Από την έντυπη έκδοση
Του Στέλιου Παπαπέτρου
[email protected]
Η διόρθωση αδικιών και η βελτίωση αρκετών διατάξεων που περιέχει ο ασφαλιστικός νόμος Κατρούγκαλου που ψηφίστηκε μόλις πριν από 15 μήνες, η υπό έκδοση υπουργική απόφαση των 120 δόσεων για όσους έχουν οφειλές μόνο προς τα ασφαλιστικά ταμεία, καθώς και οι νέες ρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, ήταν τα αντικείμενα της συνάντησης που είχαν χθες το απόγευμα η υπουργός Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου και ο υφυπουργός αρμόδιος για θέματα κοινωνικής ασφάλισης Αναστάσιος Πετρόπουλος με τους εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων (ΓΣΕΕ, ΣΕΒ, ΕΣΕΕ, ΣΕΤΕ, ΓΣΕΒΕΕ). Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας επισημαίνει ότι τα μέτρα που προωθούνται είναι δικής της έμπνευσης και πρωτοβουλίας και δεν απορρέουν από καμία μνημονιακή υποχρέωση. Όπως αναφέρουν τα ίδια στελέχη πολλές από τις ρυθμίσεις που περιέχονται στο νομοσχέδιο περιλαμβάνουν προτάσεις των κοινωνικών εταίρων και των συνδικάτων.
Ειδικά για τη ρύθμιση των οφειλών όσων χρωστούν μόνο στα ασφαλιστικά ταμεία και όχι σε ιδιώτες ή σε άλλες υπηρεσίες του δημοσίου, όπως εξήγησε ο αρμόδιος υφυπουργός Αναστάσιος Πετρόπουλος, η σχετική απόφαση είναι στο τελικό της στάδιο και ο μέγιστος αριθμός των 120 δόσεων θα συνεκτιμά το οικονομικό προφίλ του οφειλέτη σχετικά με το ύψος των δόσεων που μπορεί να καταβάλει.
Οι 14 αλλαγές στο ασφαλιστικό
1 Ανοίγει ο δρόμος για την έκδοση επικουρικών συντάξεων για όσους ασφαλισμένους κατέθεσαν αίτηση από το 2015 και μετά, ενώ μειώνεται στο 30% το «πέναλτι» για την πρόωρη συνταξιοδότηση των δημοσίων υπαλλήλων. Επίσης, περιέχεται ρύθμιση με την οποία αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού των νέων επικουρικών συντάξεων, με ενιαίο ποσοστό αναπλήρωσης για όλους τους ασφαλισμένους ανεξάρτητα από το έτος κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης.
2 Επίσης προβλέπεται η άτοκη επιστροφή ασφαλιστικών εισφορών σε όσους αυτοαπασχολούμενους έχουν καταβάλει υψηλότερα ποσά αλλά και δυνατότητα αναγνώρισης πλασματικών ετών ασφάλισης στους αγρότες.
3 Δίνεται η δυνατότητα καταβολής αυξημένων εισφορών η οποία θα έχει ως αποτέλεσμα την αντίστοιχη αύξηση της σύνταξης στους ελεύθερους επαγγελματίες που το επιθυμούν. Σύμφωνα με τον υφυπουργό Κοινωνικής Ασφάλισης κ. Πετρόπουλο η ρύθμιση αυτή ενσωματώθηκε στο σχέδιο νόμου μετά από εισήγηση των ίδιων των εκπροσώπων των ασφαλισμένων.
4 Ρυθμίζεται η άτοκη επιστροφή ασφαλιστικών εισφορών όταν ο ασφαλισμένος έχει πληρώσει υψηλότερες από τις προβλεπόμενες. Αυτό είναι ένα θέμα που αφορά πρωτίστως τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολούμενους καθώς η επιστροφή θα γίνεται μετά από συμψηφισμό με τα εισοδήματα του 2016. Μετά την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων θα υπάρχει δυνατότητα δημιουργίας πιστωτικού υπόλοιπου.
5 Καθορίζεται ενιαίος τρόπος υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων ο οποίος θα έχει συντελεστή αναπλήρωσης 0,45% για τα έτη ασφάλισης από το 2015 και μετά. Υπενθυμίζεται ότι σήμερα εκκρεμούν περίπου 120.000 επικουρικές συντάξεις και έτσι ανοίγει η διαδικασία έκδοσης χιλιάδων συντάξεων από το ΕΤΕΑΕΠ, καθώς μέχρι σήμερα δεν ήταν δυνατό το υπουργείο Εργασίας και η ΕΛΣΤΑΤ να καταλήξουν στον μαθηματικό τύπο που προβλεπόταν στον νόμο Κατρούγκαλου.
6 Προβλέπεται η δυνατότητα αναγνώρισης πλασματικών ετών στους αγρότες και η εξαγορά θα γίνεται στο 20% επί του κατώτατου ασφαλιστέου εισοδήματος, δηλαδή στο 70% του κατώτατου μισθού των 586,08 ευρώ.
7 Οι συντάξιμες αποδοχές σε περιπτώσεις ανεργίας θα υπολογίζονται με βάση τις αποδοχές τουλάχιστον 5 ετών. Σε περίπτωση που αυτές δεν συμπληρώνονται από το 2002 και μετά, τότε η 5ετία θα μπορεί να συμπληρώνεται και με αποδοχές πριν από το 2002. Από το 2021 και μετά θα αναζητούνται έως οι αποδοχές σε χρονικό διάστημα έως και 10 ετών.
8 Αποδεσμεύεται η ασφάλιση από την ιδιότητα στους κλάδους μηχανικών και νομικών, ώστε να καταβάλλουν εισφορές μόνο κατά την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας. Επισημαίνεται ότι οι μηχανικοί και οι δικηγόροι ζητούσαν επίμονα την αποσύνδεση της ασφάλισης από την επαγγελματική τους ιδιότητα. Με τον νόμο Κατρούγκαλου το ύψος της εισφοράς συνδέθηκε με την πραγματική δραστηριότητα και το πραγματικό εισόδημα και όχι με εικονικά εισοδήματα. Με τη νέα ρύθμιση οι μηχανικοί και οι δικηγόροι θα καταβάλουν εισφορές μόνο εφόσον ξεκινούν την επαγγελματική τους δραστηριότητα και για όσο χρόνο τη διατηρούν στις ΔΟΥ.
9 Θα προβλέπεται εξάμηνη παράταση στη χορήγηση αναπηρικής σύνταξης αν εκκρεμεί εξέταση του ιατρικού φακέλου του ασφαλισμένου από τα ΚΕΠΑ. Αυτή η ρύθμιση αποτελούσε ένα πάγιο αίτημα των οργανώσεων των Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες.
10 Κατοχυρώνονται τα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα των γυναικών που επιλέγουν να ενταχθούν στη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας είτε ως φέρουσες είτε ως παραγγέλλουσες μητέρες. Η προστασία τους είναι καθολική και αφορά τις άδειες καθώς και τα πάσης φύσεως επιδόματα, τα οποία δικαιούνται και οι φυσικές μητέρες. Παράλληλα επεκτείνεται η προστασία από την απόλυση, που παρέχεται λόγω μητρότητας στις φυσικές μητέρες και στις εργαζόμενες εκείνες οι οποίες βρίσκονται στη διαδικασία υιοθεσίας.
11 Καταργείται η αναστολή της σύνταξης για όσους φυλακίζονται.
12 Προβλέπεται δυνατότητα να συνυπολογίζεται στους αιρετούς και το εισόδημα από άλλες δραστηριότητες για τον υπολογισμό της σύνταξής τους.
13 Προβλέπεται και για τους ασφαλισμένους του Δημοσίου η διάταξη που ισχύει για τον ιδιωτικό τομέα και ορίζει ότι το ποσοστό μείωσης της σύνταξης δεν δύναται να υπερβαίνει το 30%, ακόμα και στην περίπτωση που η πρόωρη αποχώρηση υπερβαίνει τα 5 έτη.
14 Όσοι λαμβάνουν αναπηρική σύνταξη λόγω ψυχικών νοσημάτων απαλλάσσονται από την υποχρέωση μείωσης της σύνταξής τους όταν αναλάβουν κάποιο είδος εργασίας.
Το πλαίσιο αλλαγών στα εργασιακά
Με τις νέες ρυθμίσεις που περιέχονται στο σχέδιο νόμου καθίσταται πλέον για τους εργοδότες υποχρεωτική η ηλεκτρονική αναγγελία, στο πληροφοριακό σύστημα του υπουργείου Εργασίας «ΕΡΓΑΝΗ», της οικειοθελούς αποχώρησης εργαζομένου και της καταγγελίας ή λήξης της σύμβασης εργασίας το αργότερο δύο εργάσιμες ημέρες από την ημέρα αποχώρησης του μισθωτού ή καταγγελίας ή λήξης της σύμβασης. Σύμφωνα με τις ρυθμίσεις η αναγγελία οικειοθελούς αποχώρησης του μισθωτού θα πρέπει να συνοδεύεται υποχρεωτικά είτε με ηλεκτρονική μορφή και από τον εργαζόμενο είτε από εξώδικη δήλωση του εργοδότη προς τον εργαζόμενο, με την οποία θα τον ενημερώνει πως θα αποχωρήσει οικειοθελώς από την εργασία του και ότι αυτή η αποχώρηση θα καταγραφεί στο πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ».
Επίσης, δίνεται το δικαίωμα παράστασης πολιτικής αγωγής σε ποινικές δίκες των εργαζομένων για μη καταβολή δεδουλευμένων αποδοχών από τον εργοδότη τους, που σήμερα αποκλείονται. Ταυτόχρονα προβλέπεται διαδικασία εξπρές για την εκδίκαση των διαφορών αυτών και ο εργαζόμενος απαλλάσσεται από την καταβολή δικαστικού ενσήμου όταν ζητείται η έκδοση διαταγής πληρωμής για την καταβολή δεδουλευμένων αποδοχών. Η απαλλαγή θα ισχύει για ποσά έως 20.000 ευρώ και προβλέπει την καταβολή μειωμένου δικαστικού ενσήμου, 4 τοις χιλίοις, για το ποσό που υπερβαίνει τις 20.000 ευρώ. Επίσης, θα καταχωρούνται ηλεκτρονικά όλες οι παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας και θα λειτουργεί point system για εργοδότες που συστηματικά παραβιάζουν τη νομοθεσία. Ένα από τα πιο επίμαχα σημεία του σχεδίου νόμου που ήδη προκαλεί έντονες συζητήσεις είναι η πρόβλεψη για προσωρινή ή ακόμη και η οριστική διακοπή της λειτουργίας μιας επιχείρησης στις περιπτώσεις εκείνες που ο συγκεκριμένος εργοδότης παραβιάζει συστηματικά την εργατική νομοθεσία.
