Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Την προσεχή Πέμπτη, στην Ομάδα Εργασίας (EWG) του Eurogroup, θα φανεί κατά πόσο εξακολουθεί να ισχύει ακόμη το ιδιαίτερα αισιόδοξο, όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα, σενάριο ολοκλήρωσης της δεύτερης αξιολόγησης στη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης στις 26 Ιανουαρίου.
Ακόμη και η πάντα αισιόδοξη Κομισιόν, που έβλεπε αρχικά συμφωνία τον Δεκέμβριο και στη συνέχεια στο Εurogroup του Ιανουαρίου, τώρα μάλλον παραπέμπει για Φεβρουάριο και βλέπουμε. Η εκπρόσωπος του επιτρόπου Πιερ Μοσκοβισί, απαντώντας σε σχετική ερώτηση την περασμένη Πέμπτη, δεν μίλησε για ενδεχόμενο συμφωνίας στο Εurogroup της 26ης Ιανουαρίου, αλλά για μια αποτίμηση της κατάστασης.
Το βέβαιο είναι πως στη συνεδρίαση του ΕWG οι εκπρόσωποι των υπουργών Οικονομικών των κρατών-μελών, οι αξιωματούχοι της Ευρωζώνης και οι επικεφαλής των θεσμών (και του ΔΝΤ) θα βρεθούν για πρώτη φορά γύρω από το ίδιο τραπέζι, προκειμένου να συζητήσουν για τη δεύτερη αξιολόγηση δύο βδομάδες πριν από τη συνεδρίαση του Εurogroup. Η τελευταία τους συνάντηση πριν από τα Χριστούγεννα είχε τη μορφή τηλεδιάσκεψης εν μέσω της κρίσης που είχαν προκαλέσει οι παροχές της κυβέρνησης χωρίς προηγούμενη συνεννόηση με τους δανειστές.
Είναι αλήθεια και το τονίζουν με κάθε ευκαιρία στις Βρυξέλλες, ότι το πρόβλημα που δημιουργήθηκε με τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού έφερε πίσω τη δεύτερη αξιολόγηση, αφού επί δύο βδομάδες οι συζητήσεις μεταξύ της κυβέρνησης και των θεσμών αφορούσαν την επίλυση αυτού του ζητήματος και το «ξεπάγωμα» της επεξεργασίας των βραχυπρόθεσμων μέτρων ελάφρυνσης του χρέους.
Τώρα όλα θα κριθούν από τη στάση του ΔΝΤ και του Βερολίνου, δηλαδή το κατά πόσο θα βρουν μεταξύ τους λύση που θα επιτρέψει στον διεθνή οργανισμό να συμμετάσχει στο πρόγραμμα, χωρίς να υποχρεωθεί η κυβέρνηση να νομοθετήσει από τώρα προληπτικά δημοσιονομικά μέτρα για την περίπτωση που δεν εκπληρώσει τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 3,5% του ΑΕΠ μετά το 2018.
Προς το παρόν δεν έχει υπάρξει προσέγγιση κι αυτό είναι ο βασικός λόγος που η Κομισιόν αποφεύγει πλέον οποιαδήποτε αναφορά σε ημερομηνίες στόχους, όπως έκανε τους δύο προηγούμενους μήνες χωρίς επιτυχία.
Η Επιτροπή έχει ταχθεί δημόσια κατά της λήψης προληπτικών μέτρων, θεωρώντας ότι το πρόγραμμα βγαίνει, δηλαδή πιστεύει ότι το 2017 και το 2018 θα επιτευχθούν οι στόχοι για πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% και 3,5% του ΑΕΠ αντίστοιχα χωρίς πρόσθετα μέτρα. Πιστεύει επίσης ότι η ανάκαμψη της οικονομίας θα οδηγήσει στην επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων 3,5% και μετά το 2018.
Ωστόσο, οι μέχρι τώρα εξελίξεις δείχνουν, δυστυχώς, ότι η Επιτροπή δεν παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαπραγμάτευση. Τον βασικό ρόλο παίζουν ο πρόεδρος του ΕWG Τόμας Βίζερ (στενός συνεργάτης του Γερούν Ντέισελμπλουμ), το Βερολίνο και φυσικά το ΔΝΤ.
Δυστυχώς αποδυναμωμένοι είναι και οι Γάλλοι, οι οποίοι διαχρονικά στηρίζουν τη χώρα μας, αφού ο Φρανσουά Ολάντ σε 5 μήνες φεύγει και δεν είναι καν υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές του Μαΐου. Αποδυναμωμένοι και οι Ιταλοί μετά την αποχώρηση του Ματέο Ρέντσι.
Όλα θα κριθούν από τη στάση του ΔΝΤ και του Βερολίνου, δηλαδή το κατά πόσο θα βρουν μεταξύ τους λύση, που θα επιτρέψει στον διεθνή οργανισμό να συμμετάσχει στο πρόγραμμα χωρίς να υποχρεωθεί η κυβέρνηση να νομοθετήσει από τώρα προληπτικά δημοσιονομικά μέτρα για την περίπτωση που δεν εκπληρώσει τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 3,5% του ΑΕΠ μετά το 2018.
Τα άλλα ανοικτά θέματα της δεύτερης αξιολόγησης (δημοσιονομικό κενό, αγορά ενέργειας) δεν δείχνουν ικανά να εμποδίσουν την επίτευξη συμφωνίας, αν βρεθεί λύση σε αυτό του πρωτογενούς πλεονάσματος. Κι αυτό γιατί το δημοσιονομικό κενό του 2018 εκτιμάται από την Κομισιόν στα 200 εκατ. ευρώ, ποσό που θεωρεί ότι μπορεί να βρεθεί χωρίς επιπρόσθετα μέτρα.
Στη βελγική πρωτεύουσα επισημαίνουν την ανάγκη να ολοκληρωθεί η δεύτερη αξιολόγηση το συντομότερο, ώστε να μπορέσει η ΕΚΤ να συμπεριλάβει την Ελλάδα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, κάτι που θα βελτίωνε σημαντικά το κλίμα υπέρ της χώρας στους κόλπους των ξένων επενδυτών και στις αγορές.
Το καλό σενάριο την Πέμπτη για την Ελλάδα θα ήταν να αποφασιζόταν άμεσα η επιστροφή των επικεφαλής των θεσμών στην Αθήνα, αν δεν έχει ληφθεί μέχρι τότε η απόφαση. Στην περίπτωση αυτή στις δύο βδομάδες που απομένουν μέχρι το Εurogroup της 26ης Ιανουαρίου θα ήταν δυνατή αν όχι η επίτευξη συνολικής συμφωνίας, τουλάχιστον μιας προσέγγισης που θα δημιουργούσε βάσιμες ελπίδες ολοκλήρωσης της αξιολόγησης τον Φεβρουάριο.
Αν περάσει και ο Φεβρουάριος τα πράγματα γίνονται εξαιρετικά δύσκολα, γιατί στις 15 Μαρτίου έχει βουλευτικές εκλογές στην Ολλανδία, όπου το αποτέλεσμα εκτιμάται ότι θα είναι υπέρ των λαϊκιστών του Γιαν Βίλντερς (αντιτίθεται στη διάσωση της Ελλάδας) και σε βάρος του σημερινού συνασπισμού φελελευθέρων-σοσιαλιστών. Εν μέσω συζητήσεων για σχηματισμό κυβέρνησης που θα πάρουν καιρό, κανένα ολλανδικό κόμμα δεν πρόκειται να κάνει «εκπτώσεις» στη χώρα μας, αντίθετα θα εξαντλήσει κάθε αυστηρότητα.
