Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Πρόσθετα μέτρα, το ύψος των οποίων προσεγγίζει το 1 δισ. ευρώ, θα στηρίξουν την εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού του 2018, καθώς οι θεσμοί, προεξάρχοντος του ΔΝΤ, βλέπουν δημοσιονομικό κενό και δυσκολία επίτευξης του στόχου για πλεόνασμα ύψους 3,5% του ΑΕΠ.
Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι απέκρουσε τις απαιτήσεις των θεσμών -και ειδικά του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου- για ακόμη μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή την επόμενη χρονιά. Ωστόσο, το τελικό κείμενο της συμφωνίας αλλά και ο κατάλογος με τα 140 προαπαιτούμενα που ήρθε στην επιφάνεια αποδεικνύει ότι και τα μέτρα που συμφωνήθηκαν επιφέρουν σημαντικές επιπτώσεις στο εισόδημα εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών.
Μάλιστα, τα νέα μέτρα που θα νομοθετηθούν μέσα στην επόμενη εβδομάδα έρχονται να προστεθούν στα μέτρα που έχουν ήδη ψηφιστεί κατά την ολοκλήρωση της α’ αξιολόγησης, αλλά δεν έχουν ακόμη ενεργοποιηθεί. Έτσι, με την αλλαγή του χρόνου, αυξάνεται η παρακράτηση φόρου για μισθωτούς και συνταξιούχους, κόβεται κατά το ήμισυ ο προϋπολογισμός του επιδόματος θέρμανσης, χάνεται η έκπτωση φόρου για τις ιατρικές δαπάνες, αυξάνονται οι ασφαλιστικές εισφορές για επιτηδευματίες αλλά και για αγρότες, κόβεται στα όρια της πλήρους κατάργησης το ΕΚΑΣ, ενώ ενεργοποιείται και ο φόρος υπεραξίας στις αγοραπωλησίες ακινήτων, ένας φόρος ο οποίος θα βαρύνει τον πολίτη. Μέσω του μνημονίου, προαναγγέλλονται και παρεμβάσεις στα ειδικά μισθολόγια αλλά και στις αμοιβές των ένστολων, ενώ μένει να φανεί ποιος θα είναι ο αντίκτυπος στην τσέπη των ιδιοκτητών από τη μείωση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων στα όρια των εμπορικών.
1. H αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών είναι αναμφίβολα το βαρύτερο μέτρο της επόμενης χρονιάς.
Δεδομένου ότι θα υπάρξει και μεταβατική περίοδος ενός έτους (σ.σ.: λόγω της έκπτωσης του 15% που προβλέπεται επί της βάσης υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για το 2018), μένει να φανεί -μέσα από την εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου που θα κατατεθεί στο τέλος της εβδομάδας στη Βουλή- ποιος θα είναι ο δημοσιονομικός αντίκτυπος της σύνδεσης των ασφαλιστικών εισφορών με το φορολογητέο εισόδημα της προηγούμενης χρονιάς, προσαυξημένο κατά τις ασφαλιστικές εισφορές. Οι επιβαρύνσεις, παρά την έκπτωση, είναι σημαντικές. Ωστόσο, επειδή δεν επέρχεται καμία μεταβολή σε όσους δηλώνουν εισοδήματα έως και 7.000 ευρώ τον χρόνο η δημοσιονομική απόδοση μπορεί να περιορίζεται αισθητά. Σε κάθε περίπτωση, η πλήρης επιβάρυνση θα αποτυπωθεί από το 2019, όταν πλέον θα έχει γίνει παρελθόν και η έκπτωση του 15%.
2. Αυξήσεις εισφορών θα υπάρξουν ούτως ή άλλως για τους αγρότες. Ο συντελεστής υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για την κύρια σύνταξη από την 1/1/2018 θα αναπροσαρμοστεί στο 17% έναντι 14% που είναι για το 2017.
Πέραν του μη κοστολογημένου -προς το παρόν- μέτρου της αλλαγής στον τρόπο υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών, από το νέο έτος θα ενεργοποιηθούν τα μέτρα που υπέδειξε η Παγκόσμια Τράπεζα μέσω της μελέτης της για τις φορολογικές απαλλαγές και τα κοινωνικά επιδόματα. Έτσι:
3. Μένει να εξειδικευτεί ποια κοινωνικά επιδόματα (σ.σ.: η λίστα με τα 140 προαπαιτούμενα αναφέρεται ρητά και σε οικογενειακά επιδόματα) θα καταργηθούν ώστε να εξοικονομηθούν 8,5 εκατ. ευρώ το 2017 και 10 εκατ. ευρώ το 2018.
4. Ο προϋπολογισμός του επιδόματος θέρμανσης θα πρέπει να «κουρευτεί» κατά 58 εκατ. ευρώ, κάτι που πρακτικά σημαίνει και μείωση του επιδόματος κατά 50%. Η μείωση θα αφορά τη χειμερινή σεζόν 2017-2018, που σημαίνει ότι το επίδομα του Ιανουαρίου είτε θα δοθεί σε πολύ λιγότερους είτε κομμένο κατά 50% (σ.σ.: από τα 25 λεπτά ανά λίτρο στα 12 λεπτά ανά λίτρο). Το πώς θα γίνει η μείωση θα προσδιοριστεί με υπουργική απόφαση που θα εκδοθεί στο τέλος του χρόνου.
5. Περίπου 189 εκατομμύρια ευρώ θα εξοικονομηθούν από τη μείωση των φορολογικών απαλλαγών που έχουν απομείνει σε ισχύ. Οι δύο βασικότερες είναι η έκπτωση 1,5% που γίνεται στην παρακράτηση φόρου αλλά και οι ιατρικές δαπάνες. Η κατάργηση της έκπτωσης του 1,5% που γίνεται στην παρακράτηση, θα οδηγήσει σε μείωση των καθαρών αποδοχών όλων των μισθωτών και των συνταξιούχων με αποδοχές άνω των 8.636 ευρώ ετησίως. Η διαφορά δεν θα είναι μεγάλη καθώς η μείωση μπορεί να κυμαίνεται από 30-50 λεπτά του ευρώ ανά μήνα και να φτάνει μέχρι και τα 3-5 ευρώ για έναν εργαζόμενο με μισθό της τάξεως των 2.000-3.000 ευρώ.
Το κείμενο του μνημονίου δεν περιγράφει αναλυτικά τις φορολογικές απαλλαγές που θα κοπούν, παρά μόνο το συνολικό ποσό. Ωστόσο, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι και η έκπτωση των ιατρικών δαπανών βαίνει προς κατάργηση. Tο νομικό πλαίσιο για τη συγκεκριμένη έκπτωση έχει ήδη τροποποιηθεί, καθώς δεν υπάρχει έκπτωση φόρου για ιατρικές δαπάνες οι οποίες έχουν εξοφληθεί με μετρητά.
6. Επεκτείνεται και για το 2018 ο προσωρινός φόρος που έχει επιβληθεί στις ναυτιλιακές εταιρείες.
7. Το μνημόνιο αναφέρεται ρητά στον «εξορθολογισμό των ειδικών μισθολογίων, ακολουθώντας την ίδια μεθοδολογία που είχε χρησιμοποιηθεί και για το ενιαίο μισθολόγιο». Η μεθοδολογία αυτή δεν είναι τίποτα περισσότερο από την κατάργηση επιδομάτων. Περικοπή αναμένεται και στους στρατιωτικούς.
8. Αναφέρεται ρητά ότι το «πάγωμα» στην επιβολή του φόρου υπεραξίας ακινήτων δεν θα παραταθεί πέραν της 31ης/12/2017. Αυτό σημαίνει ότι από το νέο έτος θα πρέπει να έχει προετοιμαστεί το έδαφος ώστε να επιβαρύνεται ο πωλητής για το κέρδος που προκύπτει, αφαιρώντας από το τίμημα της πώλησης το κόστος της αγοράς.
Τα καινούργια μέτρα που θα θεσμοθετηθούν μέσα στην επόμενη εβδομάδα θα έρθουν να προστεθούν στα μέτρα που έχουν ήδη ψηφιστεί αλλά θα ενεργοποιηθούν από την 1η Ιανουαρίου 2018:
9. Όπως αναφέρεται και στο αναθεωρημένο μνημόνιο, η πρόσθετη περικοπή στη δαπάνη για το ΕΚΑΣ θα πρέπει να φτάσει το 2018 στα 238 εκατ. ευρώ, καθώς η συνολική εξοικονόμηση θα πρέπει να εκτοξευτεί στα 808 εκατ. ευρώ έναντι 570 εκατ. ευρώ το 2017. Δεδομένου ότι η συνολική δαπάνη είναι στα 853 εκατ. ευρώ, πρακτικά το ΕΚΑΣ δεν θα λαμβάνουν από το νέο έτος παρά ελάχιστοι.
10. Από το νέο έτος θα ενεργοποιηθεί και ο φόρος διαμονής στα ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια-διαμερίσματα ο οποίος κυμαίνεται από 0,5 ευρώ έως 4 ευρώ, ανάλογα με την κατηγορία του ξενοδοχείου ή του δωματίου.
11. Επίσης, θα αποδώσει δημοσιονομικά και ο φόρος στις βραχυχρόνιες ενοικιάσεις ακινήτων μέσα από τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες ενοικίασης.
Τα 11... παλιά και νέα «χαράτσια»
1. ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ
Aλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για τους επιτηδευματίες. Μένει να φανεί -μέσα από την εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου, που θα κατατεθεί στο τέλος της εβδομάδας στη Βουλή- ποιος θα είναι ο δημοσιονομικός αντίκτυπος της σύνδεσης των ασφαλιστικών εισφορών με το φορολογητέο εισόδημα της προηγούμενης χρονιάς, προσαυξημένο κατά τις ασφαλιστικές εισφορές.
2. ΑΓΡΟΤΕΣ
Ο συντελεστής υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών των αγροτών για την κύρια σύνταξη από την 1/1/2018 θα αναπροσαρμοστεί στο 17% έναντι 14% που είναι για ολόκληρο το 2017.
3. ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ
Μένει να εξειδικευτεί ποια κοινωνικά επιδόματα (σ.σ.: η λίστα με τα 140 προαπαιτούμενα αναφέρεται ρητά και σε οικογενειακά επιδόματα) θα καταργηθούν ώστε να εξοικονομηθούν 8,5 εκατ. ευρώ το 2017 και 10 εκατ. το 2018.
4. ΕΠΙΔΟΜΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ
Ο προϋπολογισμός του επιδόματος θέρμανσης θα πρέπει να «κουρευτεί» κατά 58 εκατ. ευρώ, κάτι που πρακτικά σημαίνει μείωση του επιδόματος κατά 50%. Η μείωση θα αφορά τη χειμερινή σεζόν 2017-2018 και το πώς θα γίνει θα προσδιοριστεί με υπουργική απόφαση που θα εκδοθεί στο τέλος του χρόνου.
5. ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΦΟΡΟΑΠΑΛΛΑΓΩΝ
Περίπου 189 εκατ. θα εξοικονομηθούν από τη μείωση των φορολογικών απαλλαγών που έχουν απομείνει σε ισχύ. Οι δύο βασικότερες είναι η έκπτωση 1,5% που γίνεται στην παρακράτηση φόρου, αλλά και οι ιατρικές δαπάνες.
6. ΝΑΥΤΙΛΙΑ
Επεκτείνεται και για το 2018 ο προσωρινός φόρος που έχει επιβληθεί στις ναυτιλιακές εταιρείες.
7. ΕΙΔΙΚΑ ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΑ
Το μνημόνιο αναφέρεται ρητά στον «εξορθολογισμό των ειδικών μισθολογίων, ακολουθώντας την ίδια μεθοδολογία που είχε χρησιμοποιηθεί και για το ενιαίο μισθολόγιο».
8. ΦΟΡΟΣ ΥΠΕΡΑΞΙΑΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ
Tο «πάγωμα» στην επιβολή του φόρου υπεραξίας ακινήτων δεν θα παραταθεί πέραν της 31ης/12/2017. Αυτό σημαίνει ότι από το νέο έτος θα επιβαρύνεται ο πωλητής ενός ακινήτου για το κέρδος που προκύπτει αφαιρώντας από το τίμημα της πώλησης το κόστος της αγοράς.
9. ΠΕΡΙΚΟΠΗ ΕΚΑΣ
Η πρόσθετη περικοπή στη δαπάνη για το ΕΚΑΣ θα πρέπει να φτάσει το 2018 στα 238 εκατ. ευρώ, καθώς η συνολική εξοικονόμηση θα πρέπει να εκτοξευτεί στα 808 εκατ. ευρώ έναντι 570 εκατ. ευρώ το 2017.
10. ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ
Από το νέο έτος, θα ενεργοποιηθεί ο φόρος διαμονής στα ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια-διαμερίσματα, ο οποίος κυμαίνεται από 0,5 ευρώ έως 4 ευρώ ανάλογα με την κατηγορία του ξενοδοχείου ή του δωματίου.
11. ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΙΕΣ ΕΝΟΙΚΙΑΣΕΙΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ
Από το νέο έτος, θα ενεργοποιηθεί και ο φόρος στις βραχυχρόνιες ενοικιάσεις ακινήτων μέσα από τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες ενοικίασης.
