Από την έντυπη έκδοση
Συνέντευξη στο Γιάννη Κανουπάκη
[email protected]
Στην πρότασή του να αλλάξουν οι όροι καταγραφής του δημόσιου χρέους της Ελλάδας επιμένει ο Πολ Καζαριάν σε συνέντευξή του στη «Ναυτεμπορική», υποστηρίζοντας ότι η τρέχουσα αξία του ως ποσοστού του ΑΕΠ δεν είναι στα δυσθεώρητα επίπεδα που αναφέρονται, αλλά μόλις στο 41% σε καθαρή και στο 71% σε ακαθάριστη βάση.
Κάτι τέτοιο όπως επισημαίνει θα διευκολύνει την επιστροφή στις αγορές και θα δώσει ώθηση στις προσπάθειες για ανάκαμψη της οικονομίας.
Ο κ. Καζαριάν έχει ακόμη μία συμβουλή για την κυβέρνηση: να διορίσει σε καίριες κυβερνητικές θέσεις ικανούς επαγγελματίες με γνώση και εμπειρία σε χρηματοοικονομική και λογιστικά.
Σύμφωνα με τους υφιστάμενους λογιστικούς κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πόσο είναι το κρατικό χρέος της Ελλάδας, εάν υπολογιστεί σωστά;
«Οι λογιστικοί κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης προβλέπονται στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Εθνικών και Περιφερειακών Λογαριασμών (ESA 2010). Το χρέος μετράται διαφορετικά ανάλογα με τον τύπο του.
Σε γενικές γραμμές, σχεδόν το σύνολο του κρατικού χρέους ανά την Ευρώπη υπολογίζεται σε αγοραία αξία.
Το καθαρό κρατικό χρέος της Ελλάδας, ως ποσοστό του ΑΕΠ, στα τέλη του 2015 ήταν 58% και το ακαθάριστο 88%.
Συγκεκριμένα, τα κρατικά χρεόγραφα υπολογίζονται στην τρέχουσα “αγοραία αξία” (Κεφάλαιο 7.67).
Το κρατικό “αναδιαρθρωμένο χρέος θεωρείται ότι έχει εξαλειφθεί και αντικαθίσταται από ένα νέο εργαλείο χρέους με τους νέους όρους και προϋποθέσεις” (Κεφάλαιο 20.236) και τέτοιου είδους επεμβάσεις χρέους (Κεφάλαιο 20.221) αποτιμώνται σε “αγοραία αξία” στον χρόνο της συναλλαγής σαν να υπολογίζεται καθαρά εμπορικά (Κεφάλαια 5.20-21).
Το Κεφάλαιο 20.236 είναι πολύ σημαντικό και φαίνεται να έχει αγνοηθεί στους επίσημους υπολογισμούς του κρατικού χρέους.
Άλλοι τύποι χρέους, όπως τα μη διαρθρωμένα δάνεια υπολογίζονται στην ονομαστική αξία (Κεφάλαιο 7.70). Για να υπολογιστεί το καθαρό χρέος, το οποίο είναι χρέος μείον το χρηματοοικονομικό ενεργητικό, τα περισσότερα στοιχεία ενεργητικού αποτιμώνται σε αγοραία αξία.
Οι κανόνες της αγοραίας αξίας δεν έχουν σοβαρό αντίκτυπο στα μεγέθη άλλων κρατικών χρεών της Ευρωζώνης, καθώς άλλες χώρες δεν έχουν αναδιαρθρωμένο χρέος».
Οι Συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιτρέπουν ή απαιτούν από την ελληνική κυβέρνηση να καταγράφει την τρέχουσα αξία του χρέους της;
«Οι Συνθήκες της Ε.Ε. έχουν αρκετούς κανόνες για τη μέτρηση του χρέους, συμπεριλαμβανομένου του ESA 2010 (που περιγράψαμε παραπάνω), της Διαδικασίας Υπερβολικού Ελλείμματος (ΕΔΠ) και της EDP στην εξαμηνιαία μορφή της.
Η EDP απαιτεί το χρέος να εγγράφεται σε μελλοντική ονομαστική αξία με το γνωστό όριο του 60% του ΑΕΠ. Ωστόσο, το ανώτατο αυτό όριο έχει ξεπεραστεί εδώ και καιρό από πολλά κράτη και έχει ουσιαστικά εξελιχθεί σε πολιτική βιτρίνα.
Η εξαμηνιαία EDP, Πίνακας 4, Στοιχείο 4, απαιτεί να δηλώνεται η τρέχουσα αξία του χρέους, εάν αυτή διαφέρει από τη μελλοντική ονομαστική αξία.
Αυτή είναι μία εξαιρετική ευκαιρία για την Ελλάδα να συμμορφωθεί με τους κανόνες και να πει στον κόσμο τον αριθμό της τρέχουσας αξίας.
Ωστόσο, η κυβέρνηση εξακολουθεί να αρνείται να συμπληρώσει τον αριθμό.
Η κυβέρνηση προφανώς γνωρίζει τη σπουδαιότητα της τρέχουσας αξίας του χρέους, καθώς ένα non paper το οποίο υποβλήθηκε στο Euro Working Group χαρακτηρίζει τη συχνά αναφερθείσα μελλοντική ονομαστική αξία του κρατικού χρέους της Ελλάδας ως “παρανόηση” και επιχειρεί μία πολύ πρόχειρη εκτίμηση της τρέχουσας αξίας. Βλέπε http://mostimportantreform.info/Varoufakis_Eurogroup_Letters_NonPaper_20150216.pdf για το non paper».
Ποιος άλλος στην Ε.Ε. και παγκοσμίως δημοσιεύει οικονομικές καταστάσεις της κυβέρνησης χρησιμοποιώντας τα διεθνή λογιστικά πρότυπα;
«Οι οικονομικές καταστάσεις δημοσιεύονται από τις κυβερνήσεις εκείνες στην Ευρώπη, που χαίρουν του μεγαλύτερου σεβασμού για την οικονομική διαφάνεια και λογοδοσία.
Αυτές οι κυβερνήσεις αντιλαμβάνονται ότι πρέπει να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών τους. Εάν υπολογιστεί σωστά, με βάση τα διεθνή λογιστικά πρότυπα (δημόσια ή ιδιωτικά), το καθαρό κρατικό χρέος της Ελλάδας ως ποσοστό του ΑΕΠ στα τέλη του 2015 ήταν 41% και το ακαθάριστο 71%.
Στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις περιλαμβάνονται η Βρετανία, η Γαλλία, η Ελβετία και η Σουηδία.
Άλλοι που έχουν πρόσφατα δημοσιεύσει ή βρίσκονται στη διαδικασία είναι οι Αυστρία, Πορτογαλία, Ισπανία, Εσθονία, Λιθουανία, Λετονία και Μάλτα. Μικρότερες χώρες μπορούν να χρησιμοποιούν τις διεθνώς συμβατές οικονομικές καταστάσεις για να εξασφαλίζουν ίσους όρους ανταγωνισμού απέναντι στα πιο ισχυρά κράτη του κόσμου».
Ας υποθέσουμε ότι επιτρέπεται στην Ελλάδα να καταγράφει το χρέος της στην τρέχουσα αξία, σύμφωνα με την πρότασή σας. Πώς θα επηρεάσει αυτό τις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες και το ΔΝΤ για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους;
«Για να γίνει σαφές, η Ελλάδα χρειάζεται να καταγράφει την τρέχουσα αξία στο πλαίσιο τόσο του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εθνικών και Περιφερειακών Λογαριασμών (ESA 2010) όσο και της μορφής EDP Πίνακας 4. Το θέμα δεν είναι το να επιτραπεί να καταγραφεί η τρέχουσα αξία του χρέους, είναι απαίτηση να καταγραφεί η τρέχουσα αξία.
Η κυβέρνηση επέλεξε για πολιτικούς λόγους να μην καταγράψει την τρέχουσα αξία του χρέους ή να καταγράψει την τρέχουσα αξία του χρέους μείον το χρηματοοικονομικό ενεργητικό (καθαρό χρέος), ούτως ώστε να μη δώσει πίστωση στις προηγούμενες κυβερνήσεις.
Όσο για τον αντίκτυπο των αποκαλούμενων διαπραγματεύσεων για επικείμενη ελάφρυνση χρέους, όλοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η ελάφρυνση χρέους το 2016 δεν είναι ένα θέμα που προβλέφθηκε σε επίσημα έγγραφα του Eurogroup στα οποία συμφώνησε η ελληνική κυβέρνηση (βλέπε http://mostimportantreform.info/Eurogroup_statement_on_Greece_20160525.pdf) αλλά είναι ένα πολιτικό κατασκεύασμα μέσα στην ίδια την Ελλάδα χωρίς βάση στην πραγματικότητα. Το μοναδικά θέματα που πρόκειται να συζητηθούν βραχυπρόθεσμα είναι η εξομάλυνση της καμπύλης ωριμάνσεων και το να επιτραπεί στην Ελλάδα να πληρώσει περισσότερο τόκο επί του χρέους της εάν επιθυμεί να κλειδώσει τα επιτόκια για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από τον μέσο όρο των επτά περίπου ετών του ESM, που είναι περίπου το ίδιο με άλλες χώρες της Ευρωζώνη.
Ούτε η εξομάλυνση ούτε η αύξηση του κόστους δανεισμού της Ελλάδας χαρακτηρίζονται ως ελάφρυνση χρέους.
Στην πραγματικότητα, ο λανθασμένος υπολογισμός από την κυβέρνηση του μεγέθους του χρέους σταθερού έναντι του χρέους κυμαινόμενου επιτοκίου ανάγκασε την κυβέρνηση να αναζητήσει υψηλότερο κόστος δανεισμού, το οποίο θα αποσπάσει μεγαλύτερη αναλογία των φορολογικών εσόδων.
Το χρέος κυμαινόμενου επιτοκίου της Ελλάδας είναι, όταν υπολογιστεί σωστά, μόλις 17%, και όχι 69% που καταγράφεται».
Πότε πιστεύετε ότι θα είναι δυνατόν για την Ελλάδα να δανειστεί χρήματα απευθείας από τις αγορές;
«Έως ότου η ελληνική κυβέρνηση διορίσει τουλάχιστον έναν ανώτερο υπουργό με διεθνώς ιδιαίτερα αναγνωρισμένη εμπειρία στη διαχείριση της ανάκαμψης, των χρηματοοικονομικών και των λογιστικών, κάθε ποσό που θα πρέπει να αποπληρωθεί στις αγορές θα είναι υπερβολικά υψηλό και θα χαθεί για μία ακόμη φορά από το χρήμα των φορολογουμένων.
Η καταβολή οιουδήποτε τιμήματος άνω του 3% για το μακροπρόθεσμο χρέος αποτελεί απώλεια χρήματος των φορολογουμένων στο όνομα άκαμπτων πολιτικών οπτικών.
Ουσιαστικά, τα άχρηστα και υπερβολικά επιτόκια που καταβάλλονται στα έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου κοστίζουν περί τα 300 εκατ. ευρώ ετησίως. Αυτά τα χρήματα των φορολογουμένων πετιούνται κυριολεκτικά».
Γιατί υποστηρίζετε ότι είναι καθοριστικής σημασίας για την κυβέρνηση να έχει ανώτερους υπουργούς με εκτεταμένη εμπειρία σε διαχείριση ανάκαμψης, χρηματοοικονομικά και λογιστικά;
«Είναι άκρως σημαντικό για την κυβέρνηση να έχει τουλάχιστον έναν ανώτερο υπουργό με διεθνώς υψηλή αναγνωρισμένη εμπειρία στη διαχείριση της ανάκαμψης, των χρηματοοικονομικών και των λογιστικών.
Χωρίς διαφάνεια και ακρίβεια στα κυβερνητικά οικονομικά στοιχεία, η κυβέρνηση δεν θα καταφέρει να κερδίσει την εμπιστοσύνη των φορολογουμένων.
Πολύ περισσότερο, ένας επαγγελματίας ανώτερος υπουργός μπορεί να επανεκκινήσει την οικονομία: 1.να βοηθήσει να σταματήσουν οι μαζικές και συνεχιζόμενες ζημίες επί του ελληνικού κρατικού ενεργητικού και να βοηθήσει στην ανάκτηση των 69 δισ. ευρώ που χάθηκαν από το 2014, 2. να βοηθήσει στο να μειωθεί το κόστος δανεισμού στις αγορές δημόσιου χρέους, 3. να προσελκύσει νέους διεθνείς επενδυτές και το πιο σημαντικό 4. να δημοσιεύσει έναν κυβερνητικό ισολογισμό με ορθά υπολογισμένα νούμερα καθαρού χρέους».
Πώς θα βελτιώσει η κυβέρνηση την πρόοδο στη διαφάνεια των δημόσιων οικονομικών;
«Υπάρχει ένα τεράστιο πρόβλημα όσον αφορά τη διαφάνεια των οικονομικών της κυβέρνησης και την ακρίβεια των οικονομικών καταστάσεων, καθώς η κυβέρνηση αρνείται να προσλάβει έναν διεθνώς αναγνωρισμένο και επιτυχημένο επαγγελματία με εμπειρία στη διαχείριση της ανάκαμψης, στα χρηματοοικονομικά και στα λογιστικά.
Θα υπάρχουν μόνο πιο καταστροφικά αποτελέσματα από τον συνεχιζόμενο διορισμό ατόμων που στερούνται επιτυχημένης εμπειρίας, με αποτέλεσμα ο αριθμός των εσφαλμένων αποφάσεων και λαθών να αυξάνεται ολοένα και περισσότερο και να συνεχίσει να “πνίγει” την Ελλάδα.
Από μία παγκόσμια οπτική, θα διαπιστώσεις ότι το πρώτο βήμα μιας κυβέρνησης που επιδιώκει να εξέλθει από την οικονομική κρίση είναι να διορίσει μία παγκόσμιας κλάσης ομάδα ειδικών στα χρηματοοικονομικά.
Για παράδειγμα, τόσο η Αργεντινή όσο και η Βραζιλία έχουν στο ενεργητικό τους τη δημιουργία των καλύτερων τέτοιων ομάδων στην περιοχή, μειώνοντας τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων. Η υλοποίηση είναι το 95% της επιτυχίας.
Η νομοθεσία και οι θεωρητικές λύσεις δεν πρόκειται να οδηγήσουν σε αλλαγή.
Αυτό που θα βάλει την Ελλάδα στον δρόμο της οικονομικής ευημερίας είναι ο διορισμός στις θέσεις ανώτερων υπουργών των πιο έμπειρων και υψηλά αναγνωρισμένων επαγγελματιών στον κόσμο.
Μέχρι σήμερα, δεν υπήρξε ούτε ένας διορισμός για τον οποίο η διεθνής κοινότητα θα μπορούσε να πει ότι συγκαταλέγεται μεταξύ των πλέον αναγνωρισμένων του πλανήτη.
Ορισμένοι πιστεύουν ότι ο λόγος που η κυβέρνηση δεν θα διορίσει έναν επιτυχημένο επαγγελματία είναι επειδή ένα τέτοιο πρόσωπο θα μπορούσε να έχει εξαιρετική επιτυχία. Σε μία τέτοια περίπτωση η κοινή γνώμη δεν θα δεχόταν πια πολιτικούς διορισμούς χωρίς τα απαραίτητα προσόντα».
