ΜE TON κύκλο ανόδου των ευρωπαϊκών επιτοκίων να μην κλείνει στο ορατό μέλλον, οι δανειολήπτες υφίστανται πλέον σημαντική επιβάρυνση μετά την έκτη στη σειρά αύξηση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Στην άλλη πλευρά, οι τραπεζίτες θα αναγκαστούν να «τεστάρουν» τα ήδη μεγάλα χαρτοφυλάκια σε συνθήκες αρκετά δυσκολότερες και παράλληλα, θα επιδιώξουν να κρατήσουν ζεστή τη ζήτηση για δάνεια και να τονώσουν την ψυχολογία των πελατών.
Η έκτη αύξηση σε δώδεκα μήνες έχει οδηγήσει σε σημαντική αύξηση του κόστους αποπληρωμής των δανειακών υποχρεώσεων ειδικά στα στεγαστικά δάνεια.
Ενδεικτικά, η δόση για ένα στεγαστικό δάνειο 160.000 ευρώ για 15 έτη, πριν από τον Δεκέμβριο του 2005 ήταν 1.140 ευρώ και με τη νέα αύξηση θα ανέλθει στα 1.265 ευρώ ώστε το μηνιαίο επιπλέον κόστος να φθάνει τα 125 ευρώ και σε ετήσια βάση τα 1.500 ευρώ.
Σημαντικό στοιχείο είναι οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις των αναλυτών ότι η χθεσινή αύξηση δεν είναι η τελευταία για τους επόμενους μήνες. Η Eurobank προβλέπει ότι ως τα μέσα του 2007, το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ μπορεί να διαμορφωθεί στο 4% καθώς η πιστωτική επέκταση διατηρείται ισχυρή, εκδηλώνεται σε ευρωπαϊκές οικονομίες και κυρίως στη Γερμανία η πίεση για μισθολογικές αυξήσεις, ενώ η ΕΚΤ έχει την ιστορική ευκαιρία να μειώσει τον πληθωρισμό κάτω από το 2%.
Η πρόβλεψη της Alpha Bank αναφέρεται σε άνοδο κατά 0,25% στο τέλος του πρώτου τριμήνου ενώ περαιτέρω αύξηση στο 4% το καλοκαίρι θα εξαρτηθεί από το επίπεδο των τιμών του πετρελαίου και της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ.
Οι τράπεζες
Οι τραπεζίτες δεν ανησυχούν πάντως για το ενδεχόμενο αύξησης των δανείων που είναι στο «κόκκινο», εκτιμώντας ότι η ποιότητα των δανειακών χαρτοφυλακίων είναι στο μεγαλύτερο μέρος του τραπεζικού συστήματος υψηλή, ενώ δεν υφίσταται υπερχρέωση παρά μόνο για μια μικρή μερίδα πελατών.
Είναι γεγονός πάντως ότι η διεύρυνση των χαρτοφυλακίων δανείων με εκρηκτικούς ρυθμούς, έγινε σε περίοδο ευνοϊκών οικονομικών συνθηκών και η αντοχή τους δεν έχει ελεγχθεί. Στην κατεύθυνση αυτή κινείται η Τράπεζα της Ελλάδος που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου με κάθε ευκαιρία.
Η σαφής - κατά 90% και πλέον - προτίμηση στα δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου κάνει πιο ευάλωτους τους δανειολήπτες, αν και ήδη η στροφή στα σταθερά επιτόκια είναι αισθητή με τις νέες εκταμιεύσεις να αφορούν κυρίως σταθερά προγράμματα.
Σε αυτό το σημείο θα επικεντρωθεί και ο ανταγωνισμός των τραπεζών, με ευνοϊκότερες προσφορές στις σταθερές περιόδους, ενώ οι μεταφορές υπολοίπων και το «κλείδωμα» των επιτοκίων περιλαμβάνονται στις εναλλακτικές λύσεις που διαθέτουν οι τράπεζες.
Tο πλήγμα στην ψυχολογία των πελατών όσον αφορά τη ζήτηση είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τις τράπεζες καθώς στην καταναλωτική πίστη καταγράφεται επιβράδυνση, ενώ το μεγάλο μέρος των νέων δανείων αφορά μεταφορές υπολοίπου με στόχο, μέσω της αναχρηματοδότησης, να μειωθεί το κόστος εξυπηρέτησης. Φθίνουσα τάση διατηρεί εδώ και μήνες ο δανεισμός μέσω πιστωτικών καρτών που ήταν η σημαντικότερη κατηγορία καταναλωτικών δανείων ως τα μέσα του 2005.
Ανάλογος κίνδυνος επιβράδυνσης των εργασιών υπάρχει στη στεγαστική πίστη όπου η ψυχολογία του επιτοκιακού ρίσκου αποτυπώνεται πιο έντονα λόγω της μεγάλης διάρκειας του δανείου.
Ο πρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς, Μιχάλης Σάλλας, αναφέρθηκε χθες στο επίκαιρο θέμα περί ψαλίδας στα spreads και σημείωσε ότι στην Ελλάδα τα περιθώρια είναι «φυσιολογικά» σε σχέση με το επίπεδο της πιστοληπτικής ικανότητας και της οικονομικής δραστηριότητας.
Επισήμανε μάλιστα ότι τυχόν μείωση κατά μία ποσοστιαία μονάδα στα spreads θα είχε ολέθριες επιπτώσεις στα κέρδη και τις κεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών.
ΑΝΝΑ ΔΟΓΑ
