Στη Βουλή προς συζήτηση φέρνει το υπουργείο Ανάπτυξης το σχέδιο νόμου για την «Παραγωγή και Διάθεση προϊόντων αρτοποιίας και συναφείς διατάξεις», όπως διαμορφώθηκε ύστερα από μακρά διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Οι κύριοι άξονες του νομοσχεδίου είναι :
· Η διασφάλιση της ποιότητας και της επάρκειας του άρτου και των λοιπών προϊόντων αρτοποιίας,
· Η προστασία του υγιούς ανταγωνισμού, προς όφελος των φορέων που δραστηριοποιούνται στην αγορά της αρτοποιίας και ιδιαίτερα του καταναλωτή,
· Η εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με τις διατάξεις και τις αρχές του κοινοτικού δικαίου,
· Η διαφάνεια στην παραγωγή και διακίνηση του άρτου και των λοιπών προϊόντων αρτοποιίας,
· Η δίκαιη και παραγωγική εξισορρόπηση όλων των δράσεων που ασκούνται από όσους δραστηριοποιούνται στην αγορά της αρτοποιίας.
Βασικοί στόχοι του νομοσχεδίου
Με τις διατάξεις του νομοσχεδίου επιδιώκεται:
· Η ανάδειξη του καταναλωτή στο κέντρο αναφοράς της νομοθετικής πρωτοβουλίας,
· Η αποτελεσματική προστασία της δημόσιας υγείας και των οικονομικών συμφέροντων των καταναλωτών,
· Η ενοποίηση, συστηματοποίηση και εκσυγχρονισμός της διάσπαρτης και παρωχημένης σχετικής νομοθεσίας,
· Η αποσαφήνιση του πεδίου ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας όλων των φορέων, η ανάπτυξη υγιούς ανταγωνισμού και η αποτροπή φαινομένων κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης και στρέβλωσης της αγοράς,
· Ο καθορισμός κανόνων διαφανούς και ίσης μεταχείρισης,
· Η απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην αγορά της αρτοποιίας,
· Η ανάπτυξη των Μικρομεσαίων και Παραδοσιακών Επιχειρήσεων του κλάδου, με την παροχή κινήτρων,
· Η εισαγωγή νέων μεθόδων παραγωγής προϊόντων αρτοποιίας, προκειμένου νέα προϊόντα να τίθενται στη διάθεση και επιλογή του καταναλωτή, με διαφάνεια και πλήρη γνώση των χαρακτηριστικών τους,
· Η εφαρμογή αυστηρών προδιαγραφών και κανόνων για την ποιότητα παραγωγής και τον τρόπο διακίνησης των προϊόντων αρτοποιίας, σε συνδυασμό με αποτελεσματικά αποτρεπτικές κυρώσεις.
Επιμέρους σημαντικότερες προβλέψεις του νομοσχεδίου
· Εισάγονται, το πρώτον, ανακαθορίζονται και εξορθολογίζονται ορισμοί βασικών και κρίσιμων εννοιών εντός πλαισίου συστηματοποιημένων και λειτουργικώς οργανωμένων διατάξεων (άρθρο 1 σ/ν). Η συστηματική αυτή παράθεση συμβάλλει στην δημιουργία αισθήματος ασφάλειας του δικαίου για τους φορείς που δραστηριοποιούνται στην αγορά της αρτοποιίας, αφενός και καθιστά ευχερή και αποτελεσματικό τον έλεγχο των προϊόντων αρτοποιίας εκ μέρους των ελεγκτικών αρχών, αφετέρου. Οι ορισμοί αυτοί εναρμονίζονται, απολύτως, με τον Κώδικα Τροφίμων και Ποτών, τις ισχύουσες αγορανομικές διατάξεις και τη νομοθεσία για την αδειοδότηση των επιχειρήσεων (ν. 3325/2005). Οι ορισμοί που εισάγονται για πρώτη φορά, προκειμένου να καλύψουν κενά της μέχρι σήμερα νομοθεσίας και να την εναρμονίσουν με τις νέες συνθήκες της αγοράς είναι: «διατηρημένος άρτος», «διατηρημένο αρτοπαρασκεύασμα ή αρτοσκεύασμα», «ενδιάμεσο προϊόν αρτοποιίας», «επιχείρηση αρτοποιίας», «δραστηριότητα αρτοποιίας», «εγκατάσταση περάτωσης έψησης», «φρέσκος άρτος», «υπεύθυνος αρτοποιίας». Επιπλέον, εισάγεται ρήτρα αμοιβαίας αναγνώρισης των προϊόντων που παράγονται ή και διατίθενται νόμιμα στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην Τουρκία και σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ)σε συμμόρφωση με το άρθρο 28 της Ευρωπαϊκής Συνθήκης.
· Απλοποιείται η διαδικασία αδειοδότησης των επιχειρήσεων αρτοποιίας, καθώς και της τροποποίησης των σχετικών αδειών (άρθρο 2 σ/ν) και αυτό επιτυγχάνεται με τη λειτουργική σύνδεση των σχετικών διατάξεων με τις διατάξεις του ν. 3325/2005, που απλοποιούν τη διαδικασία των αδειοδοτήσεων, γενικώς. Έτσι, τα αρτοποιεία, οι βιοτεχνίες-βιομηχανίες αρτοποιίας και οι, για πρώτη φορά, προβλεπόμενες εγκαταστάσεις περάτωσης έψησης αδειοδοτούνται με μία μόνο άδεια από τις Διευθύνσεις Ανάπτυξης των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων. Στην άδεια αυτή περιέχεται και η διακεκριμένη, μέχρι σήμερα, άδεια υγειονομικού ενδιαφέροντος (άρθρο 19 σ/ν). Παράλληλα, εισάγεται υποχρέωση για όλες τις επιχειρήσεις αρτοποιίας, να διαθέτουν βεβαίωση του ΕΦΕΤ, που διασφαλίζει αποτελεσματικά την υγιεινή των τροφίμων. Μέχρι σήμερα, την υποχρέωση αυτή είχαν μόνο όσες από τις ανωτέρω επιχειρήσεις επεξεργάζονταν πάνω από 1000 κιλά αλεύρου σε ημερήσια βάση, μέσω της ανάπτυξης του HACCP σε συμμόρφωση με σχετικές διατάξεις του Κανονισμού υπαρ. 852/2004/ΕΚ.
· Εισάγεται ο θεσμός του υπεύθυνου αρτοποιίας για κάθε αρτοποιείο και του υπεύθυνου εγκατάστασης περάτωσης έψησης. Για κάθε αρτοποιείο (άρθρο 3 του σ/ν) προβλέπεται ένα μόνο πρόσωπο, που έχει την αποκλειστική ευθύνη να επιβλέπει όλο το παραγωγικό στάδιο και να διασφαλίζει, μεταξύ άλλων, την τήρηση των κανόνων υγιεινής και της ασφάλειας στον χώρο εργασίας, καθώς και την ποιότητα του τελικού προϊόντος.
· Εισάγεται, για πρώτη φορά, ο ορισμός και η σχετική ρύθμιση για την Εγκατάσταση Περάτωσης Έψησης (άρθρο 5 του σ/ν). Στην εγκατάσταση αυτή μπορεί να πραγματοποιείται το τελικό στάδιο της έψησης ενδιαμέσων προϊόντων αρτοποιίας (διαδικασία bake off). Ο χώρος που καταλαμβάνεται από την ανωτέρω εγκατάσταση μπορεί να αποτελεί είτε αυτοτελές κατάστημα είτε να βρίσκεται σε πρατήριο άρτου ή να αποτελεί τμήμα μεικτού καταστήματος τροφίμων και υπεραγοράς τροφίμων. Ο χώρος αυτός, του οποίου η επιφάνεια καθορίζεται με βάση τα δεδομένα και τη μέθοδο καθορισμού της επιφάνειας των αρτοποιείων και την αρχή της αναλογικότητας είναι εντελώς διαχωρισμένος και ανεξάρτητος από το χώρο διάθεσης των εψημένων προϊόντων και, εφόσον αποτελεί αυτοτελές και ανεξάρτητο κατάστημα, διαθέτει τους αναγκαίους χώρους που επιβάλουν οι κείμενες υγειονομικές διατάξεις. Με την εισαγόμενη ρύθμιση, ο επί πλέον χώρος διάθεσης των προϊόντων που προέρχονται από την διαδικασία bake off είναι όσος απαιτείται για ένα αμιγές πρατήριο άρτου, δηλαδή τουλάχιστον 12 τ.μ.. Με τη ρύθμιση αυτή, επιλύεται, κατά τρόπο συστηματικό, ισορροπημένο και ανταποκρινόμενο στην αρχή της αναλογικότητας και στη βάση των θέσεων που έγιναν αμοιβαίως αποδεκτές από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ελληνική Δημοκρατία στο πλαίσιο μακρόχρονης σχετικής διαβούλευσης, ένα σημαντικό πρόβλημα που απασχολούσε επί πολλά έτη τη διοίκηση και τους εμπλεκόμενους επιχειρηματικούς φορείς και είχε οδηγήσει την χώρα μας ενώπιον του Δ.Ε.Κ..
· Θεσπίζονται για πρώτη φορά, με συστηματικό τρόπο, μέτρα για την ενίσχυση των επιχειρήσεων αρτοποιίας και την επαγγελματική κατάρτιση των αρτοποιών (άρθρα 7 και 8 του σ/ν). Ειδική, εξάλλου, πρόνοια λαμβάνεται για την οικονομική ενίσχυση των παραδοσιακών ξυλόφουρνων σε μικρά χωριά της χώρας.
· Διακρίνεται ο φρέσκος άρτος από τον άρτο που προέρχεται από ενδιάμεσα προϊόντα αρτοποιίας (άρθρο 10 του σ/ν). Η διάταξη αυτή εισάγεται για πρώτη φορά στην αρτοποιητική νομοθεσία και αποσκοπεί στην πλήρη ενημέρωση του καταναλωτή και την αποφυγή της παραπλάνησής του.
· Ρυθμίζεται, συστηματικά, ο τρόπος διάθεσης διατηρημένων αρτοπαρασκευασμάτων και άρτου (άρθρο 11 του σ/ν). Προβλέπεται, σύμφωνα και με σχετικές διατάξεις της Οδηγίας 2000/13/ΕΚ, η αναγραφή στην συσκευασία του διατηρημένου άρτου και των διατηρημένων αρτοπαρασκευασμάτων, όλων των κατάλληλων ενδείξεων και των αναγκαίων πληροφοριών που θα καταστήσουν τον καταναλωτή γνώστη του προϊόντος που αγοράζει, όπως και της καταναλωτικής του αξίας. Η ίδια πρόνοια λαμβάνεται και για τα ενδιάμεσα προϊόντα αρτοποιίας (άρθρο 12 του σ/ν) και του άρτου που προέρχεται από τα προϊόντα αυτά (άρθρο 13 του σ/ν).
· Εισάγεται μια πλήρης και συστηματική ρύθμιση για τη διάθεση, πώληση και διανομή άρτου (άρθρο 14 του σ/ν). Κατά πρώτο εισάγεται ρύθμιση υποχρεωτικής πώλησης άρτου από τα αρτοποιεία και τα πρατήρια άρτου. Στη συνέχεια, προβλέπεται ο τρόπος της διάθεσης άρτου και προϊόντων αρτοποιίας από άλλα καταστήματα, εκτός από τα αρτοποιεία και τα πρατήρια άρτου. Τέλος, προβλέπεται η απαιτούμενη συσκευασία και οι σχετικές αναγραφές, σύμφωνα και με σχετικές διατάξεις της Οδηγίας 2000/13/ΕΚ κατά τη διάθεση κάθε κατηγορίας άρτου και προϊόντων αρτοποιίας. Με τον τρόπο αυτό, ο καταναλωτής μπορεί να αισθάνεται ασφαλής ότι αγοράζει το προϊόν που αυτός πράγματι επιθυμεί και όχι αυτό προς το οποίο, ενδεχομένως, καθοδηγείται με διάφορους τρόπους.
· Θεσπίζονται όλες οι αναγκαίες μεταβατικές διατάξεις και γίνεται, όπως επιβάλλεται, η παραπομπή στην Οδηγία 98/34/ΕΚ, σχετικά με τις ρυθμίσεις που αποδίδουν τεχνικό κανόνα κατά την Οδηγία αυτή.
· Τέλος, η « αρτοποιητική» νομοθεσία «εξοπλίζεται» με αυστηρές και αποτελεσματικές κυρώσεις που θα επιβάλλονται σε όποιους παραβιάζουν τις διατάξεις της (άρθρο 18 του σ/ν). Συγκεκριμένα, όποιος εκμεταλλεύεται, χωρίς άδεια, αρτοποιείο, πρατήριο άρτου ή εγκατάσταση περάτωσης έψησης, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρις ενός (1) έτους ή με χρηματική ποινή. Η χρηματική ποινή μπορεί να επιβληθεί και μαζί με την ποινή της φυλάκισης. Επίσης, ανεξάρτητα από την επιβολή των ανωτέρω ποινικών κυρώσεων, σε όσους παραβαίνουν απαγορευτικές διατάξεις του νόμου αυτού, επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο από 500 ως 50.000 ευρώ, ανάλογα με την βαρύτητα και τη συχνότητα της πράξης ή παράλειψης και τις επιπτώσεις που μπορεί να έχουν στην δημόσια υγεία και τα συμφέροντα των καταναλωτών. Μπορεί, επίσης, να διατάσσεται η διακοπή της λειτουργίας της επιχείρησης αρτοποιίας για διάστημα μέχρι έξι (6) μηνών ή και οριστικά, σε περίπτωση υποτροπής. Οι διοικητικές κυρώσεις, που ορίζονται στην παράγραφο αυτή, επιβάλλονται με απόφαση της αρχής που είναι αρμόδια για την χορήγηση της σχετικής άδειας λειτουργίας.
