Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Πρόσθετα φορολογικά έσοδα ύψους περίπου 3 δισ. ευρώ -περισσότερα από όσα αποδίδει ετησίως στα κρατικά ταμεία η εφαρμογή του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ)- μπορεί, εντέλει, να αποφέρει κάθε χρόνο στον κρατικό προϋπολογισμό η μείωση του αφορολόγητου ορίου εισοδήματος των μισθωτών, των συνταξιούχων και των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών από τα επίπεδα των 8.636 - 9.545 ευρώ στα πολύ πιο χαμηλά επίπεδα των 5.600-6.200 ευρώ, την οποία φέρεται να έχει αποδεχθεί η κυβέρνηση έπειτα από συνεχείς υποχωρήσεις στις διαπραγματεύσεις της με τους εκπροσώπους των δανειστών.
Οι προβλέψεις για πρόσθετα έσοδα ύψους 1,8 δισ. ευρώ από τη μείωση του αφορολόγητου ορίου εισοδήματος των μισθωτών, των συνταξιούχων και των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών μπορούν να χαρακτηριστούν ως άκρως συντηρητικές αν ληφθούν υπ’ όψιν τα στοιχεία-σοκ της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) σχετικά με το συνολικό ποσό φόρου που γλιτώνουν κάθε χρόνο οι φορολογούμενοι από την εφαρμογή του αφορολόγητου.
Συγκεκριμένα, όπως αποκαλύπτεται από τα αποτελέσματα της στατιστικής επεξεργασίας των δεδομένων των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων του έτους 2016, τα οποία ανακοίνωσε πρόσφατα η ΑΑΔΕ, το συνολικό ποσό φόρου το οποίο γλίτωσαν εκατομμύρια φορολογούμενοι το προηγούμενο έτος εξαιτίας της έκπτωσης ποσού έως 2.100 ευρώ από τον φόρο εισοδήματος των μισθών και των συντάξεων ανήλθε σε 9,65 δισ. ευρώ. Από το ποσό αυτό:
* τα 7,9 δισ. ευρώ τα γλίτωσαν περίπου 4 εκατομμύρια νοικοκυριά αποτελούμενα από κατ’ εξοχήν μισθωτούς και συνταξιούχους φορολογούμενους (από υπόχρεους ή και συζύγους με εισοδήματα από μισθούς ή συντάξεις τα οποία κάλυπταν πάνω από το 50% των συνολικών εισοδημάτων τους από όλες τις πηγές),
* το 1,75 δισ. ευρώ το γλίτωσαν όσοι από τους υπόλοιπους 2,2 εκατ. φορολογούμενους (εμποροβιοτέχνες, ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και εισοδηματίες) δήλωσαν και εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες, τα οποία όμως κάλυπταν μικρά ποσοστά επί των συνολικών εισοδημάτων τους από όλες τις πηγές.
Σημειώνεται ότι πέρυσι, κατά τον τελικό υπολογισμό (κατά την εκκαθάριση) του φόρου επί των εισοδημάτων που δηλώθηκαν για το έτος 2015 από περίπου 6,2 εκατομμύρια νοικοκυριά, η νομοθεσία προέβλεπε ενιαίο ποσό έκπτωσης φόρου έως 2.100 ευρώ για όλους όσοι απέκτησαν ετήσια εισοδήματα από μισθούς ή συντάξεις έως 42.000 ευρώ, ανεξαρτήτως του αριθμού των τέκνων που τους βάρυναν. Το ποσό της έκπτωσης αυτής ισοδυναμούσε με αφορολόγητο όριο εισοδήματος ύψους 9.545 ευρώ για όλους όσοι δήλωσαν μισθούς ή συντάξεις, δηλαδή για περισσότερα από 4 εκατομμύρια νοικοκυριά.
Αντιθέτως, κατά τη φετινή χρονιά η νομοθεσία που καθορίζει τον τρόπο υπολογισμού του φόρου επί των εισοδημάτων του 2016 (και εφαρμόζεται ήδη κατά την εκκαθάριση των φετινών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων) περιορίζει το ανώτατο όριο της έκπτωσης φόρου από τα 2.100 στα 1.900 ευρώ για όσους δεν βαρύνονται με τέκνα, στα 1.950 ευρώ για όσους βαρύνονται με 1 τέκνο και στα 2.000 ευρώ για όσους έχουν 2 τέκνα και το διατηρεί στα 2.100 ευρώ μόνο για όσους έχουν 3 ή περισσότερα τέκνα.
Λαμβανομένου δε υπ’ όψιν ότι η έκπτωση αυτή, διαιρούμενη με τον ελάχιστο συντελεστή φόρου 22%, ανάγεται σε αφορολόγητο όριο εισοδήματος, δύναται να ειπωθεί ότι κατά τον υπολογισμό του φόρου επί των εισοδημάτων του 2016 ισχύει ειδικά για τα εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις αφορολόγητο όριο μειωμένο από τα 9.545 ευρώ (2.100 ευρώ / 22%) στα 8.636 ευρώ (1.950 ευρώ / 22%) για τους μη έχοντες τέκνα, στα 8.863 ευρώ (1.950 ευρώ / 22%) για τους έχοντες 1 εξαρτώμενο τέκνο και στα 9.090 ευρώ (2.000 ευρώ / 22%) για τους έχοντες 2 εξαρτώμενα τέκνα. Για όσους έχουν 3 ή περισσότερα τέκνα το αφορολόγητο όριο διατηρείται στα 9.545 ευρώ (2.100 ευρώ / 22%).
Ταυτόχρονα, όμως, η ισχύουσα φέτος νομοθεσία προβλέπει ότι η έκπτωση φόρου των 1.900-2.100 ευρώ, η οποία ισοδυναμεί με αφορολόγητο όριο κλιμακούμενο από 8.636-9.545 ευρώ, ισχύει όχι μόνο για τα εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις, αλλά και για τα εισοδήματα από αγροτικές δραστηριότητες τα οποία δηλώνονται από κατά κύριο επάγγελμα αγρότες. Φέτος δηλαδή προβλέπεται επέκταση της έκπτωσης φόρου ή του αφορολόγητου σε επιπλέον 200.000 περίπου φορολογούμενους, που είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.
Λαμβανομένων υπ’ όψιν των όσων προαναφέρθηκαν για την ισχύουσα φέτος νομοθεσία, μπορεί κάλλιστα να εκτιμηθεί με ασφάλεια ότι το συνολικό ποσό φόρου εισοδήματος το οποίο θα γλιτώσουν κατά το τρέχον έτος εκατομμύρια φορολογούμενοι με εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις ή αγροτικές δραστηριότητες, εξαιτίας της εφαρμογής της έκπτωσης φόρου των 1.900-2.100 ευρώ, η οποία ισοδυναμεί με αφορολόγητο όριο 8.636-9.545 ευρώ, θα ανέλθει τουλάχιστον στα 8,5 δισ. ευρώ. Δηλαδή, λόγω της μείωσης της έκπτωσης για τους μη έχοντες εξαρτώμενα τέκνα και τους έχοντες 1-2 εξαρτώμενα τέκνα, το συνολικό ποσό της φοροαπαλλαγής δεν θα φθάσει και πάλι τα 9,65 δισ. ευρώ, όπως το 2016, αλλά ούτε και θα υποχωρήσει κάτω από το ποσό των 8,5 δισ. ευρώ. Άλλωστε, η κυβέρνηση έχει ήδη προϋπολογίσει περίπου στο 1-1,1 δισ. ευρώ την αύξηση των εσόδων από τη μείωση της έκπτωσης φόρου.
Δεδομένου τώρα ότι η κυβέρνηση φέρεται να έχει συμφωνήσει με τους δανειστές στη μείωση του αφορολόγητου ορίου περίπου κατά 3.000 ευρώ ή περίπου κατά 35%, από τα 8.636 - 9.545 ευρώ στα 5.600-6.200 ευρώ, προκύπτει σαφώς ότι η έκπτωση φόρου των 1.900-2.100 ευρώ θα μειωθεί αναλόγως περίπου στα επίπεδα των 1.200-1.400 ευρώ. Ως εκ τούτου, το συνολικό ποσό των 8,5 δισ. ευρώ που εκτιμάται ότι γλιτώνουν κάθε χρόνο όσοι δικαιούνται το αφορολόγητο θα μειωθεί αναλόγως, περίπου κατά 35% ή κατά 2,975 δισ. ευρώ, στα 5,5 δισ. ευρώ περίπου.
Η εκτίμηση αυτή, η οποία μπορεί να θεωρηθεί άκρως ασφαλής, δείχνει ότι η έκταση της φοροαφαίμαξης που θα υποστούν πάνω από 4.000.000 νοικοκυριά μισθωτών, συνταξιούχων και κατ’ επάγγελμα αγροτών εξαιτίας της σχεδιαζόμενης μείωσης του αφορολόγητου θα είναι μεγαλύτερη κατά 66% ή κατά 1,2 δισ. ευρώ από αυτήν που «διαρρέουν» κυβέρνηση και δανειστές!
