Από την έντυπη έκδοση
Του Στέλιου Παπαπέτρου
[email protected]
Τριπλό «ψαλίδισμα» των συντάξεων, κύριων - επικουρικών και οικογενειακών επιδομάτων, από το οποίο θα θιγούν 1,1 εκατ. συνταξιούχοι μετά την 1/1/2019, θα προκαλέσουν οι νέες ρυθμίσεις που ψηφίστηκαν πρόσφατα στη Βουλή και προβλέπουν μειώσεις έως και 18%.
Επισημαίνεται ότι ο νέος νόμος προβλέπει ταυτόχρονα «πάγωμα» όλων των συντάξεων μέχρι το 2021. Παράλληλα οι νέες ρυθμίσεις θα δημιουργήσουν μία πρόσθετη επιβάρυνση στον τρόπο υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για 1,4 εκατ. ελεύθερους επαγγελματίες, εμπόρους, επιστήμονες και αγρότες (σε σύγκριση με τον σημερινό τρόπο υπολογισμού).
Για το 2018, οι εισφορές τους θα υπολογίζονται επί του 85% του φορολογητέου αποτελέσματος και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Φοροτεχνικών οι νέες ρυθμίσεις θα έχουν ως αποτέλεσμα, εξαιτίας της πρόσθετης επιβάρυνσης, να αυξήσουν τις συνολικές εισφορές των αυτοαπασχολούμενων και των ελεύθερων επαγγελματιών στο 34,21%.
Έτσι, ο συνολικός αριθμός των άμεσα θιγόμενων από τις νέες παρεμβάσεις στο σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένων και των 230.730 δικαιούχων του ΕΚΑΣ το οποίο θα καταργηθεί οριστικά από το 2019, θα ανέλθει σε περίπου 2.230.000 συνταξιούχους και εργαζόμενους (ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες).
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της κυβέρνησης -όπως αυτές αποτυπώνονται στον νέο νόμο 4472/17-, το σύνολο των νέων παρεμβάσεων στους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης θα ανέλθει: το 2019 στα 2,6 δισ. ευρώ, το 2020 στα 2,7 δισ. ευρώ και το 2021 στα 2,8 δισ. ευρώ.
Μαζί με τη σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ που ήδη έχει θεσμοθετηθεί και θα ολοκληρωθεί το 2019, από την οποία εκτιμάται ότι θα εξοικονομηθεί δαπάνη 910 εκατ. ευρώ, ο συνολικός αριθμός των βασικών παρεμβάσεων που έχουν «προγραμματιστεί» με τις νέες ρυθμίσεις ανέρχεται σε έξι:
1. Από την 1/1/2019 περικόπτεται έως και 18% η «προσωπική διαφορά» που προβλεπόταν για τις καταβαλλόμενες κύριες συντάξεις μετά την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου. Στις περιπτώσεις που το ποσό της προσωπικής διαφοράς ανάμεσα στον παλιό τρόπο υπολογισμού και στον νέο τρόπο υπολογισμού είναι μεγαλύτερο από 18%, τότε το υπόλοιπο ποσό που είναι πάνω από το 18% εξακολουθεί να καταβάλλεται στον δικαιούχο ως «προσωπική διαφορά».
Σε 1,3 δισ. ευρώ εκτιμάται η εξοικονόμηση δαπάνης για το 2019 από την περικοπή της «προσωπικής διαφοράς» στις κύριες συντάξεις του ιδιωτικού τομέα και σε 805 εκατ. ευρώ από τις αντίστοιχες του Δημοσίου. Οι περικοπές θα αγγίξουν περίπου 1,1 εκατ. συνταξιούχους και εκτιμάται ότι από αυτούς οι περίπου 400.000 θα έχουν απώλειες 18%, δηλαδή θα υποστούν το προβλεπόμενο ανώτατο όριο της μείωσης.
2. Αντίστοιχα, η εξοικονόμηση της δαπάνης από τις περικοπές στις επικουρικές συντάξεις θα ανέλθει το 2019 σε 232 εκατ. ευρώ. Επειδή ο νόμος προβλέπει ότι στις νέες μειώσεις των επικουρικών θα συνυπολογιστούν και οι περσινές μειώσεις, οι απώλειες θα αγγίξουν περίπου 180.000 από τους σημερινούς δικαιούχους και θα ανέλθουν μέχρι και 40 ευρώ τον μήνα σε ορισμένες περιπτώσεις δικαιούχων που λαμβάνουν ακόμη υψηλές επικουρικές συντάξεις.
3. Η περικοπή των οικογενειακών επιδομάτων αφορά περίπου 250.000 συνταξιούχους. Οι νέες ρυθμίσεις προβλέπουν ότι για όσους λαμβάνουν σύνταξη μέχρι την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού, το επίδομα συζύγου εξακολουθεί να συγκαταβάλλεται με τη σύνταξη σύμφωνα με τις καταστατικές διατάξεις των Ταμείων τους έως 31/12/2018. Από το 2019 και μετά το επίδομα καταργείται και συνδέεται με εισοδηματικά κριτήρια.
4. Από τη σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ -το οποίο απώλεσαν ήδη 50.000 δικαιούχοι- και έχει θεσμοθετηθεί αλλά θα ολοκληρωθεί σταδιακά έως το τέλος του 2019, προβλέπεται ότι θα εξοικονομηθεί κονδύλι ύψους 910 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του συστήματος ΗΛΙΟΣ το ΕΚΑΣ, χορηγείται σήμερα σε 230.730 συνταξιούχους και η μηνιαία δαπάνη ανέρχεται σε 49.355.666,83 ευρώ.
5. Απώλειες θα δουν και όσοι συνταξιοδοτήθηκαν μετά την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου, δηλαδή μετά τις 13/5/2016 ή θα συνταξιοδοτηθούν έως την 31/12/2018 και εκτιμώνται σε περίπου 120.000 δικαιούχους, καθώς και αυτοί θα χάσουν μέχρι το ποσοστό του 18%, την «προσωπική διαφορά» που θα προκύψει από τον επανυπολογισμό των συντάξεών τους.
6. Οι νέες ρυθμίσεις για το ασφαλιστικό, σύμφωνα με τις οποίες από το 2019 οι ασφαλιστικές εισφορές, αντί να υπολογίζονται επί του φορολογητέου εισοδήματος των ελεύθερων επαγγελματιών ή των επιτηδευματιών, θα υπολογίζονται επί του φορολογητέου εισοδήματος προσαυξημένου κατά το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών που καταβλήθηκαν την προηγούμενη χρονιά, θα οδηγήσουν σε επιπλέον επιβαρύνσεις. Για παράδειγμα, όπως εκτιμά η πανελλήνια ομοσπονδία φοροτεχνικών, για τους ασφαλισμένους του πρώην ΟΑΕΕ «το νέο ποσοστό που προκύπτει είναι 26,95% επί του 26,95% ήδη υπάρχοντος ποσοστού του ΕΦΚΑ με αποτέλεσμα να καταλήγει, περίπου, σε πρόσθετη επιβάρυνση 7,26% που σημαίνει συνολικά 34,21% ή αύξηση 26,94% των εισφορών». Επισημαίνεται ότι μόνο για το 2018 ο νέος νόμος προβλέπει έκπτωση 15% στη βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών, έτσι ώστε αυτές να υπολογίζονται στο 85% του φορολογητέου αποτελέσματος. Η έκπτωση αυτή καταργείται από το 2019.
Σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις, μέχρι το τέλος του 2017 θα πρέπει το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης να έχει ολοκληρώσει τον επανυπολογισμό των κύριων συντάξεων.
Ποιοι πλήττονται
- Η περικοπή έως και 18% της «προσωπικής διαφοράς» για τις καταβαλλόμενες κύριες συντάξεις αγγίζει περίπου 1,1 εκατ. συνταξιούχους.
- Περίπου 120.000 δικαιούχοι οι οποίοι συνταξιοδοτήθηκαν μετά τις 13/5/2016 ή θα συνταξιοδοτηθούν έως την 31/12/2018 θα χάσουν επίσης μέχρι το ποσοστό του 18% την «προσωπική διαφορά» που θα προκύψει από τον επανυπολογισμό των συντάξεών τους.
- Οι περικοπές στις επικουρικές συντάξεις θίγουν περίπου 180.000 από τους σημερινούς δικαιούχους.
- Η περικοπή των οικογενειακών επιδομάτων αφορά περίπου 250.000 συνταξιούχους.
- Από τη σταδιακή, έως το τέλος του 2019, κατάργηση του ΕΚΑΣ -το οποίο απώλεσαν ήδη 50.000 δικαιούχοι- θα θιγούν επιπλέον 230.730 συνταξιούχοι.
- Οι νέες ρυθμίσεις για τις ασφαλιστικές εισφορές θίγουν 1,4 εκατ. ελεύθερους επαγγελματίες, εμπόρους, επιστήμονες και αγρότες.
