Από την έντυπη έκδοση
Της Σοφίας Εμμανουήλ
[email protected]
Παρά τις αντοχές που επιδεικνύει στην «ορθοπεταλιά» η εγχώρια βιομηχανία ποδηλάτου, οι πρoκλήσεις συνεχίζονται για την αγορά, για την οποία το 2016 αποδείχθηκε μια ακόμη «δύσκολη διαδρομή» καθώς το πτωτικό σερί της τελευταίας πενταετίας είχε συνέχεια.
Ειδικότερα, παρά το γεγονός ότι στα πρώτα χρόνια της οικονομικής ύφεσης η μέση χρήση του ποδηλάτου αυξήθηκε σημαντικά δίνοντας ώθηση στις πωλήσεις του κλάδου πάνω από τα 300.000 τεμάχια το έτος (το 2012 πουλήθηκαν 320.000 τεμάχια σύμφωνα με μελέτη της IBHS Infobank Hellastat, που εκπόνησε ο Αλέξης Νικολαΐδης, Economic Research & Sectorial Studies Senior Analyst), επήλθε κόπωση από το 2013. Ειδικότερα, το 2016 η πτωτική τάση των πωληθεισών μονάδων και η επιβράδυνση της αξίας των προϊόντων αποτυπώθηκαν σε διψήφιο ρυθμό πτώσης των πωλήσεων συγκριτικά με το 2015, ήτοι 10,3%. Ουσιαστικά πουλήθηκαν στην αγορά τα μισά ποδήλατα απ’ όσα πωλούνταν πριν από μια πενταετία (166.000 τεμάχια).
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ποδηλάτου CONEBI, οι συνολικές πωλήσεις ποδηλάτων στη χώρα μας το 2016 αντιστοιχούν περίπου στο 1% της ευρωπαϊκής αγοράς. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων ετών οι πωλήσεις υποχώρησαν σωρευτικά κατά 48% σε τεμάχια ή κατά 154.000 τεμάχια, ενώ σε αξία η πτώση ξεπερνά το 60% στο ίδιο διάστημα.
Ωστόσο πρέπει να σημειωθεί ότι η εγχώρια βιομηχανία ενισχύει τη θέση της έναντι του ανταγωνισμού και η κάμψη που παρατηρείται στην αγορά, τουλάχιστον το 2016, φαίνεται να έχει προέλθει σχεδόν αποκλειστικά από τα εισαγόμενα μοντέλα, οι πωλήσεις των οποίων υποχώρησαν κατά 34%, στα 54.000 ποδήλατα, τη στιγμή που ο αριθμός των πωληθέντων εγχώριων τεμαχίων ενισχύθηκε.
Σε αυτή την πτωτική αγορά, τα παιδικά ποδήλατα αποτέλεσαν τη μοναδική κατηγορία η οποία το 2016 ενισχύθηκε, αν και με συνεχώς μειούμενες τιμές πώλησης. Η διάθεση των εν λόγω ποδηλάτων σταδιακά «επιστρέφει» στα εξειδικευμένα καταστήματα του κλάδου, καθώς η λειτουργία τμημάτων ποδηλάτων από τις αλυσίδες καταστημάτων αθλητικών ειδών και τα hyper market δεν είναι οικονομικά αποδοτικά. Σημειώνεται ότι τα παιδικά μαζί με τα ποδήλατα βουνού συγκεντρώνουν ένα μερίδιο αγοράς πάνω από το 75% στην Ελλάδα.
Αναμφισβήτητος leader της εγχώριας αγοράς είναι η τοπική βιομηχανία. Οι τοπικοί παραγωγοί ελέγχουν πάνω από το 60% των πωλήσεων. Σε επίπεδο λιανικής πώλησης σχεδόν το 80% του κύκλου εργασιών της αγοράς το 2016 έγινε μέσω εξειδικευμένων καταστημάτων που διαθέτουν στην αγορά ποδήλατα, εξαρτήματα και αξεσουάρ για τον ποδηλάτη. Τα καταστήματα ποδηλάτων συνιστούν διαχρονικά το κυριότερο κανάλι διανομής.
Οι Έλληνες καταναλωτές το 2016 στράφηκαν στα value for money ποδήλατα εγχώριας παραγωγής, έναντι των εισαγόμενων μοντέλων. Το γεγονός αυτό αποτυπώνεται στην αύξηση των πωληθέντων τεμαχίων που παράγονται από τις ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες κατά 8,7%, στα 112.000 ποδήλατα (9.000 περισσότερα τεμάχια), μετά την πτωτική πορεία των προηγούμενων ετών.
Όπως μας υπενθυμίζει ο κ. Νικολαϊδης, μετά το 2012, όταν και το εν λόγω μέγεθος είχε διαμορφωθεί στις 130.000 μονάδες, προέκυψε σωρευτική υποχώρηση της τάξης του 14% (πτώση 18.000 ποδηλάτων), κάμψη αρκετά περιορισμένη συγκρινόμενη με τη μεταβολή του συνόλου των πωλήσεων της αγοράς. Επομένως, η συμμετοχή της εγχώριας παραγωγής στη συνολική αγορά σε όρους όγκου το τελευταίο έτος βελτιώθηκε σε 67%, έναντι 41% πριν από πέντε χρόνια, καθώς οι Έλληνες κατασκευαστές έχουν δώσει έμφαση στην ποιότητα αλλά και στη value for money τιμολόγηση, προσελκύοντας το ενδιαφέρον των καταναλωτών. Το εν λόγω μερίδιο κρίνεται σημαντικό, λαμβανομένων υπ’ όψιν των δυσμενών οικονομικών συνθηκών, αλλά και της έλλειψης κατάλληλων υποδομών για το ποδήλατο σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η αρνητική οικονομική συγκυρία προσανατόλισε μεγάλο μέρος του κοινού σε αγορά προϊόντων χαμηλότερης τιμής. Έτσι, η μέση τιμή ποδηλάτου στην Ελλάδα το 2016 διαμορφώθηκε σε μόλις 195 ευρώ, έναντι 389 ευρώ στο σύνολο της Ε.Ε.-28, αποτελώντας μια από τις χαμηλότερες τιμές μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών. Πλέον, οι περισσότεροι καταναλωτές διαθέτουν 150 - 250 ευρώ για την αγορά ποδηλάτου, ενώ αυτοί που έχουν ποδήλατο, ως επισκέπτες στα καταστήματα του κλάδου, ενδιαφέρονται απλώς για αξεσουάρ και για την επισκευή - συντήρηση του ποδηλάτου τους διαθέτοντας περίπου 10 με 15 ευρώ.
Σύμφωνα με στοιχεία της Infobank Hellastat oι εισαγωγές ποδηλάτων κατά τη διάρκεια της περιόδου 2012-2016 εμφάνισαν σωρευτική κάμψη 36%, από τα 16,8 εκατ. ευρώ στα 10,8 εκατ. ευρώ. Οι εξαγωγές, αν και διαμορφώνονται σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα, σημειώνουν σημαντική ενίσχυση από 2,1 εκατ. ευρώ το 2012 σε σχεδόν 4 εκατ. ευρώ το 2016 (+88%), ενώ σε σχέση με το 2015 παρατηρήθηκε αύξηση 14,6%.
Η Ελλάδα το 2016 πραγματοποίησε εισαγωγές από περίπου 30 χώρες, ενώ οι Έλληνες κατασκευαστές εξήγαγαν σε περίπου 20 χώρες, με τη δραστηριότητα της Μανιατόπουλος Α.Ε. να πρωταγωνιστεί. Η εταιρεία, η οποία κατασκευάζει και διακινεί το εμπορικό σήμα Ideal, ελέγχει μερίδιο γύρω στο 25% στην εγχώρια αγορά, ενώ άλλα ελληνικά σήματα που ενισχύουν τη θέση τους ως αποτέλεσμα των υψηλών ποιοτικών standards που έχουν θέσει είναι η Orient της Αφοί Αθ. Κοκότη, η Ballistic που αντιπροσωπεύεται από την Κυκλοποδηλατική, η Fidusa που ίδρυσε ο Γιώργος Βογιατζής, πρωταθλητής Ελλάδας στην ποδηλασία κ.ά.
Αναφορικά με τις χώρες προέλευσης, ο κυριότερος προμηθευτής της ελληνικής αγοράς το 2016 αναδείχθηκε η Γερμανία, καταλαμβάνοντας το 18,8% των συνολικών εισαγωγών, με δεύτερη τη Βουλγαρία με 17% (και επιβράδυνση του μεριδίου της κατά 2,3%) και τρίτη την Ιταλία με 10,3%, μέγεθος σημαντικά αυξημένο κατά 49% σε σχέση με το 2015. Την πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν η Ταϊβάν και η Ολλανδία (με υποχώρηση 14,2% και 21,5% αντίστοιχα), με μερίδια στις συνολικές εισαγωγές 9,8% και 6,4% αντίστοιχα.
Η σύνθεση των εξαγωγών ελληνικών ποδηλάτων αναδεικνύει τη Γερμανία ως το σημαντικότερο προορισμό για τους εγχώριους κατασκευαστές, με σημαντική διαφορά από τις υπόλοιπες χώρες. Το 2016 οι εξαγωγές στη γερμανική αγορά διαμορφώθηκαν σε 2,5 εκατ. ευρώ, εμφανίζοντας απότομη άνοδο 49% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά και καταλαμβάνοντας το 63% του συνόλου.
Προοπτικές μεγαλύτερης ανάπτυξης
Αναφορικά με τις προοπτικές της αγοράς, «προϋπόθεση για την ανοδική πορεία της αποτελεί η βελτίωση των οικονομικών συνθηκών σε μόνιμη βάση, ώστε να τονωθεί η ψυχολογία των καταναλωτών και να καταστεί εκ νέου πιο ελκυστική η προοπτική απόκτησης ενός ποδηλάτου» σύμφωνα με τον Νικόλα Γκουζέλο, διευθύνοντα σύμβουλο της Infobank Hellastat, που τονίζει επίσης ότι ο κλάδος ενέχει περιθώρια μεγαλύτερης ανάπτυξης, καθώς, αν και η χρήση του ποδηλάτου έχει αυξηθεί σημαντικά, η διείσδυσή του είναι ακόμα χαμηλότερη σε σχέση με άλλες χώρες.
Ας σημειωθεί ότι στην Ευρώπη πωλούνται ετησίως σχεδόν 20 εκατ. ποδήλατα όλων των κατηγοριών, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρικών ποδηλάτων (EPACs - Electric Power-Assisted Cycles). Από αυτά περίπου 13 εκατ. παράγονται στην Ε.Ε., όπου η ευρωπαϊκή βιομηχανία ποδηλάτων συντηρεί άμεσα και έμμεσα περισσότερες από 90.000 θέσεις εργασίας σε πάνω από 800 μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Όπως επισημαίνει ο Rene Takens, πρόεδρος της CONEBI, η βιομηχανία ποδηλάτων της Ε.Ε. προωθεί τη χρήση υλικών και λειτουργιών υψηλής τεχνολογίας όπως οι ίνες άνθρακα, ειδικά κράματα και πολύ ελαφρά μέταλλα. «Η υψηλή ποιότητα των ποδηλάτων που παράγονται στην Ε.Ε. ενισχύει το ποδηλατικό κίνημα και την κουλτούρα ποδηλασίας στην Ευρώπη, ενώ οι δυνατότητες της βιομηχανίας καθιστούν πολύ ευέλικτες τις παραδόσεις που γίνονται σε ελάχιστη διάρκεια χρόνου. Η βιομηχανία ποδηλάτων της Ε.Ε. θεωρείται ως η καλύτερη και πιο καινοτόμος στον κόσμο» σημειώνει μεταξύ άλλων.
