγές από τους Ευρωπαίους παραγωγούς. Επιπλέον, η Ε.Ε. ζητά από την Ιαπωνία να αναγνωρίσει 205 Ευρωπαϊκές Γεωγραφικές Ενδείξεις, ούτως ώστε μόνο τα προϊόντα με αυτό το καθεστώς να επιτρέπεται να πωλούνται στην Ιαπωνία.
Η εμπορική συμφωνία θα καταστήσει εξάλλου για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις πιο εύκολη την προσπάθεια να υποβάλουν προσφορές για την ανάληψη κρατικών συμβολαίων στην Ιαπωνία. Ακόμη, θα καταστήσει πιο εύκολο για τις ευρωπαϊκές και ιαπωνικές επιχειρήσεις να επενδύουν αναμεταξύ τους.
Μήνυμα κατά της πολιτικής Τραμπ
Η Κομισιόν υπολογίζει ότι κάθε 1 δισ. ευρώ εξαγωγών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στηρίζει περί τις 14.000 θέσεις εργασίας σε κοινοτικό έδαφος. Υποστηρίζει λοιπόν ότι η απελευθέρωση του εμπορίου με την Ιαπωνία όχι μόνο δεν θα πυροδοτήσει απειλές για τους Ευρωπαίους εργαζόμενους, αλλά θα δημιουργήσει νέες θέσεις και θα τις θωρακίσει.
Ενημερώνοντας για την οριστικοποίηση της συμφωνίας οι Βρυξέλλες και το Τόκιο έσπευσαν να επισημάνουν ότι η σπουδαιότητά της δεν περιορίζεται στο οικονομικό μέτωπο. «Πέραν της αξιοσημείωτης οικονομικής αξίας της, έχει στρατηγικό χαρακτήρα, καθώς αποκαλύπτει τη δέσμευση των δύο πλευρών σε ανοιχτές, ελεύθερες και δίκαιες αγορές, με ξεκάθαρους και διαφανείς κανόνες» ανέφεραν σε κοινή ανακοίνωσή τους ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Σίντζο Άμπε. «Στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα στον κόσμο ότι συνεχίζουμε να δίνουμε μάχη κατά του πειρασμού του προστατευτισμού» κατέληξαν.
Ήταν μια έμμεση αναφορά στη στάση της κυβέρνησης Τραμπ, η οποία επέλεξε να αποσύρει τις ΗΠΑ από τη συμφωνία των χωρών του Ειρηνικού «TTP» (που περιλαμβάνει την Ιαπωνία και ακόμη 11 οικονομίες), έχει βάλει στον πάγο τις διαπραγματεύσεις για την «TTIP» συμφωνία ελευθέρου εμπορίου με την Ε.Ε., και σχεδιάζει την επιβολή δασμών 20% στις εισαγωγές.
Σε μiα περίοδο που οι πιέσεις για προστατευτισμό αυξάνονται ολοένα και περισσότερο, η εμπορική συμφωνία ανάμεσα στην Ε.Ε. και στην Ιαπωνία θα μπορούσε να στείλει ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι οι δύο κορυφαίες οικονομίες του πλανήτη απορρίπτουν τον προστατευτισμό και είναι ανοικτές για επιχειρηματικές και εμπορικές δραστηριότητες στη βάση του θεμιτού ανταγωνισμού και των υψηλών προδιαγραφών.
