Κρίσιμης σημασίας για την προσέλκυση των επενδύσεων θεωρεί ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) τη βελτίωση της ταχύτητας απονομής της δικαιοσύνης, όπως προκύπτει από την ειδική έκδοση του Συνδέσμου για την ελληνική οικονομία.
Μεταξύ άλλων, ο ΣΕΒ επισημαίνει ότι οι καθυστερήσεις στην απονομή της δικαιοσύνης καταγράφονται ως ένας από τους βασικούς παράγοντες ανεπάρκειας του επιχειρηματικού περιβάλλοντος που επικρατεί στην Ελλάδα, της γενικότερης αδυναμίας των θεσμών και των χαμηλών επιδόσεων της χώρας σε ό,τι αφορά τη λειτουργία του «κράτους δικαίου».
Ως εκ τούτου, συνδέονται άμεσα με την αδυναμία της χώρας να εμφανίσει διαχρονικά ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης και να αυξήσει τη μη μισθολογική ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, σπεύδει να προσθέσει.
Για τις επιχειρήσεις, όπως υποστηρίζει παράλληλα, η ταχύτητα επίλυσης των διοικητικών διαφορών και διεκπεραίωσης όλων των δικαστικών διαδικασιών που τις αφορούν (όπως φορολογία, συμβάσεις, διαδικασίες αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, πτώχευσης, εξυγίανσης) αποτελεί παράγοντα επιβίωσης.
«Σε μία χώρα που δεν αποδίδει δικαιοσύνη σε εύλογο χρόνο, η ασφάλεια του δικαίου κλονίζεται και οι επενδύσεις - ελληνικές και ξένες-είτε δεν πραγματοποιούνται, είτε ματαιώνονται» σημειώνει επίσης.
«Δυστυχώς, οι επιχειρήσεις έχουν να αναφέρουν πλείστα όσα παραδείγματα σε αυτό το πεδίο. Η άμεση συνέπεια είναι να εμποδίζεται η ανάπτυξη, η ανεργία να παραμένει υψηλή και το κράτος δικαίου να δοκιμάζεται» καταλήγει η έκθεση του ΣΕΒ.
Γιατί καθυστερεί η απονομή δικαιοσύνης
Σύμφωνα με τον ΣΕΒ, το πρόβλημα στην ταχύτητα απονομής δικαιοσύνης είναι πολυπαραγοντικό και οι καθυστερήσεις δεν οφείλονται μόνο στον τρόπο λειτουργίας της.
Άλλωστε, η ποιότητα του κράτους δικαίου δεν εξαρτάται μόνο από τη δικαιοσύνη, καθώς το αβασάνιστο συμπέρασμα, που θέλει να επιρρίπτονται οι ευθύνες στους δικαστές για τα δεινά της χώρας ή του επιχειρείν, παραβλέπει ότι και η κατάσταση στις άλλες δύο λειτουργίες, τη νομοθετική και την εκτελεστική, απέχει πόρρω από τα να χαρακτηριστεί ιδανική.
«Καμία λειτουργία δεν είναι απομονωμένη από τις άλλες. Καμία δικαστική εξουσία, όσο αποτελεσματική και αν θέλει να είναι δεν μπορεί να το πετύχει όταν υπάρχει κακοδιοίκηση, πολυνομία ή άρνηση συμμόρφωσης της κεντρικής διοίκησης με τις αποφάσεις των δικαστηρίων» αναφέρει μεταξύ άλλων, ο Σύνδεσμος.
Άρα, συμπεραίνει ο ΣΕΒ, για την επίτευξη της κοινωνικής ευημερίας και την εμπέδωση του κράτους δικαίου, που αποτελεί κοινό τους σκοπό, απαιτείται συνεργασία και συντονισμός των τριών εξουσιών.
Η σύγκριση με την Ε.Ε.
- Ο χρόνος εκδίκασης των υποθέσεων (σε πρώτο βαθμό) στην Ελλάδα είναι σημαντικά υψηλότερος από το μέσο όρο της ΕΕ και ξεπερνάει το ένα έτος, τόσο για τις αστικές και εμπορικές υποθέσεις όσο και για τις διοικητικές υποθέσεις.
- Το 2015, οι υποθέσεις που διεκπεραιώθηκαν από τα Ελληνικά δικαστήρια, ήταν περισσότερες από τις νέες που εισήλθαν στο δικαστικό σύστημα, γεγονός που αποτιμάται θετικά και καταγράφει, για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, μια βελτίωση που δυνητικά αντανακλά τον συνδυασμό μεταρρυθμίσεων και της ομαλοποίησης της κατάστασης στα δικαστήρια.
- Η απόσταση που πρέπει να διανύσει η Ελλάδα προκειμένου να μειωθούν οι εκκρεμείς υποθέσεις σε αντίστοιχα επίπεδα με τα άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ είναι μεγάλη, ειδικά για τις διοικητικές υποθέσεις.
- Η Ελλάδα κατατάσσεται στην τελευταία θέση στην ΕΕ όσον αφορά στην αξιοποίηση των λύσεων ΤΠΕ (ηλεκτρονική υπογραφή και ηλεκτρονική υποβολή εγγράφων).
- Η Ελλάδα καταλαμβάνει την 18η θέση στην ΕΕ στις καταγγελίες μέσω της πλατφόρμας ηλεκτρονικής επίλυσης διαφορών.
- Οι δαπάνες της γενικής κυβέρνησης για τα δικαστήρια στην Ελλάδα ανέρχονται σε 51 ευρώ/κάτοικο το 2015, έναντι 79 ευρώ/κάτοικο στην ΕΕ.
- Η αναλογία των δικαστών ανά κάτοικο στην Ελλάδα είναι ανάλογη του μέσου όρου της ΕΕ, ενώ στους δικηγόρους είναι σχεδόν διπλάσια.
- Η πρόσβαση σε προγράμματα συνεχούς κατάρτισης των δικαστών είναι εξαιρετικά περιορισμένη στην Ελλάδα (μόλις 4%), με κενά ειδικά σε ζητήματα ενημέρωσης περί του Ενωσιακού δικαίου και θεμάτων διοίκησης δικαστηρίων.
- Η πρόσβαση των πολιτών στο σύνολο της νομολογίας υστερεί των άλλων χωρών της ΕΕ, καθώς περιορίζεται ουσιαστικά στις αποφάσεις της τριτοβάθμιάς δικαιοσύνης.
- Η αντίληψη του κοινού και των επιχειρήσεων σχετικά με το «αρκετά καλό» ή «πολύ καλό» επίπεδο ανεξαρτησίας των δικαστηρίων και των δικαστών στην Ελλάδα είναι παρόμοιο με το μέσο όρο της ΕΕ για το 2017, αλλά με σημαντικές διαφοροποιήσεις ως προς το μέγεθος των επιχειρήσεων και την ηλικία των πολιτών.
Οι προτάσεις του ΣΕΒ
- η εντατικοποίηση των προσπαθειών αξιοποίησης των λύσεων Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στη δικαιοσύνη και η στρατηγική ένταξή τους στις προσπάθειες οργανωτικής αναβάθμισης των δικαστηρίων
- η περαιτέρω αποσυμφόρηση του συστήματος μέσω πρόκρισης των εξωδικαστικών μηχανισμών επίλυσης διαφορών
- η συνεχής εκπαίδευση του δικαστικού προσωπικού
- η βελτίωση της ποιότητας της νομοθεσίας
- ο περιορισμός της κατάχρησης ένδικων μέσων από το ίδιο το κράτος
Επιπλέον, κατά τον ΣΕΒ, απαιτείται μια οργανωμένη προσπάθεια διαχείρισης του μεγάλου όγκου των εκκρεμών υποθέσεων. Από την υλοποίηση των παρεμβάσεων αυτών μπορεί να προκύψει σημαντικό χρονικό και οικονομικό όφελος.
Συγκεκριμένα, μπορούν να εξοικονομηθούν:
- έως και 800.000 ανθρωποημέρες
- 235 εκατ. ευρώ για το Ελληνικό Δημόσιο
- αύξηση του ρυθμού επίλυσης των υποθέσεων που έως 100%
- δημιουργία 1.400 νέων θέσεων εργασίας για στελέχη με δεξιότητες στις ΤΠΕ και για εξειδικευμένους επιστήμονες.
naftemporiki.gr
