Του Βασίλη Κωστούλα
[email protected]
Ευκαιρίες για ευρωπαϊκές και κατ’ επέκταση ελληνικές επενδύσεις στα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική φιλοδοξεί να δημιουργήσει το Ευρωπαϊκό Εξωτερικό Επενδυτικό Σχέδιο, το οποίο θα συνοδεύσει τον διπλασιασμό του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων της Επιτροπής Γιούνκερ. Στόχος είναι αφενός η τόνωση των επενδύσεων στην ΕΕ, αφετέρου η διαμόρφωση κινήτρων παραμονής μεταναστών στις χώρες τους. «Θα προσφέρει βοήθεια σε εκείνους που διαφορετικά θα υποχρεωθούν να πραγματοποιήσουν επικίνδυνα ταξίδια σε αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής», λένε χαρακτηριστικά στις Βρυξέλλες.
Το νέο πρόγραμμα, με εισροές 3,5 δις από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης -1,5 δις εγγυήσεις και 2 δις συνδυασμός ευρωπαϊκών πόρων με ιδιωτικά και άλλα κεφάλαια- θα επιδιώξει να στηρίξει ιδιωτικά projects με στόχο να κινητοποιήσει επενδύσεις ύψους 44 δις. Η Κομισιόν υπολογίζει ότι το συνολικό ποσό θα μπορούσε να ανέλθει σε 88 δις, αν τα κράτη - μέλη και άλλοι εταίροι καταβάλουν συνεισφορά αντίστοιχη με εκείνη της ΕΕ.
Εκτός από τη μόχλευση χρημάτων, το ζήτημα σε περιοχές όπως η Αφρική, που βρίσκεται σε στάδιο μετάβασης της οικονομίας της εν μέσω δημογραφικής έκρηξης, είναι η στήριξη επιχειρηματικών σχεδίων «στο έδαφος», σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους, οι οποίοι ξεχωρίζουν επενδυτικούς τομείς όπως η ύδρευση, η ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Το εξωτερικό ταμείο του Σχεδίου Γιούνκερ βασίζεται σε 3 πυλώνες
- Κινητοποίηση επενδύσεων με τον συνδυασμό των υφιστάμενων επενδυτικών μηχανισμών με ένα νέο Ευρωπαϊκό Ταμείο για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (ΕΤΒΑ). Το ΕΤΒΑ θα απαρτίζεται από δύο περιφερειακές επενδυτικές πλατφόρμες για την Αφρική και τις χώρες γειτονίας.
- Τεχνική βοήθεια για το ευρύτερο περιβάλλον πολιτικής με στόχο τη στήριξη των δημόσιων αρχών και των επιχειρήσεων στις χώρες - εταίρους. Στόχος είναι η συμβολή στην καλύτερη προετοιμασία και προώθηση έργων και στην προσέλκυση περισσότερων επενδύσεων.
- Βελτίωση του γενικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, με την προώθηση της χρηστής διακυβέρνησης, την καταπολέμηση της διαφθοράς, την άρση των εμποδίων στις επενδύσεις και των στρεβλώσεων της αγοράς.
Πακέτο Γιούνκερ επί 2
Το επενδυτικό εργαλείο που προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνοδεύει την απόφαση να διπλασιαστεί, σε διάρκεια και χρηματοοικονομικές δυνατότητες, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων, το οποίο στο πρώτο έτος υλοποίησης καταγράφει επενδύσεις ύψους 116 δις, με οφέλη για 200.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις, σε 26 κράτη - μέλη. Ο νέος σχεδιασμός προβλέπει επενδύσεις έως και 630 δις έως το 2022, έναντι 315 δις έως το 2018, με μεσοπρόθεσμο στόχο τα 500 δις έως το 2020.
Ευρωπαϊκές πηγές υπογραμμίζουν ως βασική κατεύθυνση του προγράμματος τη χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων που δεν θα έβρισκαν χρηματοδότηση με άλλον τρόπο. Αναγνωρίζουν δε την ανισομερή γεωγραφική κατανομή των πόρων, κατά το πρώτο έτος υλοποίησης, προαναγγέλλοντας την ενίσχυση του κόμβου επενδυτικών συμβουλών και την απλοποίηση της διαδικασίας συνδυασμού πόρων του Ταμείου με κονδύλια των διαρθρωτικών προγραμμάτων της ΕΕ.
Παράλληλα, στέκονται στη δυσκολία εξεύρεσης επενδυτικών σχεδίων που πληρούν τις προδιαγραφές του προγράμματος, υπογραμμίζοντας τον ρόλο τον οποίο μπορούν να διαδραματίσουν στο επίπεδο αυτό οι κεντρικές τράπεζες των κρατών - μελών.
Ως προς τον αντίκτυπο του Brexit στον επενδυτικό σχεδιασμό της Κομισιόν, μιλούν για μια σειρά εκκρεμοτήτων που μένει να επιλυθούν στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης με τη βρετανική κυβέρνηση, υπό την επισήμανση ωστόσο ότι στον βαθμό που το Ταμείο δεν χρηματοδοτεί απευθείας, αλλά εγγυάται τις επενδύσεις, μέχρι στιγμής δεν διαφαίνονται στην πράξη απώλειες.
Με τα νέα δεδομένα, οι εγγυήσεις από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό αυξάνονται από 16 σε 26 δις. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων αναμένεται να συνεισφέρει 7,5 δις έναντι 5 δις που προέβλεπε η αρχική δέσμευση. Με το συνολικό ποσό των 33,5 δις -μετρητά και εγγυήσεις- υπολογίζεται ότι μπορεί να επιτευχθεί 15 φορές υψηλότερο ποσό επενδύσεων από την αρχική πρόβλεψη.
