Από την έντυπη έκδοση
Του Λάμπρου Καραγεώργου
[email protected]
Νέο ρεκόρ αφίξεων αναμένεται να επιτύχει, εκτός δραματικού απροόπτου, ο ελληνικός τουρισμός το 2017, όπως προκύπτει από τον αριθμό των αεροπορικών θέσεων που έχουν κλείσει ήδη για τα περιφερειακά ελληνικά αεροδρόμια οι διεθνείς tour operators. Σύμφωνα με στοιχεία που έχει συγκεντρώσει ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), η αύξηση των θέσεων είναι της τάξης του 19%, που σημαίνει ότι έχουν κλεισθεί από τώρα επιπλέον 3,6 εκατ. θέσεις σε σύγκριση με το 2016, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό στις 22,45 εκατ. θέσεις.
Οι θέσεις των tour operators ανά χώρα
Γερμανία και Βρετανία σπάνε όλα τα κοντέρ και προγραμματίζουν, η κάθε μια, υπερδιπλάσιο αριθμό θέσεων από τις επόμενες χώρες, ενώ μεγάλο ενδιαφέρον παρατηρείται και από άλλες αγορές όπως η Γαλλία, Δανία κ.ά. Ο ΣΕΤΕ διευκρινίζει ότι πρόκειται για αρχικές εκτιμήσεις, ωστόσο είναι ενδεικτικές του ενισχυμένου ενδιαφέροντος που υπάρχει για το ελληνικό τουριστικό προϊόν.
Το στοίχημα, όμως, για τον ελληνικό τουρισμό είναι τα νέα ρεκόρ αφίξεων να μετουσιωθούν και σε νέα αυξημένα έσοδα, κάτι που δεν έγινε δυνατό φέτος, αν και σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις οι ταξιδιωτικές εισπράξεις θα παρουσιάσουν τελικά πολύ μικρή μείωση αντί της αρχικά υπολογισθείσας απόκλισης του -5,5% σε σύγκριση με το 2015, ενώ η αύξηση των συνολικών αφίξεων θα είναι άνω του 3,5%, με τους επισκέπτες να ξεπερνούν τα 27 εκατομμύρια.
Ακόμη και με ελαφρώς μειωμένα τα έσοδα, σύμφωνα με την περιοδική έκδοση Ελληνικός Τουρισμός Εξελίξεις - Προοπτικές που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα από το Ινστιτούτο του ΣΕΤΕ (ΙΝ ΣΕΤΕ), ο τουρισμός συμβάλλει στη συνολική προσπάθεια ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας με πολύ δυναμικό τρόπο: Έχει γίνει ένας πραγματικός «εθνικός πρωταθλητής» στον αγώνα για μια εξωστρεφή ελληνική οικονομία, αφού περισσότερο από 90% των εσόδων του προέρχονται από το εξωτερικό, ενώ κατά τη θερινή σεζόν απασχολεί πλέον περισσότερο από 10% του εργατικού δυναμικού της χώρας και είναι ο τρίτος μεγαλύτερος τομέας σε αριθμό απασχολούμενων (μετά το εμπόριο και το σύνολο του πρωτογενούς τομέα) και μπροστά από τη μεταποίηση και τον δημόσιο τομέα.
Αναφορικά με τις προγραμματισμένες αεροπορικές θέσεις του 2017, τα στοιχεία που αναφέρονται στο διάστημα από την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου έως την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου και παρασχέθηκαν στον ΣΕΤΕ από την Ελληνική Αρχή Συντονισμού Πτήσεων (ΕΑΣΠ) δείχνουν ότι οι 15 μεγαλύτερες αγορές μας καλύπτουν περισσότερο από το 90% των προγραμματισμένων θέσεων, με τις πέντε πρώτες (Γερμανία, Βρετανία, Ιταλία, Ρωσία και Γαλλία) να καλύπτουν σχεδόν το 60%.
Σημειώνεται πως πρόκειται για τον αρχικό προγραμματισμό (Νοέμβριος 2016) που υπόκειται σε αναθεώρηση έως τα τέλη Ιανουαρίου 2017, οπότε και θα εκδοθεί ο τελικός προγραμματισμός για την προσεχή θερινή περίοδο.
Τα δεδομένα δείχνουν μεγάλη επάνοδο των παραδοσιακών μας αγορών και συγκεκριμένα μεγάλη αύξηση (περισσότερο από 1,9 εκατ. θέσεις) στις γερμανόφωνες αγορές. Στη Γερμανία η αύξηση είναι 46% ή 1,4 εκατ., στις 4,4 εκατ. θέσεις, στην Αυστρία είναι 84% ή 403 χιλ., στις 885 χιλ. θέσεις, και στην Ελβετία 26% ή 127 χιλ., στις 609 χιλ θέσεις. Μεγάλες αυξήσεις παρατηρούνται ακόμη σε Γαλλία (48% ή 412 χιλ., στο 1,3 εκατ. θέσεις), Δανία (29% ή 155 χιλ., στις 684 χιλ. θέσεις) και Τσεχία (28% ή 145 χιλ., στις 664 χιλ. θέσεις). Αντιθέτως, μείωση παρατηρείται μόνο στην Ιταλία (-3% ή 73 χιλ. θέσεις) και στη Νορβηγία (-8% ή 39 χιλ., στις 451 χιλ. θέσεις).
Οι προκρατήσεις ανά προορισμό
Εξετάζοντας, πάντως, την εικόνα ανά προορισμό, το 2017 αναμένεται να βουλιάξουν η Μύκονος, η Σαντορίνη και η Ζάκυνθος, καθώς η Μύκονος εμφανίζει πολύ μεγάλη αύξηση (+55% ή 263 χιλ., στις 743 χιλ. θέσεις), ενώ αύξηση 36% παρουσιάζει και ο αριθμός των θέσεων για Σαντορίνη (+224.000, στις 841.000) και 32% η Ζάκυνθος (+285.000, στις 1.178.000). Τα νησιά που επλήγησαν από το προσφυγικό έχουν μικτή εικόνα, καθώς η Κως είναι στα ίδια επίπεδα (+2%) με τον αντίστοιχο προγραμματισμό πέρυσι, ενώ μεγάλη πτώση παρουσιάζουν μόνο η Λήμνος και η Μυτιλήνη (-52% και -37% αντίστοιχα).
Οι επιπτώσεις της υψηλής φορολόγησης στον τουρισμό
Η εξαιρετικά υψηλή φορολογική επιβάρυνση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, ενός κατ’ εξοχήν εξαγωγικού προϊόντος, οδηγεί σε: επιχειρήσεις που λειτουργούν για να εισφέρουν στο κράτος και όχι να αμείβουν τους εργαζόμενους και τους επιχειρηματίες, με επακόλουθο πολύ μειωμένα κίνητρα για επιχειρείν και εργασία, μικρότερη σεζόν, μειωμένη ανταγωνιστικότητα, μειωμένες ή καθόλου επενδύσεις.
Οι επιπτώσεις αυτές πλήττουν ιδιαίτερα τους πλέον αδύναμους, δηλαδή αυτούς που δεν διαθέτουν κάποιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, είτε με μορφή ίδιου brand name είτε με μορφή brand name προορισμού, που θα τους επιτρέψει να μετακυλίσουν (μέρος ή όλη) την υψηλότερη φορολόγηση στον τελικό πελάτη.
Τα παραπάνω είναι τα βασικά συμπεράσματα μελέτης με τίτλο «Η Επίπτωση των Υψηλών Φορολογικών Συντελεστών στον Τουρισμό (κέρδη, αμοιβές, εποχικότητα, ανταγωνιστικότητα, επενδύσεις και δημόσια έσοδα)» που περιλαμβάνεται στην περιοδική έκδοση «Ελληνικός Τουρισμός: Εξελίξεις - Προοπτικές» του Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ).
Όπως αναλύεται με ένα παράδειγμα λειτουργίας ενός ξενοδοχείου τεσσάρων αστέρων, με τιμή δωματίου 100 ευρώ, που εστιάζει αποκλειστικά στις επιπτώσεις των διαφορετικών φορολογικών συντελεστών στην Ελλάδα και σε ανταγωνιστικούς προορισμούς (Κύπρος, Τουρκία, Ισπανία, Ιταλία, Κροατία), μόνο στη χώρα μας το άθροισμα καθαρών αμοιβών εργαζομένων και κερδών είναι σχεδόν ισόποσο με το άθροισμα φόρων και εισφορών (37,6 ευρώ έναντι 33,4 ευρώ). Αντίθετα στην Ισπανία (46,8 ευρώ / 24,3 ευρώ), στην Τουρκία (47,6 ευρώ / 23,5 ευρώ), στην Κύπρο (55 ευρώ / 16,1 ευρώ), στην Ιταλία (42,3 ευρώ / 28,8 ευρώ) και στην Κροατία (43 ευρώ / 28,1 ευρώ) οι επιχειρήσεις λειτουργούν κυρίως για τους επιχειρηματίες και τους εργαζόμενους και όχι για τα κρατικά/ασφαλιστικά έσοδα.
Επίσης, στην Ελλάδα οι φόροι και οι ασφαλιστικές εισφορές που προκύπτουν από τη λειτουργία είναι υπερδιπλάσιες των αντίστοιχων στην Κύπρο. Συγκεκριμένα στην Ελλάδα ανέρχονται σε 33,4 ευρώ (δηλαδή ξεπερνούν το 1/3 της τιμής) έναντι 16,1 ευρώ στην Κύπρο.
Οι άλλες χώρες είναι σε ενδιάμεση κατάσταση.
Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι με βάση τα 100 ευρώ που καταβάλλει ο πελάτης για μια διανυκτέρευση, το ξενοδοχείο εισπράττει καθαρά μετά από φόρους ανά χώρα τα εξής: Στην Κύπρο 91,7 ευρώ, στην Ελλάδα 83,4 ευρώ, στην Κροατία 86,7 ευρώ, στην Ιταλία 87,3 ευρώ, στην Ισπανία 90 ευρώ και στην Τουρκία 90,5 ευρώ.
