Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Τον λόγο στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και στις αγορές, για να κρίνουν εάν η Ελλάδα θα ενταχθεί στην ποσοτική χαλάρωση (QE) και παράλληλα θα ανοίξει ο δρόμος για την επιστροφή στις αγορές, δίνει η χθεσινή απόφαση του Eurogroup, που ενέκρινε τη δόση των 8,5 δισ. ευρώ, ενώ παράλληλα σκιαγράφησε περισσότερο τα μέτρα για το χρέος, τα οποία αναμένεται να εξειδικευτούν στο διάστημα μετά την 27η Ιουλίου και μέχρι τη λήξη του προγράμματος, αλλά θα εφαρμοστούν στη λήξη του, τον Αύγουστο του 2018, εφόσον χρειαστεί.
Ουσιαστικά, στο θέμα της ελάφρυνσης του χρέους, η εφαρμογή των μέτρων παραπέμπεται για το καλοκαίρι του 2018, ωστόσο οι υπουργοί Οικονομικών συζήτησαν τα μεσοπρόθεσμα μέτρα στη βάση της απόφασης που είχε ληφθεί τον Μάιο του 2016 για βραχυπρόθεσμες, μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επεμβάσεις. Πάντως, χθες συμφωνήθηκε να εφαρμοστούν μεν τα μέτρα το καλοκαίρι του 2018, αλλά να επιδιωχθεί ένας ποσοτικός προσδιορισμός τους νωρίτερα, προφανώς μετά τις γερμανικές εκλογές, ώστε να συμμετάσχει αμέσως μετά χρηματοδοτικά στο πρόγραμμα και το ΔΝΤ.
Πάντως, σημαντική εξέλιξη θεωρείται η αποδοχή από το Eurogroup της γαλλικής πρότασης να συνδεθεί η αποπληρωμή του χρέους με την ανάπτυξη. Όπως διευκρίνισε ο κ. Ντέισελμπλουμ, όταν η ανάπτυξη είναι μεγαλύτερη των προβλέψεων η Ελλάδα θα αποπληρώνει ταχύτερα το χρέος, ενώ όταν είναι μικρότερη θα αποπληρώνει με βραδύτερο ρυθμό.
Όπως είπε, οι κοινοτικές υπηρεσίες θα προετοιμάσουν τον μηχανισμό, ενώ οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν παράλληλα με τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος.
Ο Γερούν Ντέισελμπλουμ μίλησε για ένα σημαντικό βήμα μπροστά σε σχέση με το ελληνικό πρόγραμμα, ενώ χαιρέτισε τις προσπάθειες της κυβέρνησης και του ελληνικού λαού.
Αναφορικά με τη δόση των 8,5 δισ. ευρώ, τα 7,7 δισ. ευρώ θα δοθούν αρχές Ιουλίου (6,9 αφορούν την αποπληρωμή χρέους και το υπόλοιπο 0,8 για ληξιπρόθεσμες οφειλές στο εσωτερικό). Το 0,8 δισ. θα εκταμιευθεί για ληξιπρόθεσμες οφειλές μετά το καλοκαίρι, αρκεί η Ελλάδα να συμβάλει και αυτή με δικά της μέσα στην εκκαθάριση των οφειλών αυτών.
Για το χρέος η χώρα μας πήρε μια ανανεωμένη «υποσχετική» ότι το όλο θέμα θα εξεταστεί με τη λήξη του προγράμματος το καλοκαίρι του 2018 και αν χρειαστεί θα ληφθούν τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης. Τα όποια μέτρα ληφθούν θα βασίζονται στην απόφαση του Εurogroup της 25ης Μαΐου 2016, που αναφέρονταν σε βραχυπρόθεσμες (υλοποιούνται ήδη), μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες παρεμβάσεις στο χρέος.
Πρόσθετες παρεμβάσεις
Χθες έγινε μια συζήτηση σε συνέχεια της προηγούμενης του περασμένου μήνα, ενώ εξειδικεύτηκαν και κάποιες μεσοπρόθεσμες παρεμβάσεις, όπως η επιμήκυνση της αποπληρωμής των δανείων της δεύτερης διάσωσης κατά 15 έτη. Αυτά είναι ορισμένα από τα μεσοπρόθεσμα μέτρα, υπάρχουν και άλλα στον σχετικό κατάλογο, όπως η πρόωρη εξαγορά των δανείων του ΔΝΤ από τους Ευρωπαίους, ή ακόμη η διασφάλιση των επιτοκίων σε χαμηλά επίπεδα, αλλά και η επιστροφή των κερδών της ΕΚΤ από ελληνικά ομόλογα.
Δεν λήφθηκε, όμως, απόφαση χθες για την ελάφρυνση γιατί δεν ήθελε το Βερολίνο, όπως και τον προηγούμενο μήνα, προφανώς λόγω των βουλευτικών εκλογών στη Γερμανία τον προσεχή Σεπτέμβριο. Ο υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ξεκαθάρισε προσερχόμενος στη συνεδρίαση ότι τα μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους θα συζητηθούν στο τέλος του προγράμματος το καλοκαίρι του 2018. Μάλιστα, «άδειασε» και την κυβέρνηση αποκαλύπτοντας ότι στο προηγούμενο Εurogroup (22 Μαΐου) είχε επιτευχθεί συμφωνία, αλλά οι Έλληνες, όπως είπε, ζήτησαν την αναβολή της για τρεις εβδομάδες για «επικοινωνιακούς λόγους».
Πάντως, οι διαρροές που είχαν γίνει τότε από ελληνικής πλευράς μιλούσαν για απόρριψη της συμφωνίας εκείνης από τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο επειδή δεν κρίθηκε ικανοποιητική. Είναι προφανές ότι αν υπάρχει βελτίωση στη χθεσινή απόφαση σε σχέση με την προηγούμενη πρόταση που συζητήθηκε στις 22 Μαΐου, τότε αυτή δεν είναι εντυπωσιακή.
Το ΔΝΤ, το οποίο εκπροσωπήθηκε χθες από την επικεφαλής του Κριστίν Λαγκάρντ, δέχθηκε αυτό που είχε ήδη δεχθεί από τον προηγούμενο μήνα, δηλαδή να παραμείνει στο πρόγραμμα παρά το γεγονός ότι δεν υπήρξε ελάφρυνση του χρέους. Εδώ υπάρχει μια σημαντική υποχώρηση του διεθνούς οργανισμού προς τους Γερμανούς, γιατί τους τελευταίους μήνες έλεγε συνεχώς ότι χωρίς ελάφρυνση του χρέους δεν μπαίνει στο πρόγραμμα. Τελικά μπαίνει χωρίς χρηματοδότηση, μέχρι να ληφθούν τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, ωστόσο το πιθανότερο σενάριο είναι πως τελικά δεν θα βάλει καθόλου χρήματα, δεδομένου ότι η ελάφρυνση του χρέους θα γίνει με τη λήξη του προγράμματος, εκτός κι αν υπάρξει και τέταρτο μνημόνιο.
Σύμφωνα με την κα Λαγκάρντ χθες δεν επιτεύχθηκε συμφωνία για την ελάφρυνση γιατί οι Ευρωπαίοι δεν ήταν έτοιμοι να δεσμευτούν με αριθμούς, δηλαδή να ποσοτικοποιήσουν τα μεσοπρόθεσμα μέτρα.
Η κα Λαγκάρντ δήλωσε για το θέμα αυτό ότι η ίδια θα εισηγηθεί στο διοικητικό συμβούλιο τη συμμετοχή στο πρόγραμμα με μια προληπτική πιστωτική γραμμή 2 δισ. δολαρίων - η χρηματοδότηση θα εγκριθεί τώρα, ωστόσο χρήματα το ΔΝΤ θα δώσει μόνον εφόσον προσδιοριστούν τα μέτρα ελάφρυνσης. Αναγνώρισε ότι δεν είναι η ιδανική λύση γιατί η Ελλάδα τήρησε όλες τις δεσμεύσεις, μάλιστα η ίδια ανέφερε ότι δεν περίμενε ότι η Ελλάδα θα εκπληρώσει 140 προαπαιτούμενα, ωστόσο, όπως είπε, είναι η δεύτερη καλύτερη λύση γιατί αποτρέπει μια κρίση για την Ελλάδα και δρομολογεί τη διαδικασία για την ελάφρυνση.
Σύμφωνα με την κα Λαγκάρντ, τα μέτρα θα μπορούσαν να προσδιοριστούν τους επόμενες μήνες, προφανώς μετά τις γερμανικές εκλογές. Εάν αυτές οι συζητήσεις καταλήξουν σε σχέση με τον προσδιορισμό των μέτρων, τότε το ΔΝΤ θα αποδεσμεύσει τη δόση, ενώ στη συνέχεια στο τέλος του προγράμματος όταν θα εφαρμοστούν τα μέτρα ελάφρυνσης θα προηγηθεί και νέα αξιολόγηση της βιωσιμότητας.
Η χθεσινή εξέλιξη αφήνει θολό το τοπίο και σε σχέση με το άλλον μείζον θέμα για τη χώρα που είναι η ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι έχει πει πολλές φορές, την τελευταία φορά στην αρχή του μήνα στην Ευρωβουλή, ότι θέλει ξεκάθαρη απόφαση για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους. Ωστόσο, η ΕΚΤ είναι ανεξάρτητη, το διοικητικό της συμβούλιο αποφασίζει χωρίς να δίνει λόγο σε κανέναν. Θεωρητικά ο κ. Ντράγκι μπορεί να παρακάμψει το πρόβλημα της βιωσιμότητας και να βασιστεί στην πολιτική δέσμευση των Ευρωπαίων ότι θα καταστήσουν το χρέος βιώσιμο.
Το βέβαιο είναι ότι το θέμα δεν έκλεισε, το παράθυρο μένει ανοικτό, αλλά το πιθανότερο είναι πως δεν θα πρέπει να αναμένεται απόφαση άμεσα, μάλλον για το φθινόπωρο. Πάντως, ακόμη κι αν η ΕΚΤ αποσύρει στο τέλος του χρόνου το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, όπως προτίθεται, αυτό θα γίνει σταδιακά, οπότε υπάρχει η δυνατότητα ένταξης της χώρας μας.
Πάντως, ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ) Κλάους Ρέγκλινγκ, που χειρίζεται τα σενάρια ελάφρυνσης του χρέους, εκτίμησε χθες ότι η Ελλάδα θα μπορέσει να ξαναβγεί στις αγορές αργότερα μέσα στο 2017, ή νωρίς μέσα στο 2018.
Σύμφωνα με τον αξιωματούχο της Ευρωζώνης, η Ελλάδα κερδίζει τον χρόνο 9,9 δισ. ευρώ (5,6% του ΑΕΠ) χάρη στα χαμηλά επιτόκια των ευρωπαϊκών δανείων και των εξαιρετικά ευνοϊκών λήξεων. Όπως είπε, πρόκειται για το μεγαλύτερο πρόγραμμα βοήθειας στον πλανήτη και δείχνει την εξαιρετική αλληλεγγύη των εταίρων της Ελλάδας προς τη χώρα.
Ο κ. Ρέγκλινγκ αναφέρθηκε και στην εφαρμογή των βραχυπρόθεσμων μέτρων που υλοποιούνται ήδη, επισημαίνοντας ότι θα μειώσουν το ελληνικό χρέος κατά 20 μονάδες του ΑΕΠ και τις ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας κατά 5%.
Είναι εντυπωσιακό ότι η Ελλάδα ήταν από τις λίγες χώρες που πέτυχαν πρωτογενές πλεόνασμα, δήλωσε ο κ. Ρέγκλιγκ, και σημείωσε ότι η μεγαλύτερη σαφήνεια στα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος που θα εφαρμοστούν, εφόσον καταστεί αναγκαίο, αποτελεί δείγμα της αλληλεγγύης.
Η τρίτη δόση θα είναι 8,5 δισ. ευρώ και θα καλύψει τις ανάγκες της χώρας τους επόμενους μήνες, αλλά και την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών το επόμενο τρίμηνο. Όπως διαβεβαίωσε, «η κατάσταση ρευστότητας της Ελλάδας θα είναι ικανοποιητική έως περίπου τα τέλη του έτους».
Tο χρονοδιάγραμμα
Την πρόοδο στη διαδικασία ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους επισήμανε η γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ, ανακοινώνοντας παράλληλα την πρόθεσή της να εισηγηθεί στο εκτελεστικό συμβούλιο την επί της αρχής συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, με στόχο την ολοκλήρωση της διαδικασίας συμμετοχής πριν από τις 27 Ιουλίου. Η χρηματοδότηση από το ΔΝΤ θα είναι κάτω από 2 δισ. δολάρια, περίπου 1,8 δισ. ευρώ.
Όπως εξήγησε η κα Λαγκάρντ, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, θα υποβάλει έως σήμερα (εντός 24 ωρών είπε χαρακτηριστικά) την εισήγησή της στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ, για την επί της αρχής συμμετοχή του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα.
Κατόπιν έως τις 27 Ιουλίου 2017, το Ταμείο αναμένεται να εγκρίνει την εισήγηση για τη συμμετοχή στο ελληνικό πρόγραμμα. Από τις 28 Ιουλίου και στις επόμενες εβδομάδες, θα επιχειρηθεί η ταυτοποίηση (συγκεκριμενοποίηση) των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους και όταν συμφωνηθούν με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, το Ταμείο θα μπορεί να προβεί σε εκταμίευση, «εφόσον το θέλει η Ελλάδα».
Η κα Λαγκάρντ πρόσθεσε πως στο τέλος του προγράμματος (Αύγουστος 2018) θα εφαρμοστούν τα μέτρα για το χρέος, ενώ το Ταμείο, με βάση και τα μέτρα, και τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, θα συντάξει νέα μελέτη βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους.
Στο ίδιο θέμα, παρεμβαίνοντας, ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ είπε πως «πριν από το τέλος του προγράμματος θα εξειδικεύσουμε τα μέτρα, τα οποία όμως θα εφαρμοστούν με την ολοκλήρωσή του».
ΕΚΤ: Πρώτο βήμα
Πρώτο βήμα για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους χαρακτηρίζει η ΕΚΤ την απόφαση.
«Λαμβάνουμε υπ’ όψιν τη συζήτηση στο Eurogroup την οποία βλέπουμε ως πρώτο βήμα στην κατεύθυνση της διασφάλισης της βιωσιμότητας του χρέους» δήλωσε χαρακτηριστικά εκπρόσωπος της ΕΚΤ.
Ο Πιερ Μοσκοβισί
«Σήμερα η Ελλάδα μπορεί να δει το φως στο τέλος ενός μακρού τούνελ λιτότητας» ανέφερε ο Ευρωπαίος επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί με ανάρτησή του στο Twitter. Από σήμερα, πρόσθεσε, το σύνθημα είναι δουλειές, ανάπτυξη και επενδύσεις. Νωρίτερα σε δηλώσεις του χαρακτήρισε τη συμφωνία στο Eurogroup ως ένα αρκετά σημαντικό βήμα προς το μέλλον. «Πρόκειται για πολύ καλά νέα για την Ελλάδα και την Ευρωζώνη» ανέφερε ο κ. Μοσκοβισί. «Συνομολογήσαμε μια σπουδαία συμφωνία για την Ελλάδα, που θα της επιτρέψει να γυρίσει σελίδα». Ήταν μια επιτυχία, πρόσθεσε, και υπογράμμισε το θάρρος του Ευκλείδη Τσακαλώτου και των υπόλοιπων υπουργών στη διαπραγμάτευση.
Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος
Περισσότερη σαφήνεια για τις αγορές, τους επενδυτές και τον ελληνικό λαό θα υπάρξει μετά την απόφαση του Eurogroup, δήλωσε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και ευχαρίστησε τον Γ. Ντέισελμπλουμ και τη γαλλική κυβέρνηση και ιδιαίτερα τον υπουργό Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ. «Είναι ζωτικής σημασίας να απαριθμήσουμε το χρέος και να δημιουργήσουμε έναν μηχανισμό ανάπτυξης» ανέφερε.
«Όλες οι πλευρές προσπάθησαν για συμβιβασμό, δημιουργούμε οδικό χάρτη για να γυρίσει η Ελλάδα σελίδα». Με τη δήλωση του ΔΝΤ ότι γυρίζουμε μια σελίδα εμπρός δεν μπορούμε να είμαστε απογοητευμένοι, ανέφερε και υπογράμμισε ότι το Eurogroup θα κάνει το παν για να γυρίσουμε σελίδα.
Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε
Το γερμανικό Κοινοβούλιο θα συζητήσει σήμερα τη συμφωνία, δήλωσε ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης. Νωρίτερα ο κ. Σόιμπλε είχε δηλώσει πως εναπόκειται στη γερμανική Βουλή να αποφασίσει κατά πόσο η συμφωνία συνιστά μια θεμελιώδη αλλαγή στο υφιστάμενο ελληνικό πρόγραμμα, που θα προϋπέθετε κοινοβουλευτική έγκριση. «Η Ελλάδα πρέπει να γίνει ανταγωνιστική για να αποκτήσει πρόσβαση στις αγορές, ώστε να μπορέσει να σταθεί στα πόδια της». «Γι’ αυτό, η Ελλάδα θα πρέπει να προβεί σε μεταρρυθμίσεις» σημείωσε ο κ. Σόιμπλε. «Πρόσθετα μέτρα, όπως η ελάφρυνση του χρέους, θα εξεταστούν μόνο μετά την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος» πρόσθεσε.
Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα
Σχετικά με τα βραχυπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, τα οποία ελήφθησαν τον Ιανουάριο, ο ESM αναφέρει ότι θα έχουν θετική επίπτωση, καθώς αναμένεται να οδηγήσουν στη μείωση του χρέους κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες έως το 2060. Παράλληλα, αφήνει «ανοιχτό» το ενδεχόμενο εφαρμογής ενός δεύτερου πακέτου μέτρων. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, διαμηνύει ότι τα συγκεκριμένα μέτρα, αν κριθούν αναγκαία, θα εξεταστούν το 2018, μετά την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος.
Οι οικονομικές επιδόσεις
Η έκθεση του ESM αναφέρει ότι η οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας την άνοιξη του 2016 στηρίχθηκε στην ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης του προγράμματος του ΕSM, αλλά στο τέλος του 2016 η ελληνική οικονομία «παραπάτησε» ξανά. Η έκθεση αναφέρει ότι το πραγματικό ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας συρρικνώθηκε, «εν μέσω μιας αυξανόμενης δημοσιονομικής επιβάρυνσης» και μιας «παραπαίουσας» εμπιστοσύνης που συνδέεται με την αβεβαιότητα που δημιούργησε η καθυστέρηση στο κλείσιμο της πρώτης αξιολόγησης. Όσον αφορά όμως το σύνολο του 2016, η έκθεση αναφέρει ότι «η οικονομική δραστηριότητα παρέμεινε στάσιμη». Η έκθεση επισημαίνει επίσης ότι καταγράφηκε «υπεραπόδοση» των δημοσιονομικών στόχων. Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι η κυβέρνηση κατέγραψε πρωτογενές πλεόνασμα 3,9% του ΑΕΠ το 2016, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat τον περασμένο Απρίλιο, υπερκαλύπτοντας τον στόχο για 0,5%.
Πώς αξιολογεί η κυβέρνηση τις αποφάσεις
απόφαση του Eurogroup αποτελεί θετικό μήνυμα για τις αγορές, σχολίαζαν χθες το βράδυ κυβερνητικοί κύκλοι, υποστηρίζοντας πως «η ελληνική πλευρά πήρε αυτά που ήθελε».
Κωδικοποιώντας από τη σκοπιά τους τις χθεσινές αποφάσεις ανέφεραν τα ακόλουθα:
1. Το κυριότερο σημείο της απόφασης είναι η για πρώτη φορά σαφής δέσμευση του Eurogroup ότι θα υποστηριχθεί η έξοδος της Ελλάδας στις αγορές και η επιτυχής ολοκλήρωση του προγράμματος, με τη δημιουργία μάλιστα ενός σημαντικού αποθέματος ρευστότητας για να στηριχθεί η έξοδος της χώρας στις αγορές.
2. Έγινε δεκτή η γαλλική πρόταση για ρήτρα ανάπτυξης που αποτελούσε πάγια διαπραγματευτική θέση της κυβέρνησης από το 2015. Η γαλλική πρόταση ουσιαστικά γεφυρώνει τις διαφορετικές εκτιμήσεις ΔΝΤ και ευρωπαϊκών θεσμών και άρα διασφαλίζει έναντι των αγορών τη βιωσιμότητα του χρέους, αφού το Eurogroup δεσμεύεται ότι τα μέτρα για την απομείωση του χρέους θα μεταβάλλονται ανάλογα με τη μεταβολή των ρυθμών ανάπτυξης.
3. Αποφασίστηκε περίοδος χάριτος και επέκταση της ωρίμανσης μέχρι 15 χρόνια σίγουρα, και ενδεχομένως για περισσότερο διάστημα, αν δεν επιτευχθούν υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης. Αυτό διασφαλίζεται από την υιοθέτηση της ρήτρας ανάπτυξης.
4. Καθορίστηκαν τα πρωτογενή πλεονάσματα στο 2% από το 2023 και κατά μέσο όρο περίπου στο 2% έως το 2060. Επομένως, προβλέπεται η σταδιακή μείωση των πλεονασμάτων και κάτω από το 2%. Εξάλλου με αυτά τα πρωτογενή πλεονάσματα η Ελλάδα θα είναι η μόνη χώρα της Ε.Ε. που θα βρίσκεται σε θετική εξαίρεση από το Σύμφωνο Σταθερότητας, καθώς με βάση αυτό θα υποχρεούνταν να έχει πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 2,6% στο μακροπρόθεσμο διάστημα και όχι 2% όπως τελικά συμφωνήθηκε.
5. Υπήρξε δέσμευση για ένα φιλόδοξο πακέτο αναπτυξιακών δράσεων από ευρωπαϊκά κονδύλια που θα δώσει προοπτική υψηλών ρυθμών ανάπτυξης στην ελληνική οικονομία στο μεσοπρόθεσμο διάστημα (2018-2022).
6. Έγινε αποδοχή του πάγιου αιτήματος της κυβέρνησης για ίδρυση Αναπτυξιακής Τράπεζας.
7. Υπήρξε θετική εκτίμηση του ΔΝΤ σε σχέση με τη βιωσιμότητα του χρέους, σε αντίθεση με την εκτίμηση της 22ας Μαΐου, όπου το ΔΝΤ θεωρούσε ότι το ελληνικό χρέος δεν βρίσκεται σε τροχιά βιωσιμότητας.
