Από την έντυπη έκδοση
Του Αντώνη Τσιμπλάκη
[email protected]
Το Ηράκλειο διαθέτει το δεύτερο, μετά τον Πειραιά, λιμάνι στην Ελλάδα με καλές προοπτικές για την ανάπτυξη του home port στην κρουαζιέρα.
Σύμφωνα με την ανάλυση που έκανε η ερευνητική ομάδα που εκπόνησε μελέτη για λογαριασμό της διαΝΕΟσις, για την κρουαζιέρα στη χώρα μας ο Πειραιάς διαθέτει τη μεγαλύτερη δυναμική όσον αφορά την προσέλκυση κίνησης home-porting. Στη δεύτερη θέση βρίσκεται το Ηράκλειο, το οποίο στο πρόσφατο παρελθόν εξυπηρετούσε κίνηση home-porting έχοντας συνεργασίες με τις μεγαλύτερες εταιρείες της βιομηχανίας κρουαζιέρας. Στην τρίτη θέση βρίσκεται το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, το οποίο όμως σήμερα αντιμετωπίζει σοβαρά ζητήματα σε ό,τι αφορά τις λιμενικές υποδομές και ειδικότερα τους περιορισμούς που επιβάλλουν ο συνολικός αριθμός διαθέσιμων κρηπιδωμάτων για κρουαζιερόπλοια (χωρητικότητα λιμένα) και το μικρό βάθος του λιμένα, το οποίο δεν επιτρέπει την αποδοτική εξυπηρέτηση των μεγάλων κρουαζιερόπλοιων. Στην τέταρτη θέση βρίσκεται το λιμάνι της Ρόδου, το οποίο εμφανίζει σχετική υστέρηση όσον αφορά τις λιμενικές υποδομές, αλλά λαμβάνει υψηλές αξιολογήσεις στην πλειονότητα των άλλων κριτηρίων. Στην πέμπτη θέση βρίσκεται το Λαύριο, το οποίο εξυπηρετεί ήδη σημαντική διακίνηση επιβατών home-porting για τα δεδομένα του λιμένα, ενώ στην 6η θέση της αξιολόγησης βρίσκεται η Κέρκυρα, το λιμάνι της οποίας ενώ διαθέτει επαρκείς λιμενικές υποδομές, εντούτοις ο προορισμός υστερεί σε ζητήματα που συνδέονται με τις αεροπορικές μεταφορές και το μέγεθος της τοπικής οικονομίας.
Εκτός όμως από τις απαραίτητες υποδομές που χρειάζεται να γίνουν στα ελληνικά λιμάνια, την εξασφάλιση της διασύνδεσης και την πιθανή συμμετοχή εταιρειών στα τέρμιναλς, στρατηγικής σημασίας για την ανάπτυξη του κλάδου είναι και η αποκρυπτογράφηση της ταυτότητας των επιβατών κρουαζιέρας αλλά και των εταιρειών.
Η βιομηχανία της κρουαζιέρας χαρακτηρίζεται από τάσεις συγκέντρωσης, καθώς ένας μικρός αριθμός ομίλων εταιρειών στην ουσία κατέχει την πλειονότητα της παγκόσμιας χωρητικότητας. Το επίπεδο συγκέντρωσης διαφέρει ανά περιοχή: η αγορά της Βόρειας Αμερικής χαρακτηρίζεται από υψηλότερα επίπεδα συγκέντρωσης σε σχέση με τις υπόλοιπες αγορές, με τις τρεις μεγαλύτερες εταιρείες να μοιράζονται το 89,7% αυτής. Στην αγορά της Μεσογείου τα επίπεδα συγκέντρωσης είναι λιγότερο υψηλά, καθώς δραστηριοποιούνται 46 διαφορετικά σχήματα, τα οποία ανήκουν στις τέσσερις μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου (Costa, MSC, Norwegian, Royal Caribbean), εκμεταλλευόμενα το 51,3% της υφιστάμενης χωρητικότητας.
Αλλαγές στις συγκεκριμένες δομές δεν είναι πιθανό να παρατηρηθούν στο άμεσο μέλλον. Αυτό οφείλεται σε δύο κυρίως λόγους:
* Η είσοδος στην αγορά απαιτεί σημαντικές επενδύσεις σε κεφάλαιο, ιδιαίτερα τη στιγμή που οι περισσότερες από τις υφιστάμενες εταιρείες κρουαζιέρας αποτελούν μέλη ομίλων οι οποίοι είναι ήδη εισηγμένοι στο χρηματιστήριο, με πρόσβαση σε σημαντικές πηγές κεφαλαίων.
* Η ομαδοποίηση των προσφερόμενων υπηρεσιών και δραστηριοτήτων από τις υφιστάμενες εταιρείες κρουαζιέρας καθιστά δύσκολο για τους νεο-εισερχόμενους να αποκτήσουν μερίδιο αγοράς.
Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της κρουαζιέρας αποτελεί η διαφοροποίηση του προσφερόμενου προϊόντος από τις εταιρείες, σε μία προσπάθεια να καλύψουν όσο το δυνατό μεγαλύτερο τμήμα των χαρακτηριστικών της ζήτησης. Οι εταιρείες κρουαζιέρας εξειδικεύονται σε τμήματα της ζήτησης και σε επιβάτες με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά προκειμένου να αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα αλλά και μία διακριτή ταυτότητα στον κλάδο.
Σύμφωνα με την έρευνα της ομάδας των Θάνου Πάλλη, Γιώργου Βαγγέλα, Κλεοπάτρας Αράπη, Παρασκευής Κλαδάκη και Αιμιλίας Παπαχρήστου, οι προορισμοί οι οποίοι φιλοδοξούν να εξυπηρετήσουν τη σύγχρονη κρουαζιέρα οφείλουν να γνωρίζουν τις ιδιαιτερότητες ώστε να αναπτύξουν στρατηγικές που ανταποκρίνονται κατά περίπτωση στις διαφορετικές απαιτήσεις των εταιρειών κρουαζιέρας, επιβατών και πληρώματος, που συνοδεύουν την επιλογή τους από μια συγκεκριμένη εταιρεία.
