Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Σακκά
[email protected]
«Σωτήρια» για το ελληνικό χρηματιστήριο ήταν η τελευταία εβδομάδα του έτους, αφού τα συνολικά κέρδη κατά 2,12% για τον Γενικό Δείκτη οδήγησαν στο θετικό κλείσιμό του σε επίπεδο έτους.
Ειδικότερα, το 2016 κλείνει με το Χ.Α. να καταγράφει συνολικά άνοδο 1,95%. Μία άνοδος η οποία όμως μπορεί να αποδοθεί σε επιλεκτικές τοποθετήσεις σε μετοχές της μεγάλης κεφαλαιοποίησης, ενώ αντίθετα ισχυρότερες ήταν οι πιέσεις που δέχτηκαν οι τραπεζικές μετοχές, ο δείκτης των οποίων υποχώρησε κατά 28,89%. Έτσι και ο δείκτης FTSE 25 έκλεισε τελικά με απώλειες 5,05%. Το «μίγμα» των παραπάνω μεταβολών προσέδωσε μια σχετική σταθερότητα στην αγορά, η οποία έκλεισε και με σχετικά χαμηλές απώλειες για τη συνολική κεφαλαιοποίηση, που εκτιμώνται στα περίπου 400 εκατ. ευρώ, δηλαδή χαμηλότερα του 1%.
Όπως σημειώνει ο κ. Μάνος Χατζηδάκης της Beta ΑΧΕΠΕΥ, το 2016 ήταν άλλη μια χρονιά μεταβλητότητας όπου το πολιτικό στοιχείο ήταν κυρίαρχο στη διαμόρφωση της τάσης.
Οι βασικοί οικονομικοί αριθμοδείκτες στην Ελλάδα έδειξαν βελτίωση στο δεύτερο μισό της χρονιάς και σε συνδυασμό με τα θετικά μηνύματα από την εκτέλεση του προϋπολογισμού έδωσαν ώθηση στον Γενικό Δείκτη με σχετικά περιορισμένο συναλλακτικό ενδιαφέρον, κλείνοντας περίπου στα ίδια επίπεδα σε σχέση με πέρυσι.
Η χρονιά έδειξε ότι παρά τις επιφυλάξεις και τις ανησυχίες που σχετίζονται με τη ροή των μνημονιακών δόσεων υπάρχει πλέον σαφής διαχωρισμός μεταξύ των εταιρειών που διακρίθηκαν στο ταμπλό. Ακόμα, σε μια χρονιά όπου η ζήτηση ήταν αναιμική και οι φορολογικοί συντελεστές αυξημένοι, υπήρξαν εταιρείες που πέτυχαν ιστορικά υψηλά καθαρά κέρδη λόγω της επιτυχούς αλλαγής του επιχειρηματικού τους μοντέλου, των πειθαρχημένων εξόδων ή των αναδιαρθρώσεων που πλέον έχουν αποδώσει.
Χαμηλά 26 ετών
Στη σημαντικότερη τεχνική εξέλιξη για το 2016, ο Γενικός Δείκτης είδε στις 11 Φεβρουαρίου τις 420,82 μονάδες, τα οποία αποτελούν χαμηλά 26 ετών (11/9/1989: 420 μονάδες), ξεκινώντας από εκεί μια προσπάθεια αργής, αλλά σταθερής ανοδικής κίνησης. Οι αρχές Φεβρουαρίου συνοδεύτηκαν τότε με απώλειες άνω των 100 μονάδων για τον Γενικό Δείκτη, λόγω της δυστοκίας που παρουσίαζε η ολοκλήρωση και τότε της αξιολόγησης σε συνδυασμό με τις σημαντικές απώλειες των ξένων χρηματιστηρίων. Το κλίμα στις διεθνείς αγορές ήταν ιδιαίτερα αρνητικό λόγω και των δεικτών της κινεζικής οικονομίας, αλλά και των «προεόρτιων» για το επικείμενο Brexit. Η αγορά «συμμάζεψε» τις απώλειές της την άνοιξη, για να υποχωρήσει στις 27-28 Ιουνίου κατά περίπου 80 μονάδες λόγω των αποτελεσμάτων του βρετανικού δημοψηφίσματος. Εν συνεχεία, η μεγάλη συσσώρευση του καλοκαιριού δημιούργησε αλλεπάλληλα επίπεδα στήριξης, στα οποία ο Γενικός Δείκτης ανάλωσε αρκετό χρόνο με μικρές σχετικά συναλλαγές. Η μεγάλη εικόνα δείχνει ότι οδεύουμε σε σχηματισμό μακροπρόθεσμης αντιστροφής τάσης. Όπως αναλύει ο κ. Χατζηδάκης, προς το παρόν τα δύσκολα σημεία των 650 μονάδων έχουν δοκιμαστεί αρκετές φορές, οι αγοραστές έχουν φθείρει σημαντικά την αντίσταση των πωλητών, όμως λείπει το καύσιμο των συναλλαγών που θα δώσει την κίνηση διαφυγής.
Τράπεζες
Πρωταγωνίστριες στην πορεία του Χ.Α., ήταν το 2016 οι τραπεζικές μετοχές, οι οποίες αφενός εγκλώβισαν τις όποιες δυναμικές υπήρχαν για μια καλύτερη απόδοση του δείκτη, αφετέρου απορρόφησαν σημαντική ποσότητα από την όποια ρευστότητα κατευθυνόταν στην αγορά. Οι τραπεζικές μετοχές συμπεριλαμβάνονται μεταξύ των 90 μετοχών που σημείωσαν απώλειες το 2016 και οι οποίες ήταν λιγότερες από εκείνες που έκλεισαν με κέρδη (100 μετοχές). Ειδικότερα η Πειραιώς ολοκλήρωσε τη χρονιά με απώλειες 24,8%, η Εθνική Τράπεζα με -27,7%, η Eurobank με -38% και Alpha Bank με -23,7%.
Οι σημαντικές εξελίξεις για το 2017
Σε ένα περιβάλλον σημαντικών εξελίξεων, που μπορούν να προκαλέσουν ισχυρές αναταράξεις, εκτιμάται ότι το 2017 οι επιλεκτικές κινήσεις θα έχουν τον πρώτο λόγο. Η εμπειρία από το 2012 και μετά έδειξε ότι όσες εταιρείες έχουν ισχυρά θεμελιώδη έχουν λόγους να επιστρέψουν σε «δίκαια» επίπεδα αποτίμησης. Από το ξεκίνημά του το 2017 έχει ήδη μια πολύ φορτωμένη ατζέντα θεμάτων. Οι τέσσερις εκλογικές αναμετρήσεις για την ανάδειξη νέων πολιτικών ηγεσιών σε Ολλανδία, Γαλλία, Ιταλία και Γερμανία δεσπόζουν ως κυρίαρχα θέματα στο ευρωπαϊκό προσκήνιο. Η προεδρία Τραμπ στην Αμερική αναμένεται να δώσει νέες κατευθυντήριες γραμμές στο οικονομικό και γεωπολιτικό πεδίο της άσκησης της πολιτικής.
Σε μια χρονιά όπου η ζήτηση ήταν αναιμική και οι φορολογικοί συντελεστές αυξημένοι, υπήρξαν εταιρείες που πέτυχαν ιστορικά υψηλά καθαρά κέρδη, λόγω της επιτυχούς αλλαγής του επιχειρηματικού τους μοντέλου, των πειθαρχημένων εξόδων ή των αναδιαρθρώσεων που πλέον έχουν αποδώσει.
Στα παραπάνω θα πρέπει να συνεκτιμηθούν οι εκκρεμότητες ανακεφαλαιοποίησης κυρίως για τις ιταλικές τράπεζες, η ενεργοποίηση της συνθήκης εξόδου της Μ. Βρετανίας από την Ε.Ε., καθώς και η προοπτική αύξησης των επιτοκίων στην Αμερική. Η εκκρεμότητα της δεύτερης αξιολόγησης παραμένει, καθώς και οι ουρές των εξελίξεων που αφορούν τις εκθέσεις για τη βιωσιμότητα του χρέους. Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους, η ένταξη των ελληνικών ομολόγων στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ και πιθανόν η δοκιμή μιας μικρής έκδοσης ομολόγων αποτελούν τους βασικούς εγχώριους καταλύτες. Η μείωση των μη εξυπηρετούμενων εκθέσεων αποτελεί επίσης το βασικό θέμα στον τραπεζικό κλάδο.
