Το 2003 σημειώθηκε σημαντική βελτίωση της κερδοφορίας στη μεταποίηση, στο εμπόριο, και στις υπηρεσίες, ενώ σημειώθηκε κάμψη κερδών στο τουρισμό. Οι αιτίες της βελτίωσης της κερδοφορίας στους τρεις αυτούς τομείς ήταν ωστόσο πολύ διαφορετικές. Τούτο προκύπτει από τη μελέτη των οριστικών δεδομένων των ισολογισμών και την αποτελεσμάτων χρήσης 26.362 επιχειρήσεων, η οποία παρουσιάζεται στο τεύχος Η Ελλάδα σε Αριθμούς, που αποτελεί μέρος του Ελληνικού Οικονομικού Οδηγού τον οποίο εκδίδει η ICAP τα τελευταία 40 χρόνια.
Μεταποιητικές Επιχειρήσεις
Στον εν λόγω τεύχος αναλύθηκαν τα οικονομικά δεδομένα 5.675 μεταποιητικών επιχειρήσεων ΑΕ και ΕΠΕ, που απασχολούσαν συνολικά 287.915 άτομα.
Το 2003 ήταν έτος «χαμηλής πτήσης» για την ελληνική μεταποίηση. Ο ρυθμός αύξησης των πωλήσεων των 5.675 επιχειρήσεων ΑΕ και ΕΠΕ τα στοιχεία των οποίων περιλαμβάνονται στην εν λόγω μελέτη επιβραδύνθηκε έναντι του 2002, παραμένοντας χαμηλός (4,4%). Περαιτέρω, το περιθώριο μικτού κέρδους παρέμεινε σταθερό (21,8%), ενώ η σημαντική άνοδος των λοιπών λειτουργικών εξόδων, επέφερε τελικά μείωση των λειτουργικών κερδών του μεταποιητικού τομέα, κατά 3,2%. Από την άλλη πλευρά όμως, η δραστική βελτίωση του μη λειτουργικού αποτελέσματος οδήγησε σε σημαντική διεύρυνση της κερδοφορίας, με το προ φόρου αποτέλεσμα της μεταποίησης να αυξάνεται τελικά κατά 22,5%, ενώ η αποδοτικότητα των ιδίων κεφαλαίων βελτιώθηκε, σε 9,7%. Πρέπει να σημειωθεί ότι, το 2003 αποτελεί έτος ορόσημο δεδομένου ότι δεν υπήρξε κανείς ζημιογόνος κλάδος στη μεταποίηση, ενώ σε επίπεδο επιχειρήσεων, περισσότερες από τα δύο τρίτα ήταν κερδοφόρες το 2003. Παράλληλα όμως, η δραστική επιβράδυνση του ρυθμού μεταβολής των καθαρών παγίων (διευρύνθηκαν μόνο κατά 1% το 2003, έναντι αντίστοιχου ρυθμού 4,7% το 2002), υποδηλώνει μείωση της επενδυτικής δραστηριότητας στη μεταποίηση. Ο δείκτης δανειακής επιβάρυνσης στη μεταποίηση εμφάνισε οριακή επιδείνωση το 2003, σε 55%.
Εμπορικές Επιχειρήσεις
Συνεχίστηκε το 2003 η ανάπτυξη του ελληνικού εμπορίου, όπως προκύπτει από την ανάλυση των οικονομικών στοιχείων 8.755 εμπορικών επιχειρήσεων. Ο ρυθμός ανόδου των πωλήσεων επιταχύνθηκε σημαντικά, σε 9,4%, το δε περιθώριο μικτού κέρδους διευρύνθηκε σε 20,3%. Η αύξηση των μικτών κερδών ήταν ουσιαστικά και ο λόγος της μεγάλης βελτίωσης του λειτουργικού αποτελέσματος (κατά 29,6%) και των προ φόρου κερδών, κατά 32.8%. Αντίθετα δε από ότι συνέβη στη μεταποίηση, στο εμπόριο τα μη λειτουργικά στοιχεία δεν επέδρασαν ουσιαστικά στην κερδοφορία. Συνέπεια των εξελίξεων αυτών ήταν η βελτίωση της αποδοτικότητας των ιδίων κεφαλαίων του εμπορίου, σε 21,2%. Το 2003 υπήρξε αυξημένη επιρροή των κερδοφόρων και υποχώρηση του πλήθους των ζημιογόνων εταιριών. Η συμμετοχή των κερδοφόρων στο σύνολο των εμπορικών επιχειρήσεων αυξήθηκε σε 78,8%. Από την άλλη πλευρά, η συρρίκνωση του ζημιογόνου τμήματος του εμπορίου είναι εμφανής, όχι μόνο λόγω της μείωσης του αριθμού των επιχειρήσεων, αλλά και εξ αιτίας της υποχώρησης όλων σχεδόν των οικονομικών τους μεγεθών.
Επιχειρήσεις Παροχής Υπηρεσιών
Α΄ Χρηματοπιστωτικός Τομέας
Το 2003, επήλθε η ανάκαμψη στο χρηματοπιστωτικό τομέα, ο οποίος συγκε-ντρώνει 1.219 επιχειρήσεις. Σημαίνον γεγονός ήταν η βελτίωση των προ φόρου κερδών του τομέα τα οποία, μετά τη δραστική υποχώρηση του προηγουμένου έτους, επανήλθαν στα επίπεδα του έτους 2001. Καταλυτική για την εξέλιξη της κερδοφορίας ήταν η συμμετοχή των τραπεζών, οι οποίες κάλυψαν το 73,9% των συνολικών προ φόρου κερδών του τομέα αυτού. Το 2003 μόνο δύο κλάδοι παρέμειναν ζημιογόνοι, αυτοί των ανταλλακτηρίων συναλλάγματος και των ΕΛΔΕ.
Β΄ Λοιπές Υπηρεσίες
Οι πωλήσεις των 7.096 επιχειρήσεων του τομέα αυξήθηκαν το 2003 με ρυθμό 3,7%. Ωστόσο, το μικτό περιθώριο περιορίστηκε κατά τέσσερις σχεδόν ποσοστιαίες μονάδες, σε 23,2%. Τελικά, και παρά τη στασιμότητα των λειτουργικών κερδών, τα προ φόρου κέρδη αυξήθηκαν κατά 17,2%, λόγω κυρίως της βελτίωσης του μη λειτουργικού αποτελέσματος.
Τουριστικές Επιχειρήσεις
Το 2003 δεν ήταν μία καλή χρονιά για τον ελληνικό τουρισμό, όπως προκύπτει και από την εξέλιξη των αφίξεων και ταξιδιωτικών εισπράξεων. Οι εξελίξεις αυτές αντικατοπτρίζονται και στα αποτελέσματα των 3.617 τουριστικών επιχειρήσεων. Οι πωλήσεις τους σημείωσαν ισχνή αύξηση (μόλις 2,5%), ενώ σημειώθηκε κάμψη των μικτών κερδών (κατά 7,1%). Έτσι, το περιθώριο μικτού κέρδους περιορί-στηκε σε 22,4%, ενώ δραματική πτώση σημειώθηκε στο λειτουργικό αποτέλεσμα του τομέα. Αντίστοιχη ήταν και η κάμψη των προ φόρου κερδών: από €116,9 εκ. το 2002 περιορίστηκαν σε €6,3 εκ. το 2003· το δε περιθώριο καθαρού κέρδους εξανεμίστηκε. Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι η μείωση αυτή οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στο ζημιογόνο αποτέλεσμα έξη μεγάλων επιχειρήσεων του τομέα. Από την άλλη πλευρά, συνεχίστηκε, ωστόσο, η επενδυτική δραστηριότητα στον τουριστικό τομέα, η οποία προφανώς συνδεόταν με τους Ολυμπιακούς Αγώνες, τα δε μικτά πάγια των εταιριών διευρύνθηκαν κατά 14,0%.
