Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Κούρου
[email protected]
Επικίνδυνους «σκοπέλους» καλείται να ξεπεράσει η κυβέρνηση με τη δεύτερη και ίσως κρισιμότερη αξιολόγηση, που ξεκινά την τρέχουσα εβδομάδα και από την οποία εξαρτάται εν πολλοίς ο χρόνος έναρξης των συζητήσεων για την απομείωση του χρέους.
Λόγος για τον οποίο άλλωστε στο κυβερνητικό στρατόπεδο επιθυμούν την ολοκλήρωσή της το συντομότερο δυνατό και σίγουρα έως το τέλος του τρέχοντος έτους, στόχος που σύμφωνα με αρκετούς παράγοντες της Ευρωζώνης κάθε άλλο παρά εφικτός θεωρείται, καθώς οι παρεμβάσεις που απαιτούνται είναι «σκληρές» και ως εκ τούτου θα απαιτηθούν χρονοβόρες συζητήσεις.
Aπό σήμερα αρχίζουν οι διαπραγματεύσεις με τα τεχνικά κλιμάκια, αλλά οι επαφές με τους επικεφαλής των θεσμών αναμένεται να αρχίσουν από την Παρασκευή, με ορόσημο ολοκλήρωσης των διαβουλεύσεων για το οικονομικό επιτελείο την 7η Δεκεμβρίου, οπότε και συνεδριάζει για τελευταία φορά, τουλάχιστον προγραμματισμένα, το Eurogroup για το 2016.
Σε κάθε περίπτωση ο κατάλογος των προαπαιτούμενων της δεύτερης αξιολόγησης είναι μεγάλος αφού, εκτός από τις επώδυνες παρεμβάσεις στο Δημόσιο, στα ειδικά μισθολόγια, καθώς και στα εργασιακά, περιλαμβάνει επίσης θέματα περαιτέρω «ανοίγματος» της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, μεταξύ των οποίων θα είναι και η μεταβίβαση ποσοστού του ΑΔΜΗΕ. Επίσης, η κυβέρνηση θα χρειαστεί να τα «βάλει» με ακόμη περισσότερες επαγγελματικές ομάδες, καθώς θα κληθεί να υλοποιήσει μέτρα που έχουν συμφωνηθεί στο πλαίσιο των εργαλειοθηκών του ΟΟΣΑ.
Ως είθισται δε στο δημοσιονομικό μέτωπο, οι επικεφαλής των θεσμών αναμένεται να εξετάσουν και το αν εκπληρώνονται οι εισπρακτικοί στόχοι των φόρων που έχουν ήδη επιβληθεί στο πλαίσιο της υπογραφής του τρίτου μνημονίου αλλά και του κλεισίματος της πρώτης αξιολόγησης.
Το νέο πακέτο «φωτιά»
Οι δράσεις που καλείται να υλοποιήσει κατά τη δεύτερη αξιολόγηση η κυβέρνηση είναι «καυτές» καθώς, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν:
1. Την ψήφιση του μεσοπρόθεσμου προγράμματος 2017-2020, υπό την προϋπόθεση ότι θα συμφωνηθούν πρώτα ο τρόπος χρηματοδότησης του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης, καθώς και το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων από το 2018 και μετά.
2. Τη συμμόρφωση του Δημοσίου στην έγκαιρη πληρωμή των προμηθευτών.
3. Τη νέα ρύθμιση για τα «κόκκινα» δάνεια.
4. Την αξιολόγηση των διοικητικών συμβουλίων των τραπεζών από το ΤΧΣ.
5. Το σχέδιο για τη διά βίου μάθηση και εκπαίδευση, με συγκεκριμένους στόχους για το 2017 και το 2018.
6. Την απελευθέρωση του επαγγέλματος των μηχανικών.
7. Το νέο καθεστώς για τις αδειοδοτήσεις.
8. Την εφαρμογή της υπηρεσίας «μιας στάσης» για τις επιχειρήσεις.
9. Τα νέα μέτρα που αφορούν ανταγωνιστικότητα, επενδύσεις, γραφειοκρατία, και προετοιμασία απολογισμού επιπτώσεων.
10. Τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά ενέργειας, ειδικά στο φυσικό αέριο.
11. Την προετοιμασία των εσωτερικών κανονισμών από τη Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων για να διασφαλιστεί η πλήρης λειτουργία της.
12. Το νέο καθεστώς αξιολόγησης στον δημόσιο τομέα.
13. Την ολοκλήρωση των αλλαγών στα ειδικά μισθολόγια.
14. Τη θέσπιση μόνιμου πλαισίου κινητικότητας των δημοσίων υπαλλήλων.
15. Την αναμόρφωση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και έκδοση Προεδρικών Διαταγμάτων για τον καθορισμό της τιμής εκκίνησης στους πλειστηριασμούς ακινήτων.
16. Το νέο πλαίσιο για τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων.
17. Την τροποποίηση του πτωχευτικού κώδικα.
18. Την ευθυγράμμιση με τις βέλτιστες πρακτικές της Ε.Ε., όσον αφορά το καθεστώς ομαδικών απολύσεων, συλλογικών διαπραγματεύσεων και του συνδικαλιστικού νόμου.
19. Την αναδιάρθρωση του «χάρτη» των υποθηκοφυλακείων.
20. Την προκήρυξη της πρώτης δημοπρασίας ισχύος ηλεκτρικής ενέργειας (ΝΟΜΕ).
21. Τον ενιαίο τρόπο τιμολόγησης των υπηρεσιών ύδατος από την Εθνική Ρυθμιστική Αρχή Υδάτων.
22. Τον νόμο για τη διαχείριση των εφοδιαστικών αλυσίδων (logistics).
23. Το νέο σύστημα κοινωνικής πρόνοιας.
24. Το σχέδιο δράσης για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας.
25. Την αξιολόγηση από το ΤΑΙΠΕΔ των περιφερειακών αεροδρομίων και λιμανιών που έχει στο χαρτοφυλάκιό του, προκειμένου όσα αποφασίσει ότι δεν θα τα αξιοποιήσει να τα μεταφέρει στο νέο υπερταμείο αποκρατικοποιήσεων.
26. Τη διαδικασία καθορισμού των εναπομεινασών ΔΕΚΟ και ακίνητης περιουσίας που θα μεταφερθούν στο νέο υπερταμείο.
27. Την ολοκλήρωση του εσωτερικού κανονισμού για το νέο υπερταμείο αποκρατικοποιήσεων και το κλείσιμο όλων των εκκρεμών θεμάτων που το αφορούν.
28. Τη διαδικασία καθορισμού των ΔΕΚΟ και της ακίνητης περιουσίας που δεν θα μεταφερθούν στο νέο υπερταμείο.
Ανατροπές στη φορολογία
Δεδομένο είναι εξάλλου ότι η δεύτερη αξιολόγηση φέρνει και νέες ανατροπές στη φορολογία, αφού αυτές αποτυπώνονται στο κείμενο του μνημονίου και είναι δεσμευτικές.
Ειδικότερα, τα φορολογικά που θα μπουν στο τραπέζι των διαβουλεύσεων είναι τα εξής:
1. Η αλλαγή του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, με στόχο ταχύτερους και πιο αποτελεσματικούς πλειστηριασμούς ακινήτων, που ανήκουν σε φορολογούμενους με ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο. Υπενθυμίζεται ωστόσο ότι το υπουργείο Οικονομικών θέλει να προχωρήσει στην προστασία της πρώτης κατοικίας των φορολογούμενων που ανήκουν σε ευπαθείς οικονομικά ομάδες και έχουν χρέη προς τις εφορίες.
2. Το νέο σύστημα για την περαιτέρω αυτοματοποίηση της είσπραξης των ληξιπρόθεσμων οφειλών, για ταχύτερες κατασχέσεις.
3. Η επανεξέταση όλων των φοροαπαλλαγών των επιχειρήσεων με ταυτόχρονη κατάργηση αυτών που κρίνονται αναποτελεσματικές ή άδικες.
4. Νέες παρεμβάσεις στη φορολογία εισοδήματος των επιχειρήσεων, που θα καλύπτουν τις συγχωνεύσεις, τις εξαγορές και τους εταιρικούς λογαριασμούς αποθεματικών.
5. Νέο φορολογικό πλαίσιο για τη ναυτιλία, στη βάση των υποδείξεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που θα φέρουν όμως νέες επιβαρύνσεις στη ναυτιλία.
6. Νέο καθεστώς φορολόγησης για τα οχήματα συλλογικών επενδύσεων και τους συμμετέχοντες σ’ αυτά, στη βάση των ευρωπαϊκών κανόνων.
7. Νέα μέτρα για την αντιμετώπιση της είσπραξης των φόρων επί των εισοδημάτων που δημιουργούνται σε off-shore χαρτοφυλάκια ιδιωτών.
8. Η αναμόρφωση του συστήματος των αντικειμενικών αξιών προκειμένου να εξισωθούν με τις εμπορικές αξίες. Η εξίσωση αντικειμενικών και εμπορικών αξιών πρέπει να γίνει το αργότερο έως τον Ιούνιο 2017. Η εν λόγω κίνηση θα ανοίξει τον δρόμο και για τις προωθούμενες από το οικονομικό επιτελείο αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ ή στην αντικατάστασή του από τον νέο φόρο ακίνητης περιουσίας, με νέες ανατροπές στα αφορολόγητα και τους συντελεστές.
9. Η δημιουργία ηλεκτρονικού περιουσιολογίου.
10. Η επέκταση των ηλεκτρονικών κατασχέσεων και στις θυρίδες των οφειλετών του Δημοσίου.
Ανοιχτό εξάλλου παραμένει το θέμα και της κατάργησης όσων φοροαπαλλαγών έχουν απομείνει για τα φυσικά πρόσωπα, ύστερα και από τα τελευταία «μηνύματα» του ΔΝΤ.
Εάν φυσικά υλοποιηθεί το συγκεκριμένο σχέδιο τότε στο «στόχαστρο» θα μπουν όσες εκπτώσεις φόρου και απαλλαγές έχουν απομείνει στη φορολογία εισοδήματος, όπως η μείωση του ετήσιου φόρου εισοδήματος που παρέχεται στους μισθωτούς και τους συνταξιούχους, η έκπτωση του 10% των εξόδων για ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψη από τον φόρο εισοδήματος, η έκπτωση του 10% των δωρεών από τον φόρο εισοδήματος, οι απαλλαγές και οι εκπτώσεις από τον ίδιο φόρο για τους ανάπηρους και οι μειώσεις για τους κατοίκους των νησιών με πληθυσμό μέχρι 3.100 κατοίκους.
