Η τάση συγκέντρωσης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος συνεχίστηκε το 2016, όπως προκύπτει από την έκθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για τις χρηματοπιστωτικές δομές (Report on financial structures).
Συγκεκριμένα, το ποσοστό του ενεργητικού των πέντε μεγαλύτερων πιστωτικών ιδρυμάτων της χώρας αυξήθηκε στο 97% από 95% το 2015 και 70% το 2008. Το ποσοστό αυτό ήταν το υψηλότερο πέρυσι μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης, όπου ο μέσος όρος ανήλθε στο 48%, ενώ τα χαμηλότερα ποσοστά σημειώθηκαν στη Γερμανία (31%) και το Λουξεμβούργο (28%). Ο τραπεζικός τομέας έτεινε να γίνεται πιο συγκεντρωμένος στις χώρες που διέρχονται βαθιές διαδικασίες αναδιάρθρωσης, «όπως στην Ελλάδα και την Ισπανία, αλλά και σε κάποιες μικρότερες οικονομίες, όπως της Μάλτας και της Λιθουανίας» αναφέρει η έκθεση.
Οι μεγαλύτερες μειώσεις
Το 2016 λειτουργούσαν στην Ελλάδα 18 πιστωτικά ιδρύματα, όσα και το 2015, ενώ το 2008 ο αριθμός τους ήταν διπλάσιος. Ο αριθμός των ξένων τραπεζικών καταστημάτων (foreign branches) στην Ελλάδα μειώθηκε πέρυσι σε 20 από 22 το 2015 και 30 το 2008. Η μεγαλύτερη μείωση του αριθμού των πιστωτικών ιδρυμάτων σε σχέση με το 2008 έχει σημειωθεί στην Ολλανδία, στην Ελλάδα, στην Κύπρο και την Ισπανία. Πέρυσι αντιστοιχούσαν 4.624 κάτοικοι σε κάθε τραπεζικό κατάστημα στην Ελλάδα έναντι 4.249 το 2015 και 2.704 το 2008. Στην Ευρωζώνη αντιστοιχούσαν 2.278 κάτοικοι ανά τραπεζικό κατάστημα, δηλαδή ο αριθμός των καταστημάτων σε σχέση με τον πληθυσμό είναι περίπου διπλάσιος από της Ελλάδας.
Το ενεργητικό των ελληνικών τραπεζών μειώθηκε πέρυσι στα 295 δισ. ευρώ ή 1,7 φορές το ΑΕΠ της χώρας από 344 δισ. ευρώ το 2015 (2 φορές το ΑΕΠ) και 358 δισ. ευρώ το 2008 (1,5 φορές το ΑΕΠ). Η μείωση του ενεργητικού στην Ελλάδα το 2016 ήταν η μεγαλύτερη που σημειώθηκε στην Ευρωζώνη (13,9%), ενώ σημαντική μείωση σημειώθηκε και στην Αυστρία (10,5%), στην Ιρλανδία (8,9%), στην Κύπρο (8%), στη Λετονία (7,9%) και την Πορτογαλία (5,3%).
Αύξηση λειτουργικών κερδών
Η κερδοφορία του τραπεζικού τομέα της Ευρωζώνης, όπως μετράται από τη μέση απόδοση σε σχέση με το ενεργητικό (ROA) και σε σχέση με τα ίδια κεφάλαια (ROE) παρέμεινε σταθερή το 2016. «Οι μεγαλύτερες αυξήσεις στους συντελεστές κερδοφορίας σημειώθηκαν σε σχετικά μικρά τραπεζικά συστήματα (Κύπρος, Ελλάδα, Φινλανδία, Σλοβενία και βαλτικές χώρες). Αντίθετα, η κερδοφορία του ιταλικού και του πορτογαλικού τραπεζικού συστήματος μειώθηκε από τα ήδη χαμηλά επίπεδα του προηγούμενου έτους» σημειώνει η έκθεση. «Τα λειτουργικά κέρδη αυξήθηκαν στους περισσότερους τραπεζικούς τομείς της Ευρωζώνης το 2016. Η Ελλάδα, η Λετονία και η Λιθουανία σημείωσαν τις μεγαλύτερες αυξήσεις, ενώ τα λειτουργικά κέρδη μειώθηκαν σε Κύπρο, Εσθονία, Ιταλία και Αυστρία» αναφέρει η έκθεση.
Σε επίπεδο Ευρωζώνης ο αριθμός των πιστωτικών ιδρυμάτων μειώθηκε κατά 25% από το 2008 έως το 2016. Σε μη ενοποιημένη βάση ο αριθμός των τραπεζών στο τέλος του 2016 ανερχόταν σε 5.073 από 5.474 στο τέλος του 2015, ενώ στη διάρκεια της περσινής χρονιάς έκλεισαν 6.939 τραπεζικά καταστήματα.
