Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
«Τα μέτρα που προτείνει η ελληνική κυβέρνηση -ειδικά αυτά για τις συντάξεις- εγείρουν σημαντικές ανησυχίες, τόσο ως προς τη διαδικασία όσο και ως προς την ουσία, σε σχέση με τις δεσμεύσεις που απορρέουν από το μνημόνιο». Αυτή είναι η τοποθέτηση των θεσμών για το επίμαχο θέμα της «13ης σύνταξης», όπως αποτυπώθηκε στην έκθεση για την προκαταρκτική αξιολόγηση που διανεμήθηκε χθες στα μέλη του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης.
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ), η πρώτη αξιολόγηση των θεσμών δείχνει ότι τα μέτρα των 617 εκατ. ευρώ μειώνουν το περιθώριο ασφαλείας που έχει τεθεί από τους θεσμούς για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων το 2016, ωστόσο δεν επηρεάζουν όπως φαίνεται τα έτη 2017 και 2018, παρά μόνο σε περίπτωση επέκτασής τους. Δηλαδή, αν εφαρμοστούν και τα επόμενα χρόνια.
Ο εκπρόσωπος προσθέτει ότι το όλο θέμα μεταφέρεται πλέον σε πολιτικό επίπεδο. Τα κράτη-μέλη θα αποφασίσουν πώς θα προχωρήσουν με τα βραχυπρόθεσμα μέτρα χρέους που αποφασίστηκαν στο Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου. Με άλλα λόγια, η απόφαση για το «ξεπάγωμα» της επεξεργασίας των βραχυπρόθεσμων μέτρων θα ληφθεί τώρα από τα κράτη-μέλη.
Η έκθεση
Η αρνητική για την ελληνική κυβέρνηση τοποθέτηση ήρθε την ημέρα που η Βουλή ψήφιζε με ευρεία πλειοψηφία την τροπολογία για το επίδομα των 610 εκατ. ευρώ στους συνταξιούχους. Μένει να φανεί πώς θα εκδηλωθεί από εδώ και πέρα αυτή η «ανησυχία», η οποία -όπως αναφέρεται στην έκθεση- μειώνει το περιθώριο ασφαλείας γύρω από τον δημοσιονομικό στόχο του 2016. Οι θεσμοί θέλουν να διασφαλιστεί ότι το πρωτογενές πλεόνασμα -όπως αυτό εκφράζεται για τις ανάγκες του μνημονίου- δεν θα υποχωρήσει κάτω από τον μνημονιακό στόχο του 0,5% ή περίπου τα 900 εκατ. ευρώ. Με βάση την πρόβλεψη που έχει γίνει στον προϋπολογισμό του 2017, η φετινή χρονιά θα κλείσει με πρωτογενές πλεόνασμα 1,1% του ΑΕΠ, δηλαδή περίπου 1,9 δισ. ευρώ.
Από αυτή τη διαφορά του ενός δισ. ευρώ, η κυβέρνηση έχει δαπανήσει ήδη τα 616 εκατ. ευρώ, συν το όποιο δημοσιονομικό κόστος προκύψει από τη μη εφαρμογή του ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου. Θεωρητικά έχει διατηρηθεί ένα «μαξιλάρι» της τάξης των 300-400 εκατ. ευρώ και ενώ εκκρεμεί το κλείσιμο του έτους.
Ωστόσο, η ανησυχία των θεσμών συνίσταται στο ότι μπορεί να υπάρξει αναθεώρηση των οικονομικών μεγεθών του 2016 κατά τη διάρκεια του 2017. Κάτι αντίστοιχο συνέβη και φέτος, όταν με την ανακοίνωση των οριστικών μεγεθών από την Ελληνική Στατιστική Αρχή και τη Eurostat το τελικό πρωτογενές πλεόνασμα έκλεισε περίπου 900 εκατ. ευρώ χαμηλότερα απ’ όσο είχε αρχικά εκτιμηθεί στις αρχές του 2016.
Πάντως, όπως αναφέρεται στην έκθεση, «τα μέτρα δεν αναμένεται να αλλάξουν σημαντικά τα προβλεπόμενα δημοσιονομικά αποτελέσματα για το 2017 και το 2018, παρ’ όλο που εγείρουν κινδύνους όσον αφορά τους στόχους, αν επεκταθούν τα μέτρα αυτά στο μέλλον». Επισημαίνεται ότι «τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης θα αποφασίσουν πώς θα προχωρήσουν με τις βραχυπρόθεσμες παρεμβάσεις στο χρέος οι οποίες συμφωνήθηκαν στη συνεδρίαση του Eurogroup στις 5 Δεκεμβρίου».
Το κείμενο διανεμήθηκε στα μέλη του ESM, δηλαδή στα υπουργεία Οικονομικών της Ευρωζώνης, σχεδόν ταυτόχρονα με την ψήφιση της διάταξης για τις κοινωνικές παροχές Τσίπρα από τη Βουλή και εν μέσω ισχυρών «αναταράξεων» που ξεκίνησαν χθες από το Βερολίνο για να κορυφωθούν μέσα από δηλώσεις του ESM, αλλά και του προέδρου του Eurogroup, ο οποίος μάλιστα προανήγγειλε ολοκληρωμένη έκθεση των θεσμών τον Ιανουάριο.
Πλέον η διαδικασία που σκιαγραφεί η προκαταρκτική αξιολόγηση των θεσμών περνά μέσα από EWG και Eurogroup (το επόμενο προγραμματισμένο είναι για τις 26 Ιανουαρίου).
Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας επιχείρησε να περάσει χθες στις Βρυξέλλες το μήνυμα ότι η ελληνική κυβέρνηση έκανε χρήση του δικαιώματός της εξαγγέλλοντας τα μέτρα υπέρ των χαμηλοσυνταξιούχων.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι εκπρόσωποι των θεσμών θεωρούν ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν τήρησε την προβλεπόμενη διαδικασία, δηλαδή της προηγούμενης συνεννόησης με τους δανειστές, ενώ και το ποσό θεωρήθηκε μεγάλο, σε βαθμό που να απειλεί το «μαξιλάρι» ασφαλείας.
Οι θεσμοί δεν θέτουν υπό αμφισβήτηση, οπότε μπορεί να θεωρηθεί ότι συμφωνούν, το άλλο μέτρο της κυβέρνησης, δηλαδή την αναστολή της αύξησης του ΦΠΑ στα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου.
Στις Βρυξέλλες
Η εμπλοκή σε σχέση με το ελληνικό ζήτημα απασχόλησε χθες στις Βρυξέλλες Ευρωπαίους αξιωματούχους και ηγέτες, οι οποίοι σε γενικές γραμμές υποστήριξαν τη χώρα μας. Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας επιχείρησε να περάσει το μήνυμα ότι η κυβέρνηση έκανε χρήση του δικαιώματός της εξαγγέλλοντας τα μέτρα υπέρ των χαμηλοσυνταξιούχων. Ελληνική κυβερνητική πηγή εξέφραζε χθες στις Βρυξέλλες, μετά τις επαφές του κ. Τσίπρα, την αισιόδοξη άποψη ότι η κατάσταση θα ομαλοποιηθεί πολύ σύντομα σε σχέση με το παραπάνω ζήτημα. Κι αυτό θα συμβεί έστω κι αν οι θεσμοί επικρίνουν την κυβέρνηση για το γεγονός ότι προχώρησε στην εξαγγελία των μέτρων χωρίς να προηγηθεί επαρκής συνεννόηση με τους θεσμούς, ανέφερε η κυβερνητική πηγή.
Υπενθυμίζεται, ότι προχθές ο εκπρόσωπος του προέδρου του Εurogroup ανακοίνωσε ότι τα μέτρα φαίνεται πως δεν είναι συμβατά και πως η επεξεργασία των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους θα παραμείνει «παγωμένη» μέχρι τον Ιανουάριο. Φαίνεται ότι τα όσα μεσολάβησαν χθες μικραίνουν τον χρόνο της αναμονής, αφού όλα δείχνουν ότι θα υπάρξει απόφαση πολύ νωρίτερα. Είναι προφανές ότι το θέμα θα συζητηθεί και στη σημερινή συνάντηση του κ. Τσίπρα στο Βερολίνο με την καγκελάριο Μέρκελ, δεδομένου ότι ο κ. Σόιμπλε ήταν αυτός που «μπλοκάρισε» τη διαδικασία στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας.
Η γερμανική πλευρά θεωρεί ότι η κυβέρνηση παραβίασε τα συμφωνηθέντα, αφενός μεν γιατί ανακοίνωσε πρόωρα τα μέτρα, χωρίς επιβεβαίωση των δημοσιονομικών επιδόσεων από τη Εurostat, και αφετέρου δεν συμφωνήθηκε ούτε το ποσό ούτε οι τομείς που θα διατεθεί.
Ενστάσεις Μοσκοβισί
Με τη γερμανική θέση διαφωνεί πλήρως η Κομισιόν, μάλιστα αυτή τη φορά η ένστασή της εκφράστηκε δημόσια από τον αρμόδιο επίτροπο Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί. Όπως επισήμανε χθες στις Βρυξέλλες ο Γάλλος επίτροπος, η απόφαση του Eurogroup για την ελάφρυνση του χρέους είναι ισχυρή «και δεν πρέπει να εμπλέκουμε την ελάφρυνσή του με την κοινωνική συνοχή», εννοώντας τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση υπέρ των συνταξιούχων. Πρόσθεσε ότι η Κομισιόν έχει διαφορετική άποψη από τη χθεσινή ανακοίνωση του Εurogroup για το «πάγωμα» της επεξεργασίας των βραχυπρόθεσμων μέτρων.
Σαφής στήριξη και από Ολάντ
Σαφή θέση υπέρ της Ελλάδας πήρε χθες και ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, ο οποίος τάχθηκε κατά της επιβολής οποιουδήποτε νέου μέτρου, πέραν της συμφωνίας, στην ελληνική κυβέρνηση, καθώς και υπέρ του δικαιώματός της να λαμβάνει κυρίαρχες αποφάσεις, όπως η συγκεκριμένη με τις εξαγγελίες των 617 εκατ. ευρώ.
«Υποστηρίζω τις αποφάσεις του Εurogroup, το οποίο συμφώνησε στην ελάφρυνση του δημόσιου χρέους, η οποία μάλιστα δεν είναι και σημαντική» είπε ο Γάλλος πρόεδρος, προσθέτοντας ότι «δεν υπάρχει περίπτωση να απαιτηθούν νέα μέτρα ή επιπλέον προσπάθειες από την Ελλάδα ή ακόμη να εμποδιστεί η ελληνική κυβέρνηση να λάβει εθνικά κυρίαρχες αποφάσεις, εντός του πλαισίου των δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί».
«Είμαι υπέρ της αντιμετώπισης της Ελλάδας με αξιοπρέπεια μέσα στην Ευρωζώνη και της επίτευξης μιας συμφωνίας που θα δίνει λύση στο ζήτημα του χρέους, κάτι που θα είναι σημαντικό για τη σταθερότητα τόσο της Ελλάδας όσο και της Ευρωζώνης» κατέληξε ο κ. Ολάντ.
Ο πρωθυπουργός συναντήθηκε πριν από τη σύνοδο, αλλά και στο περιθώριο αυτής, με τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ, τον πρόεδρο της Ευρωβουλής Μάρτιν Σουλτς, τον επίτροπο Πιερ Μοσκοβισί και τους πρωθυπουργούς της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε, της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα και της Ιταλίας Πάολο Τζεντιλόνι με τους οποίους συζήτησε, κυρίως, το ελληνικό ζήτημα και την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί.
Επίσης συναντήθηκε και με την πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου Τερέζα Μέι.
Σε δηλώσεις που έκανε στο περιθώριο της Συνόδου, ο κ. Σουλτς δήλωσε ότι κατανοεί τους λόγους για τους οποίους η ελληνική κυβέρνηση εξήγγειλε τα μέτρα, έστω κι αν από την πλευρά της κυβέρνησης δεν λήφθηκαν υπ’ όψιν κάποιες παράμετροι. Ο πρόεδρος της Ευρωβουλής πιστεύει ότι υπάρχει χρόνος να βρεθεί μια συμβιβαστική λύση μέσα στον επόμενο μήνα και εν όψει του επόμενου Εurogroup στις 26 Ιανουαρίου.
Συνεδρίαση EW Group την επόμενη εβδομάδα
Σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο την επόμενη εβδομάδα πρόκειται να συγκληθεί το EuroWorking Group, προκειμένου να αξιολογήσει την επίπτωση των παροχών στα δημοσιονομικά μεγέθη.
Εφόσον κριθεί ότι τα μέτρα είναι συμβατά με το πρόγραμμα θα εξεταστεί το «ξεπάγωμα» των βραχυπρόθεσμων μέτρων για το ελληνικό χρέος.
Ο ίδιος αξιωματούχος εξέφρασε την ελπίδα πως θα υπάρξει σύγκλιση απόψεων.
